༄༅།།“མདོ་སྨད”ཅེས་པའི་མིང་གི་བྱུང་འགྱུར་ལ་དཔྱད་པ།
རྩོམ་པ་པོ།:མགོན་པོ་སྐྱིད།
ཡོང་ཁུངས།:ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ།
དུས་ཚོད།:2021-03-15 15:55:40
ཀློག་གྲངས།:
[ནང་དོན་གནད་བསྡུས།] དཔྱད་རྩོམ་འདིར་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དུ་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱུང་བ་དང་། སྐབས་དེའི་ས་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ག་འདྲ་ཡིན་པ། ཕྱིས་སུ་འགྱུར་བ་གང་འདྲ་བྱུང་སྟེ། མཐར་ཨ་མདོ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཚུལ་སོགས་ལ་དཔྱད་པ་བཏང་ཡོད།
[བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ།] P.T1288 མདོ་སྨད། བྱུང་འགྱུར།
[ཀྲུང་གོའི་དཔེ་དེབ་དབྱེ་རྟགས། ] K281
[ཡིག་ཚང་མཚན་བྱང་།] A
[རྩོམ་གྱི་གོ་རིམ་ཨང་སྒྲིག] 1002-9060(2014)01-0097-12
ས་མིང་ལ་ས་གཤིས་དང་ས་བབ་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གྱ་ནོམ་པ་དང་། རིགས་རུས་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་གཏིང་ཟབ་མོ། མངའ་རིས་བདག་འཛིན་དང་རིག་གནས་ཀྱི་མཚོན་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལྡན་པས། ས་མིང་ངོས་འཛིན་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་བཞེངས་དང་ཞིབ་འཇུག་གི་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་ལྟ་བུར་མངོན་མོད། འོན་ཀྱང་ས་མིང་གི་མངའ་རིས་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་དབང་། ས་ཁོངས་བཅད་བཟུང་སོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ནས་འགྱུར་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡིན་པས། དུས་མཚམས་རེ་རེའི་ས་མིང་གི་འགྱུར་བ་དང་ས་མིང་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་མ་ཟད། འགྱུར་བ་བྱུང་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་སོགས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་རྒྱུའང་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བར་འདོད། དེ་བས་རང་རེ་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་ཡིག་ཆ་དང་རྡོ་རིང་། ཁྲམ་བྱང་། ཏུན་ཧོང་གི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་སོགས་སུ་གསལ་བའི་ས་མིང་ངོས་འཛིན་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དགོས་དབང་དང་རིག་གནས་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐབས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ལྷག་པའི་བོད་མི་རིགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐོག་མའི་ཆ་རྐྱེན་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། ས་མིང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས། ས་རྒྱུས། དམག་དོན། ཆབ་སྲིད། སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་འགྱུར་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁུངས་སྣེ་ལྟ་བུའི་གནད་འགག་ཅིག་ཏུ་འཁུམས། དེ་བས་ཕྲན་གྱིས་རང་རེའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་བཀོད་ནས་ལོ་ངོ་སྟོང་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང་། ད་དུང་ཡང་མ་ཉམས་པར་སྤྱོད་བཞིན་པའི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་བྱུང་འགྱུར་ལ་དཔྱད་པའི་ལས་ལ་འབད་འབུངས་བྱེད་ཁུལ་བྱས་པ་ཡིན།
ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་ཡིག་ཆ་P.T.1288སྟེ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་སུ། གླང་གི་ལོ་ལ་བབ་སྟེའ། བཙན་པོ་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་ཤྀང་། བློན་ཆེ་སྟོང་རྩན་གྱིས། གཡུག་དུ་གནག་ལྀངས་བཏབ། ……ཞང་ཞུང་ཡུལ་གྱྀ་མངན་དུ་སྤུག་གྱྀམ་རྩན་རྨ་ཆུང་བཆུག མདོ་སྨདུ་ཀམ་ཁྲི་བཟང་བྱེ་འདའ་ཐོང་མྱིས་བཀུམ་སྟེ་ཤ་གཉརད་ཕར་ལོ་གཆིག ཅེས་བོད་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་སྤྱི་ལོ་653ལོར་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་ཐོག་མར་བྱུང་ཞིང་། མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་འདི་རང་ཅག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་བཀོད་ནས་སྤྱི་ལོ་2013བར་ལོ་ངོ་1360ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་653ལོ་ནས་734ལོའི་བར་ཏེ་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རིང་བསྡོམས་པས་མདོ་སྨད་དུ་འདུན་མ་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་བསྡུས་ཤིང་། སྐབས་དེར་ཆ་སྙོམས་ལོ་གསུམ་ནས་བཞིའི་བར་མདོ་སྨད་དུ་འདུན་མ་ཐེངས་རེ་བསྡུས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ལ། འདུན་མ་དེ་དག་ནི་རྒྱམ་ཤི་གར་དང་ནམ་ལྡོམ་ཕྲོམ། རག་ཏིག་རྨ་རོང་། གཙེ་ནམ་ཡོར། རྒྱོད། ཡོལ། འབྲོ་ལྖྀའུ་ལུང་། འོལ་དང་སེབ་སོགས་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་དེ་དག་ནས་བསྡུས་པ་གསལ། སྤྱི་ལོ་755ལོ་ནས་763ལོའི་བར་གྱི་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཀྱི་རིང་མདོ་སྨད་དུ་ལོ་རེར་དབྱར་འདུན་དང་དགུན་འདུན་བཅས་འདུན་མ་ཐེངས་གཉིས་བསྡུས་པ་ལས། སྤྱི་ལོ་755ལོ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་རིང་ནས་མདོ་སྨད་ས་ཁུལ་གྱི་འདུན་མ་བསྡུ་བའི་ལམ་ལུགས་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་དམག་དོན་ལམ་ལུགས་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་ཏུན་ཧོང