མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་མཆོག་གིས་མཛད་པའི«བོད་ཀྱི་དཀར་ཆག་རིག་པ»ནི་ཉེ་རབས་བོད་ཀྱི་དཀར་ཆག་ཐད་གཞུང་ལུགས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ལ།དཀར་ཆག་གི་གོ་དོན་དང་ནུས་པ།ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་བརྗོད་དོན་གསལ་ཞིང་རང་ཅག་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཡིན་པས།འདིར་རང་བློས་ལྕོགས་ཚོད་ཀྱིས་མཁས་དབང་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ལ་བོད་ཀྱི་དཀར་ཆག་རིག་པའི་བྱུང་འཕེལ་དང་ཡིག་ཆ་འཚོལ་བསྡུ།བེད་སྤྱོད་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོར་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ལྡན་པའི་སྐོར་ནས་དཔྱད་པ་རགས་ཙམ་བྱས་ཡོད།...

ཟླ7པའི་ཚེས3ཉིན།ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཡིག་སྒྱུར་ཅུ་ཡིས་གཙོ་སྒྲུབ་དང་མཚོ་བྱང་ཁུལ་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལས་དོན་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་རོགས་སྒྲུབ་བྱས་པའི2024ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་བརྡ་ཆད་གཅིག་གྱུར་ཆེད་མཁས་ལས་དོན་གྲོས་ཚོགས་མཚོ་བྱང་ཁུལ་དུ་འཚོགས།ཚོགས་འདུའི་སྟེང་ཀྲུང་གུང་མཚོ་བྱང་ཁུལ་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་ཤིས་ཚིག་ཕུལ་བ་དང་།ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཡིག་སྒྱུར་ཅུའི་ཅུ་ཀྲང་གཞོན་པ་པའོ་ཝེར་ཅང་གིས་གཏམ་བཤད་གནང་། ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཡིག་སྒྱུར་ཅུའི་བོད་སྐད་ཡིག་གཞུང་ལས་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རིན་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་གྱིས་མགོ་འཛིན་བྱས།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རིན་གཞོན་པ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་དང་།མཚོ་བྱང་ཁུལ་ཨུའི་རྒྱུན་ཨུའམ་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་ཝང་ཡུང་ཁྲང་།ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཁུལ་དཔོན་གཞོན་པ་ལི་ཞན་རུང་བཅས་ཚོགས་འདུར་ཞུགས།...

2024ལོའི་ཟླ6པའི་ཚེས29ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར།མཚོ་ལྷོའི་བྲིས་པ་ཀུན་བཟང་དོན་གྲུབ་ཀྱི«བྲིས་ལ་བཀྲི་ཚུལ་བློ་ལྡན་དགྱེས་པའི་འཇུག་ངོགས»ཀྱི་དཔེ་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་ཚོགས་འདུ་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་དུ་བསྡུས།ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུར་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་རྒྱ་ཡེ་བཀྲ་བྷོ་དང་།ཡིག་མཁན་ཆེན་མོ་མི་ཕམ་རྣམ་རྒྱལ།མཚོ་སྐྱེས་དོན་གྲུབ་ཚེ་རིང་།རེབ་གོང་བ་མཁར་རྩེ་རྒྱལ།ཟུར་གཙང་གཡང་འབུམ།ཀུན་བཟང་རྡོ་རྗེ།འབའ་ཚེར་རྟ་རྡོ་སོགས་བྲིས་པ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཞུགས་ཤིང་།དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་རྒྱ་ཡེ་བཀྲ་བྷོ་དང་མི་རྣམ་སྤྲུལ་སྐུ།མཚོ་སྐྱེས་དོན་གྲུབ་ཚེ་རིང་སོ་སོ་ནས་བྲིས་རྒྱུན་གྱི་ཁུངས་དག་པ་དང་གསོ་སྐྱོང་གི་རྒྱུན་རིང་བ།དཔེ་དེབ་ཀྱི་སྤུས་དག་པའི་ཐད་ནས་གསུང་བཤད་གྱ་ནོམ་པ་གནང་།...

དཔེ་ཚོགས་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་དུས་སྐབས་སོ་སོའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་དང་།སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བ།ངག་རིག་སྒྱུ་རྩལ།གོམས་སྲོལ་རིག་གནས་སོགས་ལ་བལྟ་བའི་མེ་ལོང་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག་གསུངས་པ་དོན་ལ་གནས་སོ་ཞེས་དཔེ་ཚོགས་འདི་འདྲ་པར་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱེད་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཀུན་ལ་ཐལ་མོ་སྙིང་ཁར་སྦྱར་ནས་སྐུ་དྲིན་བཀའ་དྲིན་ཞུའོ།།...

