དམངས་གླུར་དཔྱད་པ་ཉིན་བྱེད་འདྲེན་པའི་སྐྱ་རེངས།

      བོད་རིགས་ནི་ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་དཔལ་རྩ་ཆེ་ལ་བློ་གྲོས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དཔལ་འཛིན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་སུ་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ཚིགས་བཅད་སྙན་ངག་གང་མང་མང་གསར་རྩོམ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་པཎྚི་ཏ་དང་བོ་ས་སྐྱ་གོང་མ་རིན་པོ་ཆེ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཚ་བོ་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་དུས་སུ། ཤོང་ལོ་ཙཱ་བ་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་མཚན་གྱིས་ས་སྐྱའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་གཞུང་འདི་ཆ་ཚང་བར་བོད་སྐད་དུ་མ་བསྒྱུར་བའི་སྔོན་ལ་བོད་དུ་སྙན་ངག་གི་ལུགས་སྲོལ་མ་དར་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་གསུངས་པ་དེ་ནི《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གཞུང་འདི་བོད་ལ་མ་བསྒྱུར་གོང་སྙན་ངག་ཇི་ལྟར་རྩོམ་ཚུལ་གྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་མེད་པའི་དོན་ཡིན་པ་མ་གཏོགས། དེའི་སྔོན་ལ་བོད་དུ་སྙན་ངག་ཅེས་པ་དེ་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་དང་དེ་རྩོམ་མི་ཤེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ།། ཅི་ཞེ་ན། སྙན་ངག་ཐམས་ཅད་ཐོག་མར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དངོས་ལས་བྱུང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་དངོས་འགའ་ཞིག་མི་རྣམས་ཀྱི་སྣང་ངོར་འཆར་ནས་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དེ་རིག་རྩལ་གྱི་རྣམ་པའི་སྟེང་ནས་ཕྱིར་མངོན་པ་ཡིན། སྙན་ངག་གི་གཞུང་ལུགས་མ་དར་སྔོན་དུ་བོད་མི་རང་ཉིད་ལ་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྙན་ངག་ཡོད་པའི་མི་ཚད། ཧ་ཅང་གིས་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་ནི་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ནས་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། 《སྙན་ངག་མེ་ལོང》ནི་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་སྐབས་སུ་བོད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་། ཤིན་ཏུ་སྔ་བའི་ཡན་ཆད་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་སྔོན་གྱི་རྒྱ་ཤ་ཅུའི་གཏེར་ཡིག་ལས་ཁྱུང་བོ་སྤུང་ཟད་དང་ཞང་སྣང་གཉིས་ཀྱིས་བླངས་པའི་གླུ་དང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་མགར་སྟོང་བཙན་གཉིས་ཀྱིས་བླངས་པའི་མགུར། བཙུན་མོ་སད་གར་གར་གྱིས་བླངས་པའི་མགུར། ཁྲི་འདུས་སྲོང་གིས་བླངས་པའི་མགུར། ཁེ་རྒད་རྒྱལ་ཏེ་རེ་མདོ་སྨང་གི་བླངས་པའི་མགུར། ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་རིང་རྗེ་འབངས་ཀྱིས་བླངས་པའི་མགུར་ལ་སོགས་པའི་མགུར་གླུ་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་།། ནང་སྒོས་ཉེ་ལམ་ལོ་འགའི་རིང་ལ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་འཚོལ་སྡུད་དང་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པའི་བོད་གནའ་རབས་ནས་དར་བའི་གླུ་གཞས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་བགྲང་གིས་མི་ལང་བ་དང་། ནང་དོན་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཚང་མས་མཁྱེན་བཞིན་ནོ།།

བོད་རིགས་དམངས་ཁྲོད་སྙན་ངག་གི་ཡ་གྱལ་ཏེ་གླུའི་སྐོར་རོབ་ཙམ་བརྗོད་པར་བྱའོ།།

༡ གླུའི་བྱུང་བ་དང་མཚན་ཉིད་མདོར་ཙམ་བརྗོད་པ།
      དེ་ལ་གླུ་ཞེས་པ་འདི་ནི་རང་རེ་བོད་རིགས་ངལ་རྩོལ་མི་དམངས་རྣམས་ཀྱིས་ཐོན་སྐྱེད་ངལ་རྩོལ་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་ནས་དུས་སྐབས་དེའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་དངོས་འགའ་ཞིག་རང་ཉིད་ཀྱི་བློ་ཡིད་ཀྱི་འཆར་སྒོ་སོགས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཉམས་མྱོང་བརྒྱུད་སྤེལ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་འགྲན་པའི་ངོར་ཚུལ་སྣང་ཞིང་། སླར་ཡང་དེ་དག་ངོས་འཛིན་བྱས་ནས་རང་གི་བསམ་པའི་བརྩེ་དུང་དང་དགའ་སྡུག་སྐྱོ་སྣང་དང་བློ་ཆེད་དུ་སྙན་མོ་སྐད་ཀྱི་འགྱུར་ཁུགས་ལ་དྲངས་ནས་བླངས་པའི་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་ནང་གསེས་ཀྱི་སྙན་ངག་ཚིགས་བཅད་མའི་རིགས་ཤིག་ཡིན།
      སྤྱིར་གནའ་རབས་ཀྱི་དུས་སུ། བོད་ཀྱི་གླུ་དང་མགུར་གཉིས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན། འདི་བྱུང་བའི་དུས་ནི་རྒྱ་ཤ་ཅུ་ས་ཆ་ནས་བཏོན་པའི་བོད་ཀྱི་གཏེར་ཡིག་གི་དོན་ལྟར་ན། གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དགུ་བ་སྤུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱུང་བའི་མགུར་གླུ་ཁ་ཤས་བཀོད་འདུག་པར་ང་ཚོའི་བློ་ཡིད་དུ་གླུ་ནི་སྐབས་དེ་ལས་ཀྱང་བྱུང་སྔ་བའི་ངེས་ཤེས་དབང་མེད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། སྔོན་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་ཡས་མས་སུ་བརྩམས་པའི་རྒྱ་ནག་དཔེ་གཞུང་ཞིག་ཏུ…སེམས་གཡོས་པ་ལས་ངག་གྲུབ་པ་དང་། ངག་གིས་བརྡ་ཇི་བཞིན་ཏུ་མ་འཕྲོད་པས་སྨྲེ་ངག་ཐོན་ཞིང་། སྨྲེ་ངག་གིས་ཀྱང་བརྡ་མ་འཕྲོད་པས་གླུ་བྱུང་བ་དང་། གླུ་ཡིས་ཀྱང་མ་ནུས་པར་སྟངས་སྟབས་བྱུང་བའོ་ཞེས་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ཉིད་ལྡན་པའི་གསུང་སྒྲོས་དེ་རིགས་ལ་བརྟག་ན། གླུ་ནི་གདོད་མའི་དུས་སུ་རང་རེ་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་ཤེས་པའི་འཕྲོ་རང་འཕྲོར་བྱུང་བ་དང་དེ་བྲོ་གར་ལས་ཀྱང་བྱུང་སྔ་བ་ནི་རིགས་པས་གྲུབ་ཅིང་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
