བོད་དུ་མིའི་རིགས་རིག་པའི་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་སྤེལ་བ་ལ།དེའི་སྔོན་འགྲོར་གྱུར་པའི་བརྡ་ཆད་གཏན་འབེབས་ནི་དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས།དཔྱད་རྩོམ་འདིར་མིའི་རིགས་རིག་པའི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཁྱིམ་ཞེས་པའི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་དམིགས་སུ་བཟུང་ཞིང་།ད་ཕན་སུས་ཀྱང་བོད་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་ཁྱིམ་ཞེས་པའི་གོ་བ་གསལ་འདོན་མ་བྱས་པར་དམིགས་ཏེ།ཡིག་ཚང་མང་ཙམ་གོ་བསྡུར་ནས་ཁྱིམ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དོན་གང་ནུས་ཀྱིས་བསྔོགས་ཡོད་དེ།ཁྱིམ་ཞེས་པའི་ཡི་གེ་འདི་ཆེས་ཐོག་མར་སྐར་ཆུང་རྡོ་རིང་ངོས་སུ་བྱུང་བ་དང་།ཁྱིམ་ཞེས་པར་མ་མཐར་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ“འཆིང་བ་དང་སྐོར་བ”འམ་མཐའ་ནས་སྐོར་བའི“ཀོར་ཀོར”གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཏུ་གོ་བའི་སྐབས་གཉིས་ཡོད་ཚུལ།ཁྱིམ་ཚང་དང་དུད་ཚང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་གཉིས་ཀྱི་བྱུང་ཚུལ་དང་གོ་འཛོལ།དེ་ནས།ཕྱི་དར་མིའི་རིགས་རིག་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིག་པས་ཁྱིམ་ལ་གོ་བ་ཇི་ལྟར་ལེན་པ་དང་།དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་སྟངས་གང་དག་ཡོད་པ།དེ་ལ་རྩ་བའི་ཆ་ནས་འགྱུར་བ་ཅི་ཞིག་ཕྱིན་པ་སོགས་དང་འབྲེལ་ནས།མཐར་མི་རིགས་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གོ་བ་དེ་ཞིབ་འཇུག་གི་རྨང་གཞིར་འཛིན་འོས་པའི་ལྟ་ཚུལ་བཏོན་ཡོད། ...

སྲོལ་རྒྱུན་བརྡ་སྤྲོད་ལ་དེང་རབས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱིས་ཟུར་བརྒྱན་ནས་ཡུལ་སྐད་ཁྲོད་ཀྱི་མིང་གི་བརྡ་དོན་དང་།མིང་རྐྱེན་སྦྱོར་ཚུལ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་པ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ནས་མིང་གི་ནུས་པར་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཏེ།མིང་གི་རིགས་དབྱེ་དང་།གྲུབ་ཚུལ།ཚིག་སྦྱོར་ཁྲོད་ཀྱི་ནུས་པ་ལ་སོགས་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་དང་།ཡུལ་སྐད་ཁྲོད་ཀྱི་མིང་གི་རིག་གནས་ལ་སྔར་བས་དང་དོད་དང་སྔོག་འདོན་བྱ་རིགས་སོ།།...

«འཇའ་ཚོན་གྱིས་འཁྱུད་པའི་བརྩེ་བ»ཞེས་པའི་སྒྲུང་རིང་ནི།རྩོམ་པ་པོའི་མ་བཅོས་སེམས་ཁོངས་ལས་ཕྱུང་བའི་གངས་རིའི་བརྩེ་གླུ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་།བརྩེ་གླུ་དེའི་ནང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མི་གཤིས་གཙང་མ་ཞིག་འདུས་ཡོད་ལ།དེང་རབས་འདུ་ཤེས་ཁྲོད་རིམ་གྱིས་ཉམས་བཞིན་པའི་གཡའ་མེད་རྣམ་དག་གི་ཀུན་བྱམས་འཚོ་བ་དང་།སྙིང་རྗེ་བཟོད་སྒོམ་གྱི་མི་ཚུལ་བརྩེ་སེམས་བཅས་འདུས་ཡོད་པས།བསམ་གཞིག་གི་བློ་སྒོ་འབྱེད་ནུས་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་རེད་སྙམ།...