«བསྟན་འགྱུར»སོག་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བ་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་གཞན་ལ་ངོ་སྤྲོད་དང་བརྒྱུད་སྒྲོག་བྱེད་པའི་ལས་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། «ཧོར་གྱི་ཆོས་འབྱུང»ལས།“སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་དེ་དག་ཕལ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྒྱ་དང་མན་ཇུ་དང་།ལྷག་པར་ཆེན་པོ་ཧོར་གྱི་ཡུལ་གྲུ་མཐའ་དག་གི་དཔོན་ཆེན་རྣམས་ཀྱིས་གཙོས་བློན་འབངས་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་ལ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་ཆེས་ཆེར་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད”ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར«བསྟན་འགྱུར»སོག་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བ་དེས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐད་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ཐད།མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་བཅས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཕན་ནུས་གལ་ཆེན་ཐོན་པ་རེད།།...

ཟླ6ཚེས3ཉིན།གཞིས་ཁུངས་སི་ཁྲོན་ཉག་ཆུ་རྫོང་ཡིན་ཞིང་།ད་ལྟ་དཀར་མཛེས་ཚགས་པར་ཁང་གི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན།བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་གངས་དབང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ལྷུག་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས«རང་ཡུལ་རང་གིས་བསྐོར་བའི་སྐྱིད་སྡུག»ཅེས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཁྲེང་ཏུའུ་རུ་འཚོགས།བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་དེ་མི་རིགས་རྩོམ་རིག་དུས་དེབ་ཁང་དང་།སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས།སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་།ཀྲུང་གུང་དཀར་མཛེས་ཁུལ་ཨུད་དྲིལ་བསྒྲགས་པུའུ་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་གཙོ་གཉེར་བྱས་པ་དང་།དཀར་མཛེས་ཁུལ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་དང་སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་གཉེར་འགན་འཁུར་ཡོད།...

རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཡིན་ལ།རང་བྱུང་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན་པར་མ་ཟད།རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱིས་མིའི་རིགས་ལ་སྤྲད་པའི་ཐོན་ཁུངས་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པར་མ་ཟད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་དགོངས་པ་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པའི་ལག་ལེན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་རེད།དེར་བརྟེན།ཚང་མས་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཀུན་སློང་དེ་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་བར་བྱས་ནས།རང་ཉིད་ནས་མགོ་རྩོམ་པ་དང་།ད་ལྟ་ནས་མགོ་འཛུགས་པ།ལག་ལེན་ཁྲོད་ནས་རྒྱུན་བསྐྱངས་ཏེ།མིའི་རིགས་ཀྱི་ལྗང་མདོག་གི་ཁྱིམ་གཞིས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་།མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་མཉམ་གནས་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་འདི་ཡང་གློག་བརྙན་ལས་བྱུང་བའི་དྲན་སྐུལ་གྱི་གནད་དམ་པ་ཞིག་རེད་དོ།།...