༢ གླུ་ཡི་རྣམ་གྲངས་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་སྐོར།
      གླུ་དང་མགུར་ནི་འདོད་རྒྱལ་གྱི་མིང་ཡིན། བོད་སིལ་བུར་མ་ཐོར་བའི་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་གཞི་དག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་པ་ལྟར་ན། སྐབས་དེར། གླུ་ནི་མགུར་དང་མགུར་ནི་གླུ་སྟེ་གཉིས་ཀའི་ལུས་སྲོག་རྒྱན་གང་གི་ཐད་ནས་ཀྱང་གཅིག་འདྲ་ཡིན། ཕྱིས་སུ་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བའི་རྐྱེན་དུ་མའི་དབང་གིས་གླུ་དང་མགུར་གཉིས་ཀ་ཡང་ཁ་བྲལ་དུ་སོང་ནས་ཆོས་ལུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཞེངས་པའི་གླུ་ལ་མགུར་ཟེར་ཏེ། དཔེར་ན་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པའི་མགུར་ལྟ་བུ་དང་། མི་སྐྱ་རིམ་གྲས་ཀྱི་དཔོན་པོ་དང་ངལ་རྩོལ་མི་དམངས་ཁྲོད་ནས་ལེན་པ་ལ་གླུ་ཟེར། བོད་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་མ་ཉམས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མགུར་གླུའི་ནང་དོན་ནི་ཆབ་སྲིད་དང་ལོ་རྒྱུས་དང་འཚོ་བ་སོགས་ལ་ཆུ་དང་འོ་མ་འདྲེས་པ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་འདྲིས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟེ། དཔེ་བཞག་ན། རྒྱལ་བོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་བློན་པོ་བློ་ཐུབ་ཅན་དབའ་དབྱི་ཚབ་ཕ་ཚན་སོགས་མནའ་བསྐྱལ་བའི་དུས་སུ་བླངས་པའི་མགུར་གླུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།
      ཡར་མོ་ནི་ཆུ་ཐུངས་ཀྱིས།། མདོ་ནས་ནི་རྩང་དུ་བསྲིངས།། ཡར་མོ་ནི་ཞིང་ཆངས་ཀྱིས།། ལྷོ་ནས་ནི་བྱང་དུ་བསྐྱེད།། འཐམ་འཐམ་ནི་འདུ་འདུ་ན།། ངག་རྗེས་ནི་མྱིས་མི་བརྗོད།། འགྲོ་འགྲོ་ནི་འཆམ་འཆམ་ན།། ཆགས་ལྷོ་ནི་ཆུས་ཀྱི་སྣང་།། ད་ནས་ནི་ཕན་ཆད་དུ།། ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་ང་མ་གཏང་།། ང་འིས་ནི་ཁྱོད་མྱི་གཏང་།། ང་འིས་ནི་ཁྱོད་གཏང་ན།། དགུང་མཐའ་ནི་སྲུང་དུ་རུང་།། ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་ང་གཏང་ན།། ངས་པོ་ནི་རྨད་དུ་རུང་།།
      གོང་དུ་བླངས་པའི་གླུའི་དོན་ནི། སྔར་ཡར་ལུང་ཆུ་བོ་སྣ་ཐུང་ཡང་།། དུས་ད་ལྟ་མདོ་ནས་གཙང་དུ་བསྲིངས།། སྔར་ཡར་ལུང་གཙང་བོ་ཞེང་ཆུང་ཡང་།། དུས་ད་ལྟ་ལྷོ་ནས་བྱང་དུ་བསྐྱེད།། ལར་མི་མང་ཚོགས་སུ་འདུ་ས་ནས།། གཏམ་ཕྲ་མ་བཅུག་ཀྱང་ངས་མི་ཉན།། ཁྱོད་གར་སོང་ས་ལ་སླེབས་ན་ཡང་།། རྐང་ཆགས་ལྷམ་ཆུ་ཡིས་མི་སྲིད།། དུས་ཉི་མ་དེ་རིང་ཕན་ཆད་དུ།། ཁྱོད་དབྱི་ཚབ་ཕ་བུས་ང་མ་གཏོང་།། ང་བཙན་པོ་ཡིས་ཀྱང་ཁྱོད་མི་གཏོང་།། ལར་བདག་གིས་ཁྱོད་ཚོ་བཏང་བ་ན།། སྟེང་ནམ་མཁའི་ལྷ་ཡིས་བཀའ་ཆད་ཕོག། ཁྱོད་དབྱི་ཚབ་ཕ་བུས་ང་བཏང་ན།། ང་བཙན་པོས་བཀའ་བཀྱོན་འབེབས་སུ་རུང་།། ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ།།