རྩོམ་འདིར་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་སྡེ་ཆེན་པོ་ཤ་སྦྲང་ཚོ་དྲུག་ཅེས་པའི་ཚོ་པའི་མིང་གི་ཐོགས་དོན་ཐད།ངག་རྒྱུན་དང་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ཁག་ཏུ་བརྗོད་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཁག་ཅིག་བྱུང་ཡོད་པ་ལ།ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་རིག་པ་དང་།སྐད་བརྡ་རིག་པའི་དཔྱད་ཞིབ་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ།ཤ་སྦྲང་ཞེས་པ་ནི་རིགས་རུས་ཀྱི་མིང་ཞིག་ཡིན་པར་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་དང་།ཡུལ་དུས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དང་སྐད་བརྡའི་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་ཆོས་ཉིད་དང་བསྟུན་ནས་ཐ་སྙད་གང་དེའི་སྒྲ་གདངས་དང་གཟུགས་ལ་རིམ་འགྱུར་བྱུང་སྟེ།ཤ་བྲང་དང་ཤར་པང་སོགས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད། ...

དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་གཙོ་བོར་ཨམ་སྐད་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱུན་བཀོལ་མིང་བརྡ་དཔེར་མཚོན་འགའ་ཁོལ་དུ་ཕྱུངས་ནས།དེ་དག་གི་སྒྲ་ཡི་འགྱུར་ལུགས་དང་།གཟུགས་ཀྱི་འཕོ་ལུགས།དོན་གྱི་འབབ་ལུགས་བཅས་རེ་རེ་བཞིན་ལུང་ཁུངས་བཙུན་ཞིང་།རིགས་ལམ་ཞིབ་པ།དཔེ་གཞི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱིས་བཀྲལ་ཡོད་པ་མ་ཟད།འགྲེལ་ཚིག་ཁ་གསལ་ཞིང་འབྲུ་ཉུང་ལ།དོན་གཅིག་ལ་ཡུལ་ལུང་ཁག་གི་འབོད་ཚུལ་གཞན་དང་གཞན་ཡོད་རིགས་རྣམས་ཀྱང་སྐབས་དོན་དང་འབྲེལ་ཆགས་པའི་སྒོ་ནས་ལྷན་ཐབས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྦྱར་ཡོད།...

དེབ་འདིའི་བྱེད་པོ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཞིག་སྟེ།ཁོང་གིས་ཐོབ་ཐང་སྣ་མང་པོ་ཞིག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་ལས་ཀ་བྱས་པ་དང་།དེ་མཚུངས་ཀྱི་མི་སྣ་ཡང་མང་པོར་ལ་འབྲེལ་ལམ་བྱུང་བ་ལས།མི་སྣ་ཁ་ཅིག་ནི་བོད་རྒྱའི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཏུ་གྱུར་པའི་མི་སྣ་རྐྱང་པ་ཞིག་སྟེ།དཔེར་ན་སྐབས་དེའི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་སེར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ཅང་ཅེ་ཧྲི་དང་།བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་སྐབས་དེའི་སྲིད་སྐྱོང་བླ་མ་སྟག་བྲག་གཉིས་དང་།དེ་གཉིས་ཀྱི་ཞབས་ཕྱིར་འཁོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་མི་སྣ་གལ་ཆེན་འབའ་ཞིག་དང་འབྲེལ་ལམ་བྱུང་བ་དང་།དེ་བཞིན་དུ1949ལོའི་ཀྲུང་གོ་གསར་པ་གཙོས་པའི་བོད་རྒྱའི་བར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དོན་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་ལ་དངོས་སུ་ཞུགས་པས།ང་ཚོས་མིག་སྔའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཞུན་བརྡར་གསལ་ཐག་ཆོད་པ་མ་བྱུང་བར་ནོར་བ་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་སོང་བ་རྣམས་ལ་དག་སེལ་དང་།ཡོ་བསྲང་བྱེད་པ།སྔར་ལས་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་སོགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་།...