གཏེར་སྟོན་སངས་རྒྱས་གླིང་པ་ཁོང་ནི་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ཤིང་བྱ(༡༧༠༥)ལོར་མདོ་ཁམས་ཚ་བ་རོང་དུ་འཁྲུངས་ཤིང་།དགུང་ལོ་སོ་གཅིག་སྟེ་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ཤིང་ཡོས(༡༧༣༥)ལོར་ཁམས་ཁྱུང་ཡུལ་དུ་སྐུ་གཤེགས་འདུགཁོང་གི་རང་རྣམ་དེབ་གཟུགས་སྟོད་སྨད་གཉིས་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་བཞུགས་ཤིང་།དེར་ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་རྒྱས་སུ་བཀོད་ཡོད་ལ།ཁོང་ཚ་རོང་ནས་དབུས་གྱིམ་ཤོད་ཁྱུང་ཡུལ་བརྒྱུད་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་མེ་ལུག(༡༧༢༧)ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པ་ནང་ཀོང་པོ་རོང་དུ་ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་འདུགདེ་ནས་ལོ་གཅིག་ཡས་མས་རིང་ཡུལ་དེར་བཞུགས་ནས་བསྟན་དོན་བསྐྱངས་ཡོད།དེ་ཡང་སྟག་བྲོ་གཡུང་དྲུང་དགའ་ཚལ་གླིང་དུ་འདུ་ཁང་བཞེངས་ཏེ་ནང་རྟེན་དུ་ཀུན་བཟང་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་བརྙན་བཞེངས།ས་སྤྲེལ(༡༧༢༨)ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ནང་དབུས་ཕུག་གསང་བ་ཡང་རྫོང་ནས་ཟབ་དོན་པོད་བཞི་དང་མཐིང་སྐུ་པདྨ་འོད་འབར་སོགས་ཁྲོམ་གཏེར་དུ་བཞེས་གནང་འདུགསྐབས་དེར་ཨ་མདོ་ཚེ་དབང་ལྷུན་གྲུབ་སོགས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་འོག་གནས་མཆོག་བོན་རིའི་དཀར་ཆག་དང་གསོལ་འདེབས་སོགས་གཏན་ལ་ཕབ་འདུགསྐབས་འདིར་གླེང་བྱར་གྱུར་པའི«བོན་རིའི་དཀར་ཆག་ཡིད་བཞིན་ལྗོན་པའི་ཕྲེང་བ»ནི་དུས་སྐབས་དེར་ཕབ་པ་ཁོང་གི་རང་རྣམ་དང་དཀར་ཆག་གི་མཇུག་བྱང་སོགས་ཀྱིས་རྟོགས་ཐུབ།མཁར་རྨེའུ་བསམ་གཏན་ལགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་སྐུ་བློ་ལྡན་སྙིང་པོའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ“པདྨ་གཡུང་དྲུང་དཔའ་བོའམ་བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེ”ཞུ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི།དཀར་ཆག་ལས“མ་འོངས་ཁོ་བོ་བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེ་རྩལ།།གསང་མཚན་པདྨ་གཡུང་དྲུང་དཔའ་བོ་གསོལ།།”ཞེས་པ་དེར་གཞི་བྱས་པ་རེད།བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེའམ་པདྨ་གཡུང་དཔའ་བོ་ཞེས་པ་བློ་ལྡན་གྱི་གསུང་རྩོམ་གང་དུ་ཡང་མ་འཁོད་པར་གཏེར་སྟོན་སངས་རྒྱས་གླིང་པ་མཆོག་གི་བཀའ་གཏེར་སྙན་རྒྱུད་ཁག་གི་མཛད་བྱང་དུ་གསལ་ཡོད། དཔེར་ན།སྟག་ལ་བཀྲ་ཤིས་གཏེར་རྫོང་གི་ཕྱག་བཞེས«རིན་ཆེན་ཕྲེང་བའི་རྒྱན»གྱི་མཛད་བྱང་ལས“ས་སྤྲེལ་ཟླ༣པའི་ཚེས༡ཀོང་ཡུལ་ལྗོན་པའི་ཚལ།ངོ་མཚར་གནས་ཆེན་བོན་རིའི་མདུན་ཞོལ་དུ། ཁོ་བོ་བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེ་རྩལ་གྱིས་སྦྱར།”ཞེས་དང་།«བཀའ་གསང་མཁའ་འགྲོའི་སྙན་རྒྱུད»ལས“དུས་མཐའི་ཁོ་བོ་པདྨ་གཡུང་དྲུང་ལ།སྙད་དུ་བརྒྱུད་ཅིང་རྒྱས་པའི་སྨོན་ལམ་བཏབ།”ཅེས་གསལ་བ་ལྟ་བུ་རེད།གཞན་ཡང་ཁོང་གི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་གཡུང་དྲུང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན།འཕགས་བཙུན་པད་མ་གཡུང་དྲུང་། སྤྲུལ་སྐུ་བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེ། པད་མ་གཡུང་དྲུང་དཔའ་བོ་གསལ། ཨོ་རྒྱན་སངས་རྒྱས་གླིང་པ་སོགས་མཆིས།ཡང་སྐབས་འདིར་གླེང་བའི་གཏེར་སྟོན་སངས་གླིང་པའམ་བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེ་འདི་ཉིད་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་ནང་བྱོན་པའི་རྙིང་མའི་གཏེར་སྟོན་སངས་རྒྱས་གླིང་པ(༡༣༤༣-༡༣༦༩)དང་གོ་འཛོལ་ཐེབས་མི་ཉན།དེང་སང་འདི་གཉིས་ཕན་ཚུན་གོ་འཛོལ་ཐེབས་མཁན་ཡང་ཁ་ཤས་མཐོང་རྒྱུ་འདུགབོན་རིའི་དཀར་ཆག་འདི་ཉིད་ཁྱུང་བཙུན་གཡུང་དྲུང་ཕུན་ཚོགས(༡༧༣༨-༡༧༩༨)ལགས་ཀྱིས་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་མེ་ལུག(༡༧༨༧)ལོར་གནས་མདུན་དཔལ་ལྡན་དགོན་པ་སྟེང་དུ་ཤིང་པར་དུ་བརྐོས་པ་སོགས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་ལས་དེང་གི་ཆར་དཔེ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བཞུགས་པ་ལགས་སོ།།...