      དེ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོམ་རིམ་ལ་བསྟུན་ནས་གླུའི་ནང་དོན་དང་རྣམ་གྲངས་སོགས་སྔར་ལས་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གྱུར་ཏེ། ད་ལྟ་མདོ་ཁམས་ཀྱི་གླུའི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཚོན་ན། ཐོག་མར་འགོ་རྩོམ་པའི་གླུ་དང་། བསྟོད་གླུ། བག་གླུ། སྨྲེང་གླུ། ཁ་མཚར། གླུ་ཤགས། དྲི་གླུ། བར་བྱོལ་གླུ། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བའི་གླུ་སོགས་ཡོད་དེ། ལོ་གསར་ཚེས་མགོ་དང་། དུས་ཆེན་ལ་དགའ་སྟོན་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་སྐབས་དང་། སྟོན་མོ་གཉེན་སྒྲིག་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ། ས་དེ་གའི་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་ཚང་མ་མཉམ་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་ནས་དགའ་དགའ་སྐྱིད་སྐྱིད་ངང་ཤ་མར་ཐུད་གསུམ་དང་། ཞོ་འོ་མ་བདུད་རྩི་གསེར་སྐྱེམས་བཅས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྷན་དུ་གླུ་ལེན་གར་རྩེ་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཆགས་ཡོད།
      གླུའི་ནང་དོན་ལ་དང་བོ་བསྐལ་བ་བྱུང་རབས་དང་ས་གཞི་ཆགས་རབས། དུས་བཞིའི་འགྱུར་ལྡོག ལོ་རྒྱུས་དང་ཆོས་ལུགས། ལུགས་སྲོལ་གོམས་འདྲིས། རྩི་ཤིང་དང་སྲོག་ཆགས། འཇིག་རྟེན་པའི་སྐྱིད་སྡུག་ངལ་རྩོལ་དང་ཐོན་སྐྱེད་བཅས་བརྗོད་བྱ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་གཏིང་ཟབ་ལ་རྗོད་བྱེད་སྙན་ངག་གི་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྒྱན་དང་། དཔེ་རྒྱན། རབ་བཏགས། བསྡུས་བརྗོད། མཚུངས་སྦྱོར་སོགས་དོན་རྒྱན་ནམ་སྒྲ་རྒྱན་གྱིས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ་དང་། མཐོ་དམའ་ཕྲ་རགས་རིང་ཐུང་གི་དབྱངས་ཀྱི་ངེས་པ་བདུན་གྱེར་ཏེ་རྣ་བར་སྙན་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བའོ།།
      དབུས་གཙང་གི་གླུ་ནི་ཚན་པ་གཅིག་དང་། ཚན་པ་གཅིག་དེ་ཚེག་ཁྱིམ་དྲུག་དང་ཚིག་རྐང་བཞི་ཡིན། མདོ་ཁམས་ཀྱི་གླུ་ཕལ་ཆེར་ཚན་པ་གསུམ་སྟེ་དང་བོ་གཉིས་པ་དཔེ་དང་། གསུམ་པ་དཔེ་ཅན་ནམ། ཚན་པ་གཅིག་དེ་ཚིག་བར་དྲུག་ནས་བརྒྱད་བཅས་ཡོད།
      གླུའི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་མཚོན་ན། གླུའི་དཔེ་རྣམས་མང་ཚོགས་དང་འབྲེལ་འདྲིས་ཟབ་ཅིང་གསལ་རེ་བ་མ་ཟད། དཔེ་རྣམས་དོན་དང་མཐུན་ཞིང་དོན་རྣམས་དཔེ་ལས་གོ་བ་དང་། འཚོ་བའི་རྨང་གཞི་རབ་ཏུ་ཆགས་ཤིང་སྙན་ངག་གི་རོ་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་རྟོགས་པ་འཆར་ཡན་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་དང་ལྡན་པ། ཁ་གསལ་བ། གོ་སླ་བ། སྡེབ་སྦྱོར་ལེགས་པ། གཞན་གྱི་ཡིད་འགུགས་ཤིང་འཕྲོག་པའི་གསོན་ཉམས་དང་ལྡན་པ། བློ་ལ་འཛིན་བདེ་བ། དབྱངས་ལ་གྱེར་ནས་ལེན་དུས་ཚིག་གི་ལྷུ་འགྲིག་ཅིང་སྙན་ཞིང་འཇེབས་པ་བཅས་ལ་སོགས་པའོ།།