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་སུ་བསྡོམས་པས་བཅུ་ཕྲག་བཞི་ལྷག་བྱུང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དུ་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་འཕེལ་རིམ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་ཅུང་ཉུང་ལ། ད་དུང་དུས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་བག་རྒོད་པས་ས་མིང་དང་ཆུ་མིང་མང་པོ་བསྒྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་པས། དུས་དང་ཡུལ། བསམ་བློ་སོགས་ཀྱི་བར་ཐག་གིས་ལོ་ངོ་གཅིག་སྟོང་ཡས་མས་སྔོན་གྱི་ས་མིང་དག་དེང་སང་ངོས་འཛིན་བྱེད་དཀའ་བའི་གནས་སུ་གྱུར། ཡིན་ན་ཡང་། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་བོད་རིག་ཞིབ་འཇུག་མཁན་ཚོས་རང་བློས་དཔག་ཚོད་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་དང་དཔྱད་ཞིབ་སྒོས་ས་མིང་རེ་འགའ་ངོས་འཛིན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་སྟེ། ནམ་ལྡོམ་ཕྲོམ་ནི་ཕལ་ཆེར་དེང་གི་སི་ཁྲོན་སྡེ་དགེ་དང་རྫ་ཆུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་དང་། རག་ཏིག་ཅེས་པ་ནི་དེང་གི་ཁྲི་ཀ་ནས་བ་ཡན་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ཞིང་། གཙེ་ནམ་ཡོར་ཞེས་པ་དེང་གི་ལེང་གྲུའི་ཚུར་རྒྱབ་དང་ཤིང་ཀུན་བར་གྱི་ས་ཆ་སྟེ། ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཙོས་གྲོང་ཁྱེར་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཚུལ་འདུག་རུང་། ད་དུང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚང་མའི་བཞེད་དགོངས་གཅིག་མཐུན་ཏུ་སྣང་བ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། དེ་བས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ད་བར་དུ་གཏན་འཁེལ་གྱི་དྲིས་ལན་མེད་པར་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་སོ་སོའི་བཞེད་དགོངས་མི་མཐུན་པར་སྣང་མོད། 《བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ས་མིང་ཞིབ་འཇུག་》ཏུ་བོད་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་འདུན་མ་བསྡུ་ཡུལ་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་ནི་ཕལ་ཆེར་དེང་གི་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན་བཅས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཏེ། གཙོ་བོ་མཚོ་སྔོན་མཐོ་སྒང་གི་ཤར་ལྷོའི་ཁུལ་དང་ཀན་སུའི་ལྷོ་ཁུལ། སི་ཁྲོན་གྱི་ནུབ་བྱང་ས་ཁུལ་ལ་ངོས་འཛིན་པ་དེས་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་གི་ཡུལ་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ།
《རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་》དུ་རང་རེ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཆགས་ཚུལ་ལ་སྟོད་མངའ་རིས་བསྐོར་གསུམ་རྫིང་གི་ཚུལ། ། བར་དབུས་གཙང་རི་བཞི་ཡུར་བ་འདྲ། ། སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཞིང་དང་འདྲ། ། ཞེས་བོད་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཞེས་པ་བྱུང་ཞིང་། ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་རུ་སྨད་ཀྱི་མདོ་ཁམས་སྒང་ལ་རྨ་བྱ་ཟབ་མོ་སྒང་། ཚ་བ་སྒང་། སྤོམ་ར་སྒང་སྟེ་སྒང་གསུམ་མམ། ཡང་ན་གོང་སྨོས་སྒང་གསུམ་གྱི་ཐོག་ཏུ་དམར་ཁམས་སྒང་། མི་ཉག་སྒང་། གཡེར་མོ་སྒང་བཅས་བསྣན་པས་སྒང་དྲུག་ཅེས་དང་། བྱང་གི་ལ་དགུ་སྒང་དང་གཅིག ལྷོ་སྐྱེ་བ་ཤིང་གི་སྒང་དང་གཉིས། ནུབ་མོན་པ་ལྕགས་ཀྱི་སྒང་དང་གསུམ་སྟེ་སྒང་གསུམ་མམ། དངུལ་ཟླ་བྱིས་མོ་སྒང་། (ཟླ་སྒང་། ) འབྲི་ཟླ་ཟལ་མོ་སྒང་། (འབྲི་སྒང་། )རྨ་རྫ་བྱེ་མའི་སྒང་(རྨ་སྒང་)སྟེ་སྟོད་ཀྱི་སྒང་གསུམ་དང་། ཤར་སྤོ་འབོར་སྒང་། མེ་ཉག་རབ་སྒང་། སྨར་ཁམས་ཁོ་ལ་སྒང་སྟེ་སྨད་ཀྱི་སྒང་གསུམ་བསྡོམས་པས་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཅེས་སྒང་གསུམ་མམ་དྲུག་གི་བརྩི་ཚུལ་ལམ་ཡང་ན། མདོ་ཁམས་སྒང་བཞི་བྱ་བ་ནི། ལྷོའི་སྨད་སྒང་རིང་མོ་དང་། འབྲི་སྒང་རིང་མོ་དེ་དང་གཉིས། ཟླ་སྒང་རིང་མོ་དེ་དང་གསུམ། རྨའི་བོ་སྒང་རིང་མོ་བཞི། སྒང་བཞི་རྟ་རྒྱབ་གཤིབས་པ་འདྲ་ཞེས་སྨད་མདོ་ཁམས་ལ་སྒང་གསུམ་མམ་བཞི། དྲུག་བཅས་ཀྱི་བརྩི་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་འགའ་བྱུང་རུང་། དེ་དག་གཙོ་བོ་ནི་ས་གཤིས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་རྣམ་པ་གཞིར་བཟུང་བའི་མིང་འདོགས་ཚུལ་ཞིག་ལས། ཡུལ་ཁམས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཆོག་པར་སྙམ་པ་སྟེ། བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་སྨད་ཕྱོགས་ཀྱི་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ནི་ཟལ་མོ་སྒང་དང་ཚ་བ་སྒང་། སྨར་ཁམས་སྒང་། དམར་རྫ་སྒང་། སྤོ་འབོར་སྒང་། མི་ཉག་རབ་སྒང་བཅས་དྲུག་སྟེ། དེ་རྣམས་རི་ཆུའི་རྒྱུག་ཕྱོགས་ལ་བསྟུན་ནས་ཞིབ་བུར་བཤད་ན། འབྲི་ཆུ་(ཅིན་ཧྲ་ཆུ་བོ་)དང་ཉག་ཆུའི་བྱང་རྒྱུད་བར་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་ཟལ་མོ་སྒང་དང་། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་དང་རྫ་ཆུའི་བར་ལ་ཚ་བ་སྒང་། རྫ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུའི་བྱང་རྒྱུད་བར་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་སྨར་ཁམས་སྒང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྨ་ཆུའི་ལྷོ་ནས་ཉག་ཆུའི་སྟོད་ཀྱི་ཤར་རྒྱུད་བར་ལ་དམར་རྫ་སྒང་། འབྲི་ཆུ་དང་ཉག་ཆུའི་བྱང་རྒྱུད་བར་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་སྤོ་འབོར་སྒང་། ཉག་ཆུའི་ཆུ་སྐེད་ཀྱི་ཤར་རྒྱུད་མི་ཉག