གནའ་ནས་ད་བར་ལོ་ཙཱ་བའི་བཀའ་སྲོལ་ལ་ཐད་བསྒྱུར།ཐད་ལོག་བསྒྱུར།སྒྲ་བསྒྱུར།ལད་བསྒྱུར།དོན་བསྒྱུར།སོགས་ཐབས་ལམ་མང་དུ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་།དོན་བསྒྱུར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ས་བབ་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ཅེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས།ཚིག་ཉུང་བར་བྱས་ན་ས་འཕང་ངམ།གོ་བདེ་བར་བྱས་ན་སའི་མཐོ་ཚད་ཅེས་པ་ཡིག་འབྲུ་གསུམ་དུ་བྱས་ན་འང་རན་ཞིང་འཚམ།མཐའ་ཅིག་ཏུ་གཞན་སྐད་ཀྱི་ཡིག་འབྲུའི་གྲངས་ལྟར་ངེས་ངེས་ཐོད་ཐུག་ཅིག་མི་རན་བཞིན་དུ་ཨུ་ཚུགས་གནང་དགོས་མི་འདུག་སྙམ།བོད་ཀྱི་སྐད་ཆའི་རང་འགྲོས་ལྟར་ན།ས་ཁ་མཐོ་བ་དང་།ས་ཁ་དམའ་བ་ཡང་།རི་ཁ་མཐོ་བ་ཡང་ཟེར་བས།ས་ཁ༣༥༤༠ཟེར་ན་ཡང་ས་ཁ་མཐོ་དམའ་ས་ལེར་གོ་ཐུབ་པར་སྣང་།དེ་བས་ཀྱང་ས་བབས་ཞེས་པར་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན།ས་བབས༢༩༠༠ཞེས་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ།གྲངས་ཀ་རང་གིས་མཐོ་ཚད་མཚོན་ཐུབ་པས།མཐོ་ཚད་ཅེས་པ་མ་བཀོལ་ན་ཡང་ཆོགགངས་ཏི་སེའི་གནས་ཡུལ་ནི་ས་བབས༤༥༦༧རེད་ཟེར་ན།རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད༤༥༦༧ཟེར་བ་དེ་ཁ་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད་ཅིང་།海拔高ཞེས་པ་ས་བབ་མཐོ་བ་ཞེས་པར་བསྒྱུར་ཡོད་པས་ཀྱང་དོན་ལ་རན་པས།ཕ་རོལ་པོས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ།།...

དུས་ཀྱི་གཉན་འཕྲང་འདི་འདྲའི་སྐབས་སུ།གངས་ཀྱི་འཁོར་བའི་མེ་ཁ་གསོ་ལ་ཐུགས་གཏད་པའི་ཁ་བའི་སྨྱུག་འཛིན་དབང་པོ་རྣམས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ལྗོངས་འདིའི་འཇིག་རྟེན་མིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་པའི་རིག་པའི་སྒྲོན་མེ་རྣམས་ཀྱིས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྲག་གོང་དུ་བབས་པའི་ཟློག་མེད་ཀྱི་འཁྲི་ཆ་གང་དེ།ཕར་གཏོང་པདྨ་ཁ་འབྱེད་མ་ཡིན་པར་ཚུར་ལེན་སྒྲོ་བ་ཁ་གཟེད་ཡིན་པའི་གནད་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་ཡིད་ལ་ངེས་དགོས...

བོད་ཁུལ་གྱི་ལས་ཁུངས་སོ་སོ་དང་།ཁེ་ལས།དེ་བཞིན་སྒེར་གྱི་གནས་ཁང་སོགས་ཀྱི་སྒོ་བྱང་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས་གནའ་དེང་ཕྱི་ནང་གི་ཡིག་སྒྱུར་གཞུང་ལུགས་གཞིར་བཟུང་ནས་བོད་རང་གི་ཚིག་སྦྱོར་དང་མཐུན་པ་དང་།ཡིག་ནོར་མེད་ཅིང་མང་ཚོགས་ཀྱི་གོ་བདེ་བ་ཞིག་ཏུ་སྒྱུར་དགོས་པ་ནི་སྒོ་བྱང་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་པའི་གནད་དམ་པ་ཡིན་ལ།དེ་ལས་གཞན་ད་དུང་ཐ་སྙད་གཅིག་གྱུར་ཐད་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཡིན་པས།འདི་དག་ནི་ང་ཚོ་དུས་རབས་གསར་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི་འོས་འགན་ཡིན་ནོ།།...