      གཞན་ཡང་གླུའི་ནང་དུ་སྲིད་པ་ཆགས་གླུ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཆགས་གླུ། ཁྱུང་དང་རུས་སྦལ་གྱི་གླུ། རུས་སྦལ་གྱི་གླུའི་བཤད་པ་སོགས་ཚིག་རྐང་ཧ་ཅང་མང་བོའི་གླུ་ཡང་ཡོད་དེ། སྲིད་པ་ཆགས་གླུ་ལ་མཚོན་ན་ཚིག་རྐང་བརྒྱད་དང་གྱ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་། ནང་དོན་འཇིག་རྟེན་འདིའི་ས་གཞིའི་ཆགས་ལུགས་འབྱུང་བ་རྣམ་བཞི། བར་བསྐལ་བཞི། ཕྱོགས་བཞིའི་མཚམས་བརྒྱད་ཀྱི་བྱུང་ཚུལ། གླིང་གཞི་གླིང་ཕྲན་བརྒྱད། དུས་བཞི་དང་དུས་ཚིགས་ཉེར་བཞི་ཆར་ཆུ་བྱུང་ཚུལ་སོགས་ཡོད་དོ།།
      འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཚུལ་གྱི་རྩོམ་ལུས་ནི་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ་བརྩམས་པ་དང་། ནང་དོན་ནི་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནས་ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་བར་ཕལ་ཆེར་རྒྱ་གཞུང་ནང་ལུགས་མཐུན་པ་དང་། རྩོམ་ཡིག་འདི་རྩོམ་མཁན་སུ་ཡིན་པའི་མིང་མེད་ཀྱང་། རྙིང་མའི་སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བ་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར༼༡༣༠༨ནས༡༣༦༣༽གྱིས་མཛད་པའི་ཀློང་ཆེན་མཛོད་བདུན་གྱི་ནང་གསེས་ཡིད་བཞིན་མཛོད་དང་། ཀོང་སྦྲུལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོས༼༡༨༡༣ནས༡༨༩༩༽མཛད་པའི་ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་སོགས་ཀྱི་གཞུང་དུ་ཐོར་བུ་ཙམ་བཤུས་པ་འདྲ། དེ་ནས་ཁྱུང་དང་རུས་སྦལ་གྱི་གླུ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་རྩ་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཁྱུང་ཆེན་གྱི་གླུ་བཤད་པ་དང་རུས་སྦལ་གྱི་གླུ་བཤད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་འཕྲོས་ཏེ་འགྲིལ་བ་འདྲ། གླུ་འདི་གོང་གི་སྲིད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཆགས་གླུ་གཉིས་དང་བསྡུར་ན་གནའ་བོའི་དམངས་ཁྲོད་ངག་རྩོམ་གྱི་ནང་དོན་དང་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཏེ། དཔེར་ན། དང་བོ་གནམ་དང་གོ་ལ་ཁ་འཕྲོད་པའི་དུས་སུ། གནམ་ཡར་ལ་འགྱོག་མཁན་ཁྱུང་ཆེན་ཡིན་པ་དང་ས་མར་ལ་གནོན་མཁན་ནི་རུས་སྦལ་ཡིན་པ་བཅས་དྲི་བ་དྲི་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ་བཤད་ཡོད་པ་མ་ཟད། རུས་སྦལ་གྱི་གླུ་བཤད་པའི་མཇུག་ཏུ་ད་རུང་སྨེ་བ་དགུའི་རྩི་ཚུལ་དང་སྤར་ཁ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆགས་ཚུལ། ལོ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མཐུན་ཚུལ། ལོ་རྒན་དྲུག་ཅུའི་འཁོར་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་ཡོད་དེ་ལ་ལ་ལྷ་སྒྲུང་གི་རྣམ་པ་ལྡན་ཞིང་། ཁ་ཤས་ནི་ཤེས་བྱའི་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། འོག་ཏུ་དཔེར་བརྗོད་ཙམ་རེ་བཀོད་ན།