་རབ་སྒང་བཅས་དང་། ཟལ་མོ་སྒང་ནི་སྤྱིའི་ཆ་ནས་འབྲི་ཆུ་(ཅིན་ཧྲ་ཆུ་བོ་)ཆུ་བོ་དང་ཉག་ཆུའི་སྟོད་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དང་། ཚ་བ་སྒང་ནི་ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་དང་རྫ་ཆུ་གཉིས་བར་ཁུལ་གྱི་ས་ཆ། སྨར་ཁམས་སྒང་ནི་ཧ་ལམ་ཅིན་ཁྲིན་གཙང་བོ་དང་མིན་ཅང་གཙང་བོའི་སྟོད་ཕྱོགས། འབྲུག་དཀར་གཙང་བོའི་སྨད་ཕྱོགས། དམར་རྫ་སྒང་ནི་རྨ་ཆུའི་སྟོད་ཕྱོགས་དང་། འཇུ་ལག་ཆུ་བོ། ཙོང་ཆུ། ཀླུ་ཆུ། ཝེ་ཆུ་སོགས་ཀྱི་སྟོད་ཁུལ། སྤོ་འབོར་སྒང་ནི་ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་དང་། འབྲི་ཆུ། ཉག་ཆུའི་བར་སྨད་ཕྱོགས་དང་ཨན་ནེ་ཆུ་བོའི་འབབ་རྒྱུད་ས་ཆ་བཅས་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ལས་སྨད་ཀྱི་སྒང་ལ་བགྲང་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཡོད་རུང་། ཡུལ་ཁམས་གཙོ་བོ་ནི་འབྲི་ཆུ་དང་ཉག་ཆུ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ། རྫ་ཆུ་བཅས་གཙང་བོ་བཞིའི་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ཏུ་ཆགས་པའི་ས་ཁུལ་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ལ། མངའ་རིས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱང་དེང་གི་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན། ཡུན་ནན། ད་དུང་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོངས་གཏོགས་ཆབ་མདོ་སོགས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་གཏོགས་པ་དེ་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཧ་ལམ་མཚུངས་བར་སྙམ་པས། གོང་གི་དམར་གཡོ་གཙང་གསུམ་ཁམས་སུ་བྲོས་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་པ་དེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཙོ་བོ་མདོ་སྨད་རྨོ་ཐང་(平安)གི་ཉེ་འཁོར་ཡུལ་ཁམས་ལ་དེ་འདྲའི་འབོད་སྟངས་ཤིག་ཆགས་པ་ཨེ་ཡིན་སྙམ།
བོད་ཡུལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་ཚུལ་ནི་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་བྱུང་ཚུལ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གི་དགོངས་པ་གཅིག་མཐུན་ཏུ་སྣང་བ་དང་། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ་མངའ་རིས་གུང་ཐང་ནས་སོག་ལ་སྐྱ་བོ་ཡན་ཆད་དབུས་གཙང་ཆོས་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་དང་། དེ་ནས་རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་ཡན་མདོ་སྟོད་མིའི་ཆོལ་ཁ། དེ་ནས་རྒྱའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་བོ་ཡན་མདོ་སྨད་རྟའི་ཆོལ་ཁར་བྱེད་པའི་རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་མན་དང་རྒྱའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་བོ་ཡན་གྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གི་ངོས་འཛིན་གནང་ཚུལ་མི་འདྲ་སྟེ། རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་ཞེས་པ་ལ་ལས་རྨ་ཁུག་དང་པོ་སྟེ་དེང་སང་གི་རྨ་ཆུ་དང་མཛོད་དགེ་ཐང་འཁོར་ས་མཚམས་ཀྱི་ཁུག་མགོ་དེར་ངོས་འཛིན་པའི་བཤད་རྒྱུན་ཡོད་རུང་། རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ་དྲུག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་གི་རྨ་ཆུར་ཁུག་པ་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཡོད་སྲིད་པས། དེ་ལས་གང་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་འོས་པ་ཧ་ཅང་བཤད་དཀའ་བའི་གནས་སུ་འཁུམས་པ་དང། རྒྱའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་ནི་གོང་གུ་རྨེ་རིར་ངོས་འཛིན་མཁན་རེ་འགའ་དང་། སྐུ་ཞབས་བོའི་ཅིན་(吴均)སོགས་ཀྱིས་ཤིང་ཀུན་རྫོང་གི་ལུའུ་ཅ་ཆུ་འགག་ས་ཚིགས་ཀྱི་གནས་དེར་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད། ཕྲན་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་འདིར་རྗེས་མའི་ངོས་འཛིན་་ཚུལ་སོར་འཇོག་བྱས་ཡོད། 《ཨ་བློ་སྤུན་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་》ཏུ་མདོ་སྨད་ཅེས་རླུང་ལྟར་གྲགས་པའི་ཡུལ་གྲུ་འདི་ནི་ཀན་སུའུ་དང་། སི་ཁྲོན། མཚོ་སྔོན། ཁམས་སོགས་ཞིང་ཆེན་བཞིའི་འདྲེས་མཚམས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་ཆགས་པའི་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ལ་བྱ་ཞིང་། དེ་ལ་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་བསང་ཆུ་རྫོང་དང་། བཱ་ཙེ་རྫོང་། ཅོ་ནེ་རྫོང་དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་རེབ་སྐོང་དང་། ར་རྒྱ། ཁྲི་ཀ མགོ་ལོག སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་ཟུང་ཆུ་དང་། ལིས་ཧྥན། ཁམས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་སེ་ཤུལ་རྫོང་སོགས་འདུའོ། ། (ཡུལ་གྲུ་འདི་དག་ལས་རྫོང་མིང་འགའ་རེ་ནི་སྔ་ན་མ་ཡོད་པར་ཕྱིས་བྱུང་། ) ཞེས་སྐབས་དེར་བོད་ཡུལ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་དབུས་ཕུད་པའི་མདོ་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཀན་སུའུ་དང་མཚོ་སྔོན། སི་ཁྲོན་བཅས་ཞིང་ཆེན་གསུམ་ལས་གཞན་ཁམས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ་ལ། ད་དུང་དེང་གི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སེ་ཤུལ་རྫོང་ནི་ཞིང་ཆེན་དེར་གཏོགས་པའང་ཤིན་ཏུ་གསལ། དེ་བཞིན་ཏུ་ཀན་སུའུ་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྨ་ལྷོ་དང་མཚོ་ལྷོ། མགོ་ལོག་དང་ར་རྒྱ་སོགས་དང་། སི་ཁྲོན་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟུང་ཆུ་དང་ཤར་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སེ་ཤུལ་རྫོང་སོགས་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་མ་ཟད། མངའ་ཁོངས་དེ་ནི་གོང་གི་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཅེས་པའི་ཡུལ་ཁམས་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་མེད་པར་སྙམ། དེ་བས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྟེང་ནས་ཞིབ་བསྡུར་སྒོས་ཅུང་དཔྱད་ན་རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་ཞེས་པ་དེ་མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ་རྨ་ཆུ་མཚོ་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་གཞུང་བརྒྱུད་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཁྱོག་པའི་ཁུག་སོ་མན་ཆད་ཨ་མདོ་ལ་ངོས་འཛིན་པའི་རྨ་ཁུག་དེར་ངེས་བཟུང་ན་ཧ་ཅང་འཚམ་པར་འདོད་ལ། རྒྱུ་མཚན་གཤམ་གྱི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པར་བྱ།
བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར་མདོ་སྨད་ནི་གཡེར་མོ་ཐང་གི་མིང་གཞན་ཏེ་ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མཚོ་སྔོན་པོའི་ལྷོ་ནུབ་རྒྱུད་དང་རྨ་ཆུ་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིན་པའི་ས་རྒྱུད་སྤྱིའི་མིང་ཞེས་པ་ལས་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་དབྱར་མོ་ཐང་ཞེས་འབོད་པ་གསལ། ཡིན་ན་ཡང་། དབྱར་(གཡར་རམ་ཡང་ན། གཡེར། དབྱང་ལྟ་བུའི་འབྲི་ཚུལ་མི་མཐུན། ) མོ་ཐང་ཞེས་པར་དེང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་སོ་སོས་ངོས་འཛིན་་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་སྟེ། གཅིག་ནས་སྐུ་ཞབས་བོ་རེས་(乌瑞)གཙོ་བྱས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རེ་འགས་《བཀའ་ཐང་སྡེ་ལྔ་》དང་ཞོལ་རྡོ་རིང་དུ་བྱུང་བ་གཙོར་བཟུང་ནས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཤར་ནུབ་རྒྱུད་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་དང་། གཉིས་ནས་ཁ་སྒང་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་གིས་མཚོ་སྔོན་པོ་ལྟེ་བར་གྱུར་བའི་གཡར་མོ་ཐང་ནི་ཉི་ཟླ་རི་བོའི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གནས་པས། ལྟོས་འཇོག་སྒོས་བཤད་ན། ཤར་ཉི་ཟླ་རི་བོ་ནི་གཡར་མོ་ཐང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་བློན་པོ་གསེར་ཆེན་དང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཚ་འདམ་གཞུང་ལ་ཐུག་གི་བར། བྱང་ངོས་སུ་མདོ་ལ་རིང་མོ་བཅས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཡུལ་ནི་དུས་རབས་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་གཡར་མོ་ཐང་ཞེས་དམིགས་སུ་བཀར་བའི་ཡུལ་ཁམས་དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཡིན་སྙམ་པ་དང་། གསུམ་ནས་ཞིན་ཅི་ཧྲིན་(谢继胜)དང་ཧོང་ཨུད་ཀྲུང་(黄维忠)སོགས་ཀྱིས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་བསང་ཆུའི་འགྲམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་འབྲེལ་ཆགས་ཐུབ་པ་སྟེ། དབྱར་མོ་ནི་ཏ་ཞ་(大夏)དང་། ཐང་ནི་ཁྲོན་(川)ལ་འབྲེལ་ཆགས་པས། དབྱར་མོ་ཐང་ཁྲོམ་ཆེན་པོ་དེ་ཧིན་ཀྲུའུ་(河州)ཁྲོམ་ཆེན་པོ་དང་གཅིག་པར་ངེས་བཟུང་བ་སོགས་མང་མོད། ཕྲན་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་འདིར་བསང་ཆུའི་འགྲམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ངོས་འཛིན་ཚུལ་སོར་འཇོག་བྱས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་བསང་ཆུའི་གཡས་གཡོན་རྒྱུད་དུ་རྒན་གྱའི་གསེར་ཆེན་ཐང་། འབོ་ར་སྔོན་པོ་ཐང་། ཨ་མཆོག་བདེ་མོ་ཐང་། ཙ་ཡུས་རྒྱ་དཀར་ཐང་། ཀ་ཅུའི་དབྱར་མོ་ཐང་ལྟ་བུའི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་འབོད་ཚུལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་དབྱར་མོ་ཐང་གི་སའི་ཆ་ཤིང་ཀུན་ཞེས་བྱུང་བ་ལས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་བསང་ཆུའི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡུལ་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། ད་དུང་དེང་གི་ཧོར་གཙང་དང་རྡོ་སྦིས་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་དུ་ཀ་ཅུའི་དབྱར་མོ་ཐང་གི་ལོ་འབྲེག་རན་སོང་ཞེས་སྟོན་འགོ་ཚུགས་པའི་དཔྱད་ཚུལ་ཡོད་པ་སོགས་ལས། སྐུ་ཞབས་ཞིན་ཅི་ཧྲིན་(谢继胜)དང་ཧོང་ཨུད་ཀྲུང་(黄维忠)སོགས་ཀྱིས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་བསང་ཆུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ངོས་འཛིན་་བྱས་པ་དོན་ལ་གནས་པར་བསམ།
《བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་》སུ་སྨད་དུ་ཁམས་ལ་མང་ན་ཡང་། ས་ཁམས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་བསྟོད། དབྱང་མོ་ཐང་ནི་བར་གྱི་ཁམས་ཞེས་པ་ལས་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་ཁམས་གསུམ་རེ་རེར་ཡང་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་བཅས་བསྡོམས་པས་ཁམས་དགུས་གྲུབ་པའི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བར་ཁམས་ནི་དབྱར་(དབྱང་)མོ་ཐང་གི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། སྐབས་ཤིག་ལ་དབྱར་མོ་ཐང་དང་མདོ་སྨད་གཉིས་ཡུལ་ཁམས་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་པའང་《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་མདོ་སྨད་ལ་དབྱར་མོ་ཐང་བཏགས་པ་ཁམས་གཅིག་ཅེས་བྱུང་བ་ལས་ཤེས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བར་ཁམས་སམ་དབྱར་མོ་ཐང་ཁོ་ནར་འཇུག་པའང་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་ཙོང་ཁ་ལ་གྱི་ཐང་བཏགས་པ་ཁམས་གཅིག་ཅེས་དང་། 《བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་》ཏུ་སྨད་དུ་ཁམས་ལ་མང་ན་ཡང་། ། ས་ཁམས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་བསྟོད། ། དབྱང་མོ་ཐང་ནི་བར་གྱི་ཁམས། ། ཡོག་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སྨད་ཀྱི་ཁམས། ། ཤོད་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སྟོད་ཀྱི་ཁམས། ། ཞེས་པ་ལས་བོད་ཡུལ་ཁམས་དགུར་ཕྱེ་བའི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྨད་ཁམས་དང་གྱི་ཐང་ཡུལ་ཁམས་གཉིས་ནི་མངའ་རིས་གཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་རིགས་འདེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཡོག་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ནི་ཡུལ་ཁམས་དེའི་མངའ་རིས་སུ་གཏོགས་པ་ཤེས། དེ་བས་ཆབ་སྲིད་དང་མངའ་ཁོངས་དབང་སྒྱུར་གྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ནས་ཏུན་ཧོང་དུ་བྱུང་བའི་ས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཁོད་ཡངས་པའི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའང་དབྱར་མོ་ཐང་ཁྲོམ་ཆེན་པོ། ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་ལྟ་བུ་སོགས་དམག་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་རབ་དང་རིམ་པ་བྱུང་བ་དང་བསྟུན་ཡུལ་ཁམས་བྱེ་བྲག་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་འགོ་བརྩམ་པར་སྙམ།
ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ག་འདྲ་ཡིན་ཞེ་ན། 《འཛམ་གླིང་སྤྱི་བཤད་》དུ་སྡེ་དགེ་ནས་ཤར་དུ་ཧོར་ཁོག་ཟེར་བའི་ལུང་པ་ཡོད་པ་དེར་ཁང་གསར་དང་མ་ཟི། བྲག་མགོ དཔེ་རི། དྲིའོ་ཟེར་བའི་དཔོན་ཁག་ལྔ་དང་། ཧོར་གམ་རྩི་དགོན་པ་དང་། བྲག་མགོ་དགོན། རྟ་བོ་ཉ་མཚོ་དགོན། རྫ་དགོན་གསར་སོགས་ཡོད། དེ་དག་ནས་ཤར་དུ་སྟོང་སྐོར་ཟེར་བའི་སྡེ་ཡོད་པ་དེ་འདས་པ་ན། མདོ་སྨད་ཨ་མདོའི་ས་ཆར་སླེབས་ཡོད་ཅེས་དང་། ཡང་དེ་རུ་སྟོང་སྐོར་གྱི་ཤར་དུ་རྡོ་ཁོག་དང་འཛི་ཁོག སྨར་ཁོག་ཟེར་པའི་ལུང་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེའི་མི་རྣམས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྟོང་སྐོར་ཞེས་པ་ནི་དེང་གི་དཀར་མཛེས་རྫོང་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཞིང་། བྲག་འགོ་དང་གསེར་རྟ། དཀར་མཛེས་གསུམ་གྱི་ས་མཚམས་སུ་གནས་པས། སྟོང་སྐོར་ཟེར་བའི་སྡེ་འདུས་པ་ན་མདོ་སྨད་ཨ་མདོར་སླེབས་ཡོད་ཅེས་པ་ལས། དེང་གི་བྲག་འགོ་དང་གསེར་རྟ་གཉིས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། སྟོང་སྐོར་ཤར་ཕྱོགས་འཛམ་ཐང་གི་རྡོ་ཁོག་དང་འཛི་ཁོགསྨར་ཁོག་ཟེར་པའི་ལུང་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེའི་མི་རྣམས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཞེས་པ་ལས་སི་ཁྲོན་གྱི་འཛམ་ཐང་དང་རྔ་བ་སོགས་ཀྱི་ཤར་རྒྱུད་ས་ཁུལ་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་གསལ། དེ་བས་དེང་གི་ཟི་ལིང་སྟེ་ཙོང་ཁའམ་གྱི་ཐང་ལྟེ་བ་བྱས་པའི་ནུབ་རྒྱུད་ཁུལ་གྱི་བྲག་འགོ་དང་གསེར་རྟ། འཛམ་ཐང་དང་རྔ་བ་སོགས་ཨ་མདོའི་ཡུལ་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། མདོ་སྨད་ཨ་མདོར་སླེབས་ཞེས་པ་ལས་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་ནི་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མིན་པའང་ཤེས་ཐུབ། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་འབྲུ་ཆུའི་སེ་བོ་ལུང་རིང་བརྒལ་བའི་བ་ཡན་ཧ་རིའི་ཤར་ངོས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་རི་དང་། མདོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་མིང་བསྡོམས་པས་དེ་མན་ཆད་ལ་ཨ་མདོ་ཟེར་ཞེས་བ་ཡན་ཧ་རིའི་ཤར་ངོས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཅེས་པར་ཁ་སྒང་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བ་ཡན་ཧ་རི་ཞེས་པ་སོག་པོའི་སྐད་ཀྱི་མིང་ཞིག་ཡིན་ལ། དོན་འགྲེལ་བྱས་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རི་བོར་གོ། བོད་སྐད་དུ་ཁྲ་ལ་རི་བོ་ཞེས་འབོད། ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲ་ལ་རི་བོ་ནི་རི་རྒྱུད་ཧ་ཅང་རིང་མོ་ཞིག་ཡིན་པས། སྟོད་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་སྨད་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་མོ་དར་རྩེ་མདོ་ལ་ཐུག་གི་བར་ཏུ་གནས་ཡོད་པར་གསུངས། ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ནི་དེང་གི་ས་ཁྲའི་སྟེང་ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད་ཀྱི་བར་དང་ཤར་རྒྱུད་ལ་ཨ་ཆེན་གངས་ཆེན་རི་རྒྱུད་ཟེར་བ་དང་། ཡུལ་ཤུལ་ལོ་རྒྱུས་སུ་ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད་དེའི་བོད་སྐད་ཀྱི་མིང་ལ་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཟེར་བ་སོགས་ལས་ཨ་ཆེན་རི་རྒྱུད་ནི་དེང་གི་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ནུབ་བྱང་དང་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། རི་རྒྱུད་འདིའི་མིང་ལ་སོག་སྐད་དུ་“ཨ་ཁུ་ཏ་ཆིན་ཨོལ་”ཟེར་བ་དང་། དེ་ནི་“ཅང་ཤེས་ཀྱི་ཕ་ས་”ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་སྟེ། ཨ་ཁུ་ཏ་ནི་ཅང་ཤེས་ཀྱི་མིང་དང་། ཆིན་ནི་རྟ་བ། ཨོལ་ནི་རི་བཅས་ཀྱི་མིང་ཡིན། དེ་བས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