མདོ་སྨད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་མོ་ཨ་ཁུ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་མཛད་པའི་དཔེ་རྒྱུན་དཀོན་པ་འགའ་ཞིག་གི་ཐོ་ཡིག་ཅེས་པའི་བོད་ཀྱི་གནའ་དཔེ་དཀར་ཆག་དེ་ནི་དཔེ་རྒྱུན་དཀོན་རིགས་འཚོལ་བསྡུ་དང་རྩད་གཅོད།ཡིག་ཚང་གི་རིགས་དབྱེ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་རིན་ཐང་བླ་ན་མཐོ་བའི་དཀར་ཆག་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་མོད།འོན་ཀྱང་མིག་སྔར་དཀར་ཆག་འདིའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་དཔྱད་འབྲས་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པས།རྩོམ་འདིར་ཡིག་ཚང་རིག་པ་དང་ལྷག་དོན་ཡིག་ཚང་དཀར་ཆག་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ལ་གཞིར་བྱས་ཏེ་དཀར་ཆག་འདིའི་སྐོར་ལ་ཕྱོགས་གསུམ་ནས་དཔྱད་པ་བྱས་ཡོད།དེ་ཡང་ཨ་ཁུ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་དཀར་ཆག་རིག་པའི་དགོངས་དོན་དང་དཔེ་རྒྱུན་དཀོན་པ་འགའ་ཞིག་གི་ཐོ་ཡིག་ཅེས་པའི་དཀར་ཆག་འདི་བརྩམས་པའི་ལོ་དང་།དཀར་ཆག་འདི་དང་བོད་ཀྱི་དཀར་ཆག་གཞན་དག་བསྡུར་ཏེ་དཀར་ཆག་འདི་ལ་མངའ་བའི་ཁྱད་ཆོས།དཀར་ཆག་འདིའི་ཐུན་མིན་གྱི་དགེ་མཚན།དཔེ་རྒྱུན་དཀོན་པོ་ཁག་གི་བཙལ་འཚོལ་དང་སྲུང་སྐྱོབ།པར་གཞི་ཞིབ་འཇུག་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཅུང་དཔྱད་པ་བྱས་ཡོད། ...

དཔྱད་རྩོམ་འདིར་རྩོམ་པ་པོ་ཡུལ་དངོས་སུ་རྟོག་དཔྱོད་དུ་ཕྱིན་པའི་མཐོང་ཐོས་དངོས་ལ་བརྟེན་ནས་རྡོ་རིང་གཤོག་པ་ཅན་ཡོད་སའི་ཡུལ་བཀོད་དང་རྡོ་རིང་གི་བཟོ་བཀོད།ཆེ་ཆུང་།མཐོ་ཚད།ཞེང་ཚད།མཐུག་ཚད་སོགས་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་སྟེང«རྒྱལ་པོ་བཀའ་ཐང»གི་ལུང་ཚིག་དང་སྦྲེལ་ནས།ཀྲི་ལུང་པའི་ཕུག་ཏུ“གཤོག་པ”ལྡན་པའི་རྡོ་རིང་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་དཔྱད་པ་ཟབ་མོ་བཏང་སྟེ་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་བརྗོད་ཅིང་།རྡོ་རིང་གི་གནས་བབ་དང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་དམིགས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རིག་རྫས་སྡེ་ཁག་ལ་རྡོ་རིང་དེར་ཐབས་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་གང་ལེགས་བྱེད་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཡོད།...