      ཡུལ་གྱི་ནི་སྐལ་པོག་པ།། ཁྱུང་ལུང་ནི་རྡུང་མཁར་ཞིག། མུ་པུ་ནི་གཞན་ན་རེ།། བྱི་བལྟས་ནི་ངམ་དང་བྲག། ནང་བལྟས་ནི་གསེར་དང་དབྱིག། བདག་གི་ནི་གཡར་སྔ་རུ་།། མཆིས་སུ་ནི་མ་ཐོ་འམ།། སྐྱ་མོ་ནི་བསེང་བསེང་མོ།། བྲན་གྱི་ནི་སྐལ་པོག་པ། གུ་གེ་ནི་རྐང་བྲན་ཞིག། འཁོལ་དུ་ནི་མ་ཐོའམ།། གུང་གེ་ནི་བདྲིས་ཤིང་སྡང་།། ཟས་གྱི་ནི་སྐལ་པོག་པ།། ཉ་དང་ནི་གྲོ་མཆིས་ཏེ།། འཚལ་དུ་ནི་མ་ཐོའམ།། ཉ་གྲོ་ནི་བཆའ་ཞིང་དཀའ།། ཕྱུགས་ཀྱི་ནི་སྐལ་པོག་པ།། ཤ་དང་ནི་རྐྱང་མཆིས་སྟེ།། འཚོ་ར་ནི་མ་ཐོའམ།། ཤ་རྐྱང་ནི་བཙའ་ཞིང་རྒོལ།། ཀྱེ་བྱང་འབྲོག་ནི་ཡ་པི་ན།། ཕོ་མོའི་ནི་འགྲོག་གཆིག་པ།། བྱང་འབྲོག་ནི་འབྲོང་དགུམ་ན།། པུ་ནས་ནི་ཁུས་འདེབས་པ།། ལྡོང་ཏོང་ནི་འཕན་གྱིས་ཐོག། མདའ་ནས་ནི་གཡབ་འདོར་བ།། སྐྱིའི་ནི་ཤ་དང་སྤྲུག། དབུས་ནས་ནི་དཔོར་འཕེན་པ།། ཡར་གྱི་ནི་ལྷོ་དང་རྔེགས།། པུ་ནས་ནི་ཁུས་བཏབ་ཚིང་།། མདའ་ནས་ནི་གཡབ་བོར་ནས།། དེ་འི་ནི་བར་བར་དུ།། ཕོ་མའི་ནི་འབྲོག་བཀུམ་ཞིང་།། ཐུར་ཐུར་ནི་པྱིང་བའི་བཅུད།། རུ་རུས་ནི་ལྡོག་ཏོང་སྩལད།། ཝོ་ཤོག་ནི་ཤ་སྤྲུག་སྩལ་དང་།། མཆིས་བའི་ནི་རུ་སྲུབས་ལ།། སྟག་གི་ནི་ཤ་བཏགས་ཤིང་།། གཡས་སུ་ནི་མ་ཡོ་ཞིག། གཡོན་དུ་ནི་མ་རྡལ་ཆིག། གཡས་སུ་ནི་ཡོ་བ་ན།། སོ་བྱ་ནི་གྲོ་བོ་ཆུང་།། གཡོན་དུ་ནི་རྡལ་བ་ན།། སྲམ་བུ་གོང་ཏེ་དངུལ།། མར་གྱི་ནི་ཆང་ཆང་ལ།། གུར་གྱིས་ནི་མ་བནབས་ན།། སང་པྱི་ནི་གནངས་སླད་ན།། སྲམ་གྱི་ནི་འཚལ་ཏ་རེ།། ཉ་མོ་ནི་མཐོང་རྒོལ་ཞིག། མཐོང་རྒོལ་ནི་མཐོང་ལ་རྒོལ།། མཆིལ་པའི་ནི་སྣར་ཐོགས།། རིང་གི་ནི་གོད་ལན་དང་།། སའི་ནས་ནི་ཤེས་མྱིག་གཉིས།། ག་མྱི་ནི་གྱི་གོ་ལྟ།། གཉེན་དུ་ནི་མི་མཐུན་ཏེ།། ཇེ་ཉེ་ནི་ཇེ་ཉེ་ན།། ཡར་ལ་ནི་དགུང་དང་ཉེ།། དགུང་སྐར་ནི་སི་ལི་ལི།། ཇེ་ཉེ་ནི་ཇེ་ཉེ་ན།། གྱ་སྐར་ནི་བྲག་དང་ཉེ།། བྲག་སྐར་ནི་སི་ལི་ལི།། སྤུར་བ་ནི་ཆབ་དང་ཉེ།། གྱུར་སྲམ་ནི་པྱོ་ལ་ལའ།། ཉེན་ཀར་ནི་དོག་དང་ཉེ།། འབྲས་དྲུག་ནི་སི་ལི་ལི།། མལ་དྲོ་ནི་ཀླུམ་དང་ཉེ།། སྐྱི་སེར་ནི་སྤུ་རུ་རུ།། ཇེ་ཉེ་ནི་ཇེ་ཉེ་ན།། ར་ཉི་ནི་བྱུག་པ་ཐུ།། ཡར་གྱི་ནི་བྱེ་མ་ལ།། ལྷན་ལྷན་ནི་འགྲོས་མོ་འདི།། སྐྱི་འི་ནི་པུར་ཐབས་སུ།། ཟ་དུར་ནི་བཏབ་ཀྱང་རུང་།།
གོང་གི་མགུར་འདི་ད་ལྟའི་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ན།
      མི་ང་ལ་ཡུལ་གྱི་སྐལ་ཐོབ་པ།། མཁར་ཆེན་པོ་ཁྱུར་ལུང་རྔུལ་མཁར་རེད།། སྟོབས་ཆེ་བས་གཞན་ལ་རེ་དགོས་མེད།། ཕྱི་བལྟས་ན་ངམ་རོང་བྲག་གིས་བསྐོར།། ནང་བལྟས་ན་གསེར་དང་དབྱིག་གིས་ཁེངས།། དེ་བདག་གི་གཡར་སྔའི་རྒྱན་དང་འདྲ།། རྒྱན་དེ་འདྲ་མཆིས་པ་ཨེ་མ་མཚར།། སེམས་སྐྱ་མོའི་སྡུག་བསྔལ་བསང་ཐབས་བྲལ།། མི་ང་ལ་བྲན་གྱི་སྐལ་ཐོབ་པ།། སྟོད་མངའ་རིས་གུ་གེའི་སྐར་ཕྲན་རེད།། འཁོར་དེ་འདྲ་མཆིས་པ་ངོ་མཚར་ཡང་།། བྲག་གུ་གེ་པ་རྣམས་འདྲིས་ཤིང་སྡང་།། མི་ང་ལ་ཟས་ཀྱི་སྐལ་ཐོབ་པ།། གྲོ་བག་ཕྱེ་ཉ་ཡི་ཤ་དག་མཆིས།། ཟས་དེ་འདྲ་མཆིས་པ་ངོ་མཚར་ཡང་།། གྲོ་ཉ་ཤ་ཟ་བཞིན་ཇེ་ཁ་རེད།། མི་ང་ལ་ཕྱུགས་ཀྱི་སྐལ་ཐོབ་པ།། ཤ་རྭ་རི་རི་རྐྱང་སྔོན་མོ་རེད།། ཕྱུགས་ཤ་རྐྱང་འཚོ་བ་ངོ་མཚར་ཡང་།། ཤ་རི་རྐྱང་འཚོ་བཞིན་ཇེ་རྒོད་རེད།། ཀྱེ་བྱང་འབྲོག་རྩྭ་ཐང་ཡ་གི་ན།། འབྲོང་རྒོད་པོ་དེ་འདྲ་བཀུམ་འདོད་ན།། དུས་ལྡོང་སྟོང་ཅན་གྱི་འཕན་པོ་རྣམས།། འབྲོང་བྲེ་སེར་རྭ་རྩེ་ནོར་པོ་ཅན།། ལུང་བའི་ཕུ་ནས་ཀི་ཞིག་ཐོབས།། སྐྱིད་ཆུའི་བརྒྱུད་ཀྱི་ཤ་དང་སྤུག། ལུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷོ་དང་རྔོགས།། དེ་ཡི་བར་ནས་འུར་ཞིག་རྒྱོབ།། ཚུལ་དེ་ལྟར་ཕུ་ནས་ཀི་འདེབས་ཤིང་།། ལུང་བའི་མདོ་ནས་ལན་བྱིན་ཏེ།།  དེའི་བར་ནས་བྲེ་སེར་འབྲོང་བཀུམ་ན།། འབྲོང་རུ་ཐུར་ཕྱིང་བ་མཁར་གྱི་བཅད།། མི་ང་ལ་ཡུལ་གྱི་སྐལ་ཐོབ་པ།། མཁར་ཆེན་པོ་ཁྱུང་ལུང་རྔུལ་མཁར་རེད།། སྟོབས་ཆེ་བས་གཞན་ལ་རེ་དགོས་མེད།། ཕྱི་བལྟས་ན་ངམ་རོང་བྲག་གིས་བསྐོར།། ནང་བལྟས་ན་གསེར་དང་དབྱིག་གི་ཁེངས།། དེ་བདག་གི་གཡར་སྔའི་རྒྱན་དང་འདྲ།། རྒྱན་དེ་འདྲ་མཆིས་པ་ཨེ་མ་མཚར།། གློ་རུ་མ་ལྡོང་དང་སྟོབ་ལ་སྩོལ།། ཤ་པགས་པ་ལྷོ་དང་རྔེགས་ལ་བྱིན།། རྐང་ཡན་ལག་ཤ་དང་སྤུག་ལ་སྩོལ།། ཉ་འཛིན་བྱེད་ལྕགས་ཀྱུའི་རྩེ་མོ་ལ།། ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ།།
      སྟག་དམར་ཡག་ཤ་ཡ་བུམ་བུ་ཐོགས།། གཡས་སུ་མ་ཡོ་མ་གཟུར་ཅིག། གཡོན་དུ་མ་མཁྱོག་མ་འདའ་ཨང་།། གལ་ཏེ་གཡས་སུ་ཡོན་པ་ན།། གྲེ་ཆུང་སོ་བྱས་བཟའ་གྲབས་ཡོད།། གལ་ཏེ་གཡོན་དུ་འདས་པ་ན།། ཆུ་སྲིན་ནག་པོས་མིད་གྲབས་ཡོད།། དོན་དེ་ཕྱིར་མར་ལ་འཕྱང་འཕྱག་སྟེ།། དུས་དེ་འཕྲལ་ཉ་མོ་མ་བཟུང་ན།། སང་གནངས་ཀའི་ཉི་མ་སླེབས་པའི་ཚེ།། སྲམ་ནག་པོའི་ཁ་ཡི་ཟས་སུ་འགྱུར།། དེ་ལྟ་བུའི་ཉ་མོ་མཐོང་རྒོལ་ཞིག། ལུས་རྩལ་གྱིས་རྟགས་ཤིང་རྒོལ་ཡང་རྒོལ།། དེ་མཆིས་པའི་སྣ་ལ་མྱུར་དུ་ཐོགས། མཐོ་ནམ་མཁའི་ལམ་གྱི་དགུ་ཚིགས་དང་།། དམའ་དོག་མོ་ས་ཡི་ཆུ་མིག་གཉིས།། འགྲོགས་བསམ་ཀྱང་གཉེན་དུ་མི་མཐུན་ཏེ།། ཐག་ཇེ་ཉེ་ཇེ་ཉེ་སོང་བ་ན།། གནམ་དགུ་ཚིགས་ཨ་སྔོན་དགུང་དང་ཉེ།། དགུང་ཨ་སྔོན་རྒྱུ་སྐར་འོད་ལམ་ལམ་།། ཐག་ཇེ་ཉེ་ཇེ་ཉེ་སོང་བ་ན།། སའི་ཆུ་མིག་བླ་སྒར་བྲག་དང་ཉེ།། བྲག་དཀར་བོ་སིལ་ལེར་གཏོར་ལ་ཉེ།། མཁར་སྤུར་བ་ཉེ་ཉེ་ཆབ་དང་ཉེ།། ཆུའི་ནང་ན་ཆུ་སྲམ་སྔོན་མོ་འཕྱོ།། ཕོ་བྲང་ཉེན་ཀར་དོག་དང་ཉེ།།འབྲས་ས་ལུ་ལྗང་བ་སྔོ་ལྡེམ་ལྡེམ།། མལ་དྲོ་གུང་དཀར་ཀླུམ་དང་ཉེ།། ཀླུམ་ཡ་གསུམ་གྲང་རླུང་འུར་འུར་ལྡང་།། ཐག་ཇེ་ཉེ་ཇེ་ཉེར་སོང་བ་ན།། ལྗོན་ཤིང་ཤ་ཉེ་ཤུག་པ་མང་།། ཡར་སྟོད་ཕྱོགས་བྱེ་མའི་ཐང་ཆེན་དུ།། ག་ལེར་འགྲོ་བའི་མི་ཆེན་དེ།། སྐྱིད་ཆུ་སྔོན་མོའི་གཞུང་ལ་བསྐྱུར།། ཉ་སྲམ་དག་གི་སྲས་སུ་རུང་།།