་རི་དང་། མདོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་མིང་བསྡོམས་པས་དེ་མན་ཆད་ལ་ཨ་མདོ་ཞེས་བར་བརྟག་ན་མདོ་སྨད་རྟའི་ཆོལ་ཁ་ཞེས་འདོགས་པའི་གནད་ཀྱི་གཙོ་བོའང་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ལ་འབྲེལ་ཆེ་ཞིང་། ཆོལ་ཁའང་སོག་སྐད་ཀྱི་དར་སའི་དོན་ཡིན་པའི་བཤད་རྒྱུན་ལའང་བདེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་སྙམ། དེ་བཞིན་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་བ་ཡན་ཧ་རི་གཉིས་ནི་སོག་སྐད་ཡིན་པ་སྟེ། “ཨ་ཁུ་ཏ་ཆིན་ཨོལ་”དང“པ་ཡན་ཧཱར་ཨོལ་”ཞེས་པའི་ཨ་ཁུ་ཏ་ཆིན་ནི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་། པ་ཡན་ཧཱར་དང་བ་ཡན་ཧ་ཞེས་པའི་སྒྲ་འགྱུར་དང་། ཨོལ་ནི་རི་བོའི་དོན་འགྱུར་ཡིན་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ། རང་རྒྱལ་གྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ས་བབ་དང་གནམ་གཤིས་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་དུས་རླུང་ས་ཁུལ་དང་། ནུབ་བྱང་སྐམ་པའི་ས་ཁུལ་ལམ་ཕྱེད་སྐམ་པའི་ས་ཁུལ། མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གྲང་ཁུལ་བཅས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ལས་མདོ་ལ་རིང་མོ་ནི་གྲང་ཁུལ་དང་སྐམ་ཁུལ་ལམ་ཕྱེད་སྐམ་ཁུལ་གཉིས་གྱི་མཚམས་ཐིག་ལྟ་བུ་མངོན་པས། དེ་ངོས་ཀྱི་ཆུ་རྣམས་ཕྱོགས་འདྲེས་ཀྱི་རྨ་གཡང་ཕྱུག་མོའི་གཞུང་དུ་འབབ་པ་ལ་རྨ་ཆུར་གྲགས་པ་མཚོ་སོ་ལོའམ་མཚོ་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཁྱོག་པའི་ཁུག་སོ་མན་ཆད་ཨ་མདོ་ཟེར་ཞེས་མདོ་ལ་རིང་མོའི་སྲིབ་ངོས་སུ་རྨ་ཆུ་མཚོ་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཁྱོག་པའི་ཁུག་སོ་མན་ཆད་ཅེས་པ་དེ་དེང་གི་མགོ་ལོག་རྨ་སྟོད་དང་དར་ལག་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ།
བོད་ཀྱི་ཡུལ་སྐད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཞིར་བཟུང་ནས་དབུས་གཙང་དང་། ཁམས། མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ཡུལ་ཁམས་དབྱེ་ཚུལ་བྱུང་བ་ནས་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཕལ་ཆེར་དེང་གི་མཚོ་སྔོན་གྱི་མཚོ་ལྷོ་དང་རྨ་ལྷོ། མཚོ་བྱང་། མཚོ་ཤར། མཚོ་ནུབ། མགོ་ལོག ཀན་སུའུ་ཀན་ལྷོ། སི་ཁྲོན་གྱི་རྔ་བ་སོགས་ཕལ་ཆེར་ཨམ་སྐད་བཤད་པའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་སྤྱི་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པས། སྐབས་འདིའི་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་ཨ་མདོ་དང་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་མེད། དེ་བས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་བོད་བཙན་པོ་སྐབས་དང་། བོད་སིལ་བུ་ཐོར་བ། བོད་ལྗོངས་བཅིངས་འགྲོལ་སོགས་དུས་མཚམས་རེ་རེར་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པ་ཧ་ཅང་གསལ་བས། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》རྒྱ་འགྱུར་མའི་དཔེ་མིང་གི་“མདོ་སྨད་”ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ་“ཨ་མདོ་”ཞེས་བཏགས་པ་དེ་མ་ཡིག་གི་བརྗོད་དོན་ཁྱབ་ཁོངས་དང་འོས་མཚམ་མིན་པར་སྙམ་སྟེ། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》གི་བརྗོད་བྱ་ནི་འབྲི་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་བོ་ཏུ་(武都)དང་། བིན་ཞན། ཐེ་བོ། འབྲུག་ཆུ་སོགས་དང་། ཀླུ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཅོ་ནེ་དང་། བ་ཙེ། མིན་ཞན། ཤིང་གུན། ཧོ་ཀྲིན། ཁང་ལེན། ཀླུ་ཆུ་སོགས། བསང་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཀ་ཅུ་དང་། ཡོན་ཆིན། བསང་ཆུ། གཙོས་སོགས། སི་ཁྲོན་གྱི་སུང་ཆུ་དང་། རྔ་བ། བཙན་ལྷ་དང་ཆུ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས། མཚོ་སྔོན་གྱི་རྨ་ཆུ་དང་ཙོང་ཆུ། དགུ་ཆུ། འབྲུ་ཆུ་སོགས་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་འདུ་བས། ཨ་མདོའི་ཡུལ་སྤྱིའི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་རིང་དུ་བརྒལ་པ་དེ་ལས་ཀྱང་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་ནི་གཅིག་ཚབ་གཅིག་གིས་བྱེད་མི་འོས་པ་དཔག་ཐུབ་པ་དང་། ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོའི་《མདོ་སྨད་ཨ་མདོའི་ཆོས་འབྱུང་》ཞེས་པའི་དཔེ་མིང་ལས་ཡང་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་ཡུལ་མིང་གཉིས་ནི་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མིན་པར་སྐབས་དེར་ཨ་མདོ་ནི་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ།
དེ་བས་གནའ་དུས་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མདོ་ཁམས་ཡུལ་གྲུ་སྤྱི་ལ་མདོ་སྨད་ཅེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད་པའི་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་མདོ་ཁམས་ལ་ཡང་སྒང་གསུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི། མདོ་ཁམས་ལ་སྨད་ཁམས་བཏགས་པ་གཅིགམདོ་ཁམས་ལ་གཡེར་མོ་ཐང་བཏགས་པ་གཅིག