སྒྱུ་རྩལ་རྩོམ་རིག་ཏུ་བཀོད་པའི་བརྩམས་ཆོས་གང་ཡིན་རུང་རྩོམ་པ་པོ་རང་ཉིད་འཚོ་སྡོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་།རང་ཉིད་གང་ལ་གཏོགས་པའི་མི་རིགས་སམ་ཚོགས་པ་དེའི་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་དང་དོན་རྐྱེན་སོགས་ལ་སྦྱར་བའི་ནང་དོན་ཡོད་པ་སྨོས་མ་དགོས་ལ།མི་རིགས་དེའི་ཀློག་པ་པོ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ལོ་རྒྱུས་མི་སྣ་ཞིག་བཀོད་ཡོད་པའི་མིང་ཙམ་ཐོས་པས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གོ་བསྐྱེད་ཐུབ་ནའང་འགྱུར་མ་ཀློག་པ་པོར་མཚོན་ན་མི་སྣ་དེར་གསལ་ཆ་ཡོད་པའི་ངེས་པ་མ་མཆིས་པས།ལོ་ཙཱ་བས་རྒྱས་པར་འགྲེལ་བའམ་སྣོན་སྒྱུར་གྱི་ཐབས་ལམ་སྤྱོད་པའི་དགོས་པ་བྱུང་ཡོད་དེ།...

འདིར་མ་གཞི་བྱས་ན་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱོད་ཡིག(社会用字)སྒྱུར་སྐབས་ཀྱི་བསམ་བློའི་སྒྲོམ་གཞི་ཞིག་བརྗོད་སྙམ་པ་ཞིག་བྱུང་མོད།རྐང་འདི་ལ་གཞི་ཚུགས་པ་གང་ཞིག་ལ་ནང་དོན་རེ་འགའ་ཡིག་སྒྱུར་སྤྱི་ལའང་འགྲོ་བའི་ཆ་ཞིག་ཡོད་བཟོ་འདུག་པས།གང་ལྟར་འབྲི་བའི་སྐུལ་སློང་ནི་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱོད་ཡིག་གི་འཁྲུལ་ཆ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་དུས།སྤྱིའི་ཆ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱོད་ཡིག་སྒྱུར་སྐབས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་བཟོ་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་ན་གཞོན་ལོ་ཙཱ་བ་ཚོས་ལྟ་ཀློག་གནང་རོགས་ཞུའོ།།...

ལོ་ཙཱའི་གཞི་རྩའི་འཇོན་ནུས་ནི་སྔོན་ཆད་བོད་རང་དུ་བཤད་པའི་སྒྱུར་ཐབས་རྣམ་པ་བཞི་ཙམ་ལ་གོ་བ་མ་ཡིན་པར།དེང་གི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་བའི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ཏེ་ཡིག་སྒྱུར་མ་ལག་དང་འཕྲིན་སྐྱེལ་སྒྲིག་ཆས་སྤྱོད་པ་སོགས་ཀྱང་གཞི་རྩའི་ནུས་པའི་གྲལ་དུ་ཚུད་སྙམ།ཚན་རིག་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་ལ་རིག་གཞུང་སྣ་མང་གི་འབྲེལ་འདྲིས་མང་བའི་དེང་སྐབས།སྣ་འཛོམས་རང་བཞིན་གྱི་ལོ་ཙཱའི་འཇོན་མི་བསྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ་ནི་དུས་རབས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཡིན་ཞིང་གོ་ལ་གཞི་གཅིག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བའི་སྟ་གོན་ཡང་ཡིན།དེ་བས་ལོ་ཙཱ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་དེང་སྐབས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འཇོན་ནུས་དག་ལོ་ཙཱའི་ལག་ལེན་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་སྒོས་སུ་རྒྱང་སྒྲོག་གློག་བརྙན་འཕྲིན་བརྡ་ཆད་ཡིག་སྒྱུར་ལ་མཚོན་ན་རིག་ཚན་སྣ་མང་གིས་གྲུབ་ཡོད་པས།དེ་དག་བེད་སྤྱོད་བྱས་ན་ལོ་ཙཱའི་ལས་ཕྱོད་མཐོར་འདེགས་དང་སྔོན་གྱི་སྒྱུར་ཐབས་བཞི་གཙོར་བྱས་པའི་སྒྱུར་ཐབས་ལ་རམ་འདེགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ།དེ་བས་ལོ་ཙཱའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་རྨང་གཞིའི་ཤེས་བྱ་ཡིས་གཞི་རྩའི་འཇོན་ནུས་ལ་ཐོག་མའི་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཞིང་གཞི་རྩའི་ནུས་པས་རྨང་གཞིའི་ཤེས་བྱ་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ།...

ལྕང་སྐྱ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གི་ཡིག་སྒྱུར་མཛད་རྗེས་དེ་ཡིག་སྒྱུར་གཞུང་ལུགས་དང་ཡིག་སྒྱུར་ལག་ལེན་གྱི་མཛད་རྗེས་གཉིས་སུ་བསྡུ་ཆོག་སྟེ།དེ་དག་ཚང་མ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ངེས་ཅན་དང་འབྲེལ་བ་ནི་སྨོས་མ་དགོས་ལ།ཁོང་གིས་དབུ་འཛིན་གནང་བའི་ཡིག་སྒྱུར་ལས་དོན་ཐད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཀྱིས་རྒྱལ་བསྟན་ཡུལ་གྲུ་གཞན་དུ་རྒྱ་ཆེར་དར་བར་བྱས་ནས་མི་རིགས་ཁག་གི་རིག་གནས་བརྗེ་རེས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཞིང་།ཕྱི་རབས་ཀྱི་ཡིག་སྒྱུར་ལས་དོན་དང་ཚིག་མཛོད་རྩོམ་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལའང་ཤུགས་རྐྱེན་གལ་ཆེན་ཐེབས་ཡོད།དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ལྕང་སྐྱ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གི་ཡིག་སྒྱུར་ཐད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ཀྱིས་མི་རིགས་གཞན་ཏེ་རྒྱ་དང་སོག་པོ།མན་ཇུ་བཅས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་།གཞན་བོད་རང་གི་རིག་གནས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ག་འདྲ་ཐེབས་ཚུལ་རགས་ཙམ་གླེང་ཡོད།...

རིག་གནས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དང་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་འབྱུང་རྩ་ནི་སྐབས་བབ་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འཕེལ་སྟོབས།རིག་གནས་བརྗེ་རེས་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིར་འབྲེལ་ཡོད་པས།གོང་དུ་བོད་སིལ་བུའི་དུས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ཁོར་ཡུགབོད་མིའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་བཅས་ཕྱོགས་གསུམ་ནས་སྐབས་དེའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྲིད་དབང་ཐོར་ཞིག་ཏུ་སོང་ཡང་སྒྱུར་གྲྭའི་རྣམ་པ་ནི་སྔར་བཞིན་གནས་ཡོད་པར་མ་ཟད།སྐབས་དེའི་སྒྱུར་གྲྭས་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་ནུས་པ་མི་དམན་པ་ཐོན་ཡོད་དེ།སྐབས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ལོ་པཎ་བྱོན་པ་མང་ཤོས་དང་།ལོ་ཙཱའི་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་བ་ལོན་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཡིན་པ་ལས་ཤེས་ཐུབ།དེས་ད་ལྟའི་རྒྱ་བོད་ལོ་ཙཱ་གཙོ་བྱས་པའི་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་སྐད་ཡིག་ལོ་ཙཱའི་ལག་ལེན་དང་དེར་བསྟུན་གྱི་ལོ་ཙཱའི་གཞུང་ལུགས་གྲུབ་པར་བློ་སྐྱེད་ག་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་བསམ་གཞིག་གི་སྒོ་མོ་གཏད་ཡོད་དོ།།...

ཡིག་སྒྱུར་ནི་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་ཀྱི་ཟམ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་རིག་གནས་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་སྒུལ་ཤུགས་ཡིན་པར་མ་ཟད།མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རིམ་ཁྲོད་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས།བོད་ཀྱི་སྔོན་བྱོན་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱིས་ང་ཚོར་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་འགྱུར་ཡིག་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཉམས་མྱོང་བཞག་ཡོད།དེ་ཡང་གསར་འགྱུར་ལས་དོན་ཉིན་རེ་ལས་མ་འདས་པར་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་སྒོ་འབྱེད་པའི་དེང་གི་སྐབས་སུ་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱིས་ཡིག་སྒྱུར་བྱ་གཞག་ཁྲོད་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད།...