      ཞེས་གོང་གི་མགུར་གླུ་འདི་ལེན་མཁན་ནི་རྒྱལ་བོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་གཅུང་མོ་སད་མར་དཀར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རེད། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དབང་གིས་རང་གི་གཅུང་མོ་སད་མར་དཀར་དེ་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་བོ་ལི་མྱི་རྷྱ་ལ་བག་མར་བྱིན། འོན་ཀྱང་། རྒྱལ་བོས་སད་མར་དཀར་མ་འདོད་པར་ཆེན་མ་ཤེ་བཟའ་དང་སྙིང་ཉེ་བར་བྱས། དེའི་ཕྱིར། སད་མར་དཀར་ཡིད་ཆད་ནས་མཚོ་མ་ཕམ་དུ་སོང་ནས་ལོགས་སུ་བསྡད། སྲོང་བཙན་གྱིས་གཏམ་དེ་གསན་རྗེས། སད་མར་དཀར་གྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀྲུགས་མར་འགྱུར་བར་དོགས་ནས། བློན་པོ་སྤུག་གྱིམ་བཙན་རྨང་ཆུང་བྱ་བ་ཕོ་ཉར་མངགས་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་བགྱིད་བར་ལིག་མྱི་རྷྱའི་སོ་ནམ་དང་བུ་སྲིད་ཟུངས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་བསྒོས་པས། སད་མར་དཀར་གྱིས་གླུ་འདི་བླངས་པ་རེད། མགུར་འདིའི་ནང་དུ་བཙན་མོས་སད་མར་དཀར་རང་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མཚོན་པ་མ་ཟད། ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་བོ་ལིག་མྱི་རྷྱ་དེ་བྱང་འབྲོག་ཐང་གི་འབྲོང་ཞིག་ལ་དཔེ་བྱས་ནས། གཅེན་པོ་སྲོང་བཙན་གྱི་རུས་མིང་ལྡོང་དང་སྟོང་། ཤ་དང་། སྤུག་དང་། ལྷོ་དང་། རྔོགས་ལ་སོགས་པའི་བློན་པོ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་རྣམས་དང་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་འཐབ་དུ་ཡོང་ཕོད་ན། སྲོང་བཙན་བཞུགས་སའི་མཁར་རྫོང་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེ་དཔེ་མཚོན་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱ་བསྐྱེད་ཐུབ་པ་དང་།  གལ་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ནས་དུས་འགྱངས་པར་བྱས་ན། ཞང་ཞུང་ནི་གཞན་དབང་དུ་བསྡུ་ངེས་པས། ཁྱོད་རྗེ་བློན་རྣམས་ཀྱིས་དམག་ཁྲིད་དེ་མྱུར་མོར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་པའི་གསང་བརྡ་བཏང་བ་རེད། མགུར་གླུ་འདི་ཁུར་རྟེན་དུ་ཕྱག་རྗེས་བཏབ་པའི་གཡུ་རྙིང་སུམ་ཅུ་བསྐུར། དེའི་དོན་ནི། ཁྱོད་ཚོས་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་བོར་རྒོལ་ཕོད་ན་གཡུ་བཟང་བོ་འདི་ཐོགས་དང་། མི་ཕོད་ན་བུད་མེད་དང་འདྲ་སྟེ་སྲོག་ཞུ་གྱོན་ཅིག་ཅེས་པའི་དོན་རྣམས་སྲོང་བཙན་ཀྱིས་དཔྱད་པས་རྟོགས་ཏེ། རྗེ་བློན་རྣམས་དམག་གྲོས་བྱས་ཏེ་མཐར་ཞང་ཞུང་དབང་དུ་བསྡུས་སོ།།
      གོང་གི་མགུར་གླུ་འདི་ནི་ད་ལྟའི་སྔོན་གྱི་ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་སུམ་རྒྱའི་དུས་སུ་བླངས་པ་རེད། གླུ་འདིའི་ལུས་དང་སྲོག་དང་རྒྱན་བཅས་ལ་བརྟགས་ན། སད་མར་དཀར་ནི་སྐབས་དེའི་གླུ་མ་དང་སྙན་ངག་མཁན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་མི་ཚད། རང་རེ་བོད་རིགས་ཀྱི་གླུ་གདོད་མའི་དུས་སུ་བྱུང་བ་དང་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་ལ་ཐོན་དུས། ཆེས་མཐོ་བའི་ཆུ་ཚད་དུ་སླེབས་ཡོད་པ་ནི་སད་མར་དཀར་ལགས་ཀྱི་གླུ་ལས་ཀྱང་གསལ་བོར་ཤེས་ཐུབ་པ་རེད།