ཙོང་ཁ་ལ་གྱི་ཐང་བཏགས་པ་སྒང་གཅིག་ཅེས་པའི་མདོ་ཁམས་ལ་སྒང་གསུམ་བྱེད་པ་དང་མདོ་ཁམས་ལ་སྨད་ཁམས་བཏགས་པ་གཉིས་ནི་དུས་མཚམས་མི་མཐུན་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཚུལ་གཉིས་སུ་སྣང་བས། མདོ་ཁམས་སྔོན་མའི་སྐབས་དེར་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་སྨད་ཁམས་དང་། དབྱར་མོ་ཐང་། ཙོང་ཁ་བཅས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་སྤྱི་ལ་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་དང་། བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་དེ་དག་གི་སྤྱི་མིང་ལ་མདོ་སྨད་ཟེར་བས། བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་བྱུང་བའི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྤྱི་མིང་ཡིན་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། ཕྱིས་སུ་ཆབ་སྲིད་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མངའ་ཁོངས་དབང་བསྒྱུར་གྱི་ལྟེ་གནས། དམག་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་ལྟེ་བ་དང་ལམ་ལུགས་སོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ནས་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་པའི་འབོད་སྲོལ་ཆགས་པ་དང་། ཡང་སྐབས་ཤིག་ལ་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བར་ཁམས་སམ་དབྱར་མོ་ཐང་གི་ཡུལ་ཁམས་འབའ་ཞིག་ལ་མདོ་སྨད་ཅེས་འབོད་སྲོལ་ཆགས་པ་སོགས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གཡུལ་ཁ་ནས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱང་ཟས་མི་ལག་བརྒྱུད་ནས་ཇེ་ཉུང་ལྟར་རིམ་གྱིས་ཇེ་ཆུང་ནས་ཇེ་ཆུང་དུ་གྱུར་བ་ཧ་ཅང་མངོན་གསལ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ལྡོག་ནས་ཨ་མདོ་ཅེས་པ་ཙོང་ཁའམ་གྱི་ཐང་གི་ཡུལ་ཁམས་ལས་རྒྱ་ཆེར་བརྒལ་ནས་2013ལོར་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་སྣང་ཚུལ་བྱུང་བ་མ་ཟད། དེ་གཙོ་བོ་བོད་ཁམས་སྤྱི་ལས་ཨམ་སྐད་བཤད་པའི་ཡུལ་ཁམས་ཡོངས་ཀྱི་མིང་ལ་ཨ་མདོའམ་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་འབོད་ཚུལ་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཉེ་བའི་ལོ་འགར་ཨ་མདོ་ཞེས་པ་མིང་བཀོལ་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པ་མངོན་ཞིང་། དེ་བཞིན་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་བཀོལ་སྤྱོད་རིན་ཐང་ཡང་ཇེ་ཆུང་ནས་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྱུར་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་ཡིན་ནོ། །
གསལ་བཤད། རྩོམ་འདི་ནི་2013ལོའི་ནུབ་བྱང་ཡིག་ཚང་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས་གཞིའི་བར་སྐབས་ཀྱི་དཔྱད་འབྲས་ཡིན་ཞིང་། ལས་གཞིའི་ཨང་རྟགས། WXJD-YB-2013-7
[བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ།] P.T1288 མདོ་སྨད། བྱུང་འགྱུར།
[ཀྲུང་གོའི་དཔེ་དེབ་དབྱེ་རྟགས། ] K281
[ཡིག་ཚང་མཚན་བྱང་།] A
[རྩོམ་གྱི་གོ་རིམ་ཨང་སྒྲིག] 1002-9060(2014)01-0097-12
ས་མིང་ལ་ས་གཤིས་དང་ས་བབ་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གྱ་ནོམ་པ་དང་། རིགས་རུས་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་གཏིང་ཟབ་མོ། མངའ་རིས་བདག་འཛིན་དང་རིག་གནས་ཀྱི་མཚོན་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལྡན་པས། ས་མིང་ངོས་འཛིན་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་བཞེངས་དང་ཞིབ་འཇུག་གི་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་ལྟ་བུར་མངོན་མོད། འོན་ཀྱང་ས་མིང་གི་མངའ་རིས་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་དབང་། ས་ཁོངས་བཅད་བཟུང་སོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ནས་འགྱུར་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡིན་པས། དུས་མཚམས་རེ་རེའི་ས་མིང་གི་འགྱུར་བ་དང་ས་མིང་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་མ་ཟད། འགྱུར་བ་བྱུང་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་སོགས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་རྒྱུའང་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བར་འདོད། དེ་བས་རང་རེ་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་ཡིག་ཆ་དང་རྡོ་རིང་། ཁྲམ་བྱང་། ཏུན་ཧོང་གི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་སོགས་སུ་གསལ་བའི་ས་མིང་ངོས་འཛིན་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དགོས་དབང་དང་རིག་གནས་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐབས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ལྷག་པའི་བོད་མི་རིགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐོག་མའི་ཆ་རྐྱེན་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། ས་མིང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས། ས་རྒྱུས། དམག་དོན། ཆབ་སྲིད། སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་འགྱུར་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁུངས་སྣེ་ལྟ་བུའི་གནད་འགག་ཅིག་ཏུ་འཁུམས། དེ་བས་ཕྲན་གྱིས་རང་རེའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་བཀོད་ནས་ལོ་ངོ་སྟོང་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང་། ད་དུང་ཡང་མ་ཉམས་པར་སྤྱོད་བཞིན་པའི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་བྱུང་འགྱུར་ལ་དཔྱད་པའི་ལས་ལ་འབད་འབུངས་བྱེད་ཁུལ་བྱས་པ་ཡིན།
གཅིག P.T1288དུ་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་ཐོག་མར་བྱུང་བ།
སྤྱིར་ཉེ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དཔེ་ཆ་རེ་འགའ་དང་། རྒྱུན་སྤྱོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་མཚམས་རེར་མདོ་སྨད་དང་ལན་རེར་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་དེ་གཉིས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལྟ་བུར་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། དེང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རེ་འགས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་ནི་མདོ་ཁམས་སྟོད་དང་མདོ་ཁམས་སྨད་གཉིས་རིམ་འགྱུར་གྱིས་མདོ་སྟོད་དང་མདོ་སྨད་ཅེས་བསྡུས་མིང་གི་འབྲི་ཚུལ་བྱུང་བའི་བཤད་རྒྱུན་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་། བོད་བཙན་པོ་དང་སིལ་བུའི་སྐབས་ཀྱི་བོད་རྒྱ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་མཇལ་ན་དེ་ནི་མདོ་ཁམས་སྟོད་དང་མདོ་ཁམས་སྨད་ལས་རིམ་འགྱུར་གྱིས་བྱུང་བར་ཡིད་རྟོན་རུང་བའི་དཔྱད་ལུང་བཙལ་ཁག་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པས། གཤམ་ནས་ཁོ་མོས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་བྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་སྟེང་ནས་ཅུང་གླེང་བར་བྱ་ལ། ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་ཡིག་ཆ་P.T.1288སྟེ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་སུ། གླང་གི་ལོ་ལ་བབ་སྟེའ། བཙན་པོ་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་ཤྀང་། བློན་ཆེ་སྟོང་རྩན་གྱིས། གཡུག་དུ་གནག་ལྀངས་བཏབ། ……ཞང་ཞུང་ཡུལ་གྱྀ་མངན་དུ་སྤུག་གྱྀམ་རྩན་རྨ་ཆུང་བཆུག མདོ་སྨདུ་ཀམ་ཁྲི་བཟང་བྱེ་འདའ་ཐོང་མྱིས་བཀུམ་སྟེ་ཤ་གཉརད་ཕར་ལོ་གཆིག ཅེས་བོད་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་སྤྱི་ལོ་653ལོར་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་ཐོག་མར་བྱུང་ཞིང་། མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་འདི་རང་ཅག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་བཀོད་ནས་སྤྱི་ལོ་2013བར་ལོ་ངོ་1360ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་653ལོ་ནས་734ལོའི་བར་ཏེ་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རིང་བསྡོམས་པས་མདོ་སྨད་དུ་འདུན་མ་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་བསྡུས་ཤིང་། སྐབས་དེར་ཆ་སྙོམས་ལོ་གསུམ་ནས་བཞིའི་བར་མདོ་སྨད་དུ་འདུན་མ་ཐེངས་རེ་བསྡུས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ལ། འདུན་མ་དེ་དག་ནི་རྒྱམ་ཤི་གར་དང་ནམ་ལྡོམ་ཕྲོམ། རག་ཏིག་རྨ་རོང་། གཙེ་ནམ་ཡོར། རྒྱོད། ཡོལ། འབྲོ་ལྖྀའུ་ལུང་། འོལ་དང་སེབ་སོགས་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་དེ་དག་ནས་བསྡུས་པ་གསལ། སྤྱི་ལོ་755ལོ་ནས་763ལོའི་བར་གྱི་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཀྱི་རིང་མདོ་སྨད་དུ་ལོ་རེར་དབྱར་འདུན་དང་དགུན་འདུན་བཅས་འདུན་མ་ཐེངས་གཉིས་བསྡུས་པ་ལས། སྤྱི་ལོ་755ལོ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་རིང་ནས་མདོ་སྨད་ས་ཁུལ་གྱི་འདུན་མ་བསྡུ་བའི་ལམ་ལུགས་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་དམག་དོན་ལམ་ལུགས་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་ཏུན་ཧོང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་སུ་བསྡོམས་པས་བཅུ་ཕྲག་བཞི་ལྷག་བྱུང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དུ་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་འཕེལ་རིམ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་ཅུང་ཉུང་ལ། ད་དུང་དུས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་བག་རྒོད་པས་ས་མིང་དང་ཆུ་མིང་མང་པོ་བསྒྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་པས། དུས་དང་ཡུལ། བསམ་བློ་སོགས་ཀྱི་བར་ཐག་གིས་ལོ་ངོ་གཅིག་སྟོང་ཡས་མས་སྔོན་གྱི་ས་མིང་དག་དེང་སང་ངོས་འཛིན་བྱེད་དཀའ་བའི་གནས་སུ་གྱུར། ཡིན་ན་ཡང་། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་བོད་རིག་ཞིབ་འཇུག་མཁན་ཚོས་རང་བློས་དཔག་ཚོད་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་དང་དཔྱད་ཞིབ་སྒོས་ས་མིང་རེ་འགའ་ངོས་འཛིན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་སྟེ། ནམ་ལྡོམ་ཕྲོམ་ནི་ཕལ་ཆེར་དེང་གི་སི་ཁྲོན་སྡེ་དགེ་དང་རྫ་ཆུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་དང་། རག་ཏིག་ཅེས་པ་ནི་དེང་གི་ཁྲི་ཀ་ནས་བ་ཡན་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ཞིང་། གཙེ་ནམ་ཡོར་ཞེས་པ་དེང་གི་ལེང་གྲུའི་ཚུར་རྒྱབ་དང་ཤིང་ཀུན་བར་གྱི་ས་ཆ་སྟེ། ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཙོས་གྲོང་ཁྱེར་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཚུལ་འདུག་རུང་། ད་དུང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚང་མའི་བཞེད་དགོངས་གཅིག་མཐུན་ཏུ་སྣང་བ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། དེ་བས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ད་བར་དུ་གཏན་འཁེལ་གྱི་དྲིས་ལན་མེད་པར་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་སོ་སོའི་བཞེད་དགོངས་མི་མཐུན་པར་སྣང་མོད། 《བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ས་མིང་ཞིབ་འཇུག་》ཏུ་བོད་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་འདུན་མ་བསྡུ་ཡུལ་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་ནི་ཕལ་ཆེར་དེང་གི་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན་བཅས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཏེ། གཙོ་བོ་མཚོ་སྔོན་མཐོ་སྒང་གི་ཤར་ལྷོའི་ཁུལ་དང་ཀན་སུའི་ལྷོ་ཁུལ། སི་ཁྲོན་གྱི་ནུབ་བྱང་ས་ཁུལ་ལ་ངོས་འཛིན་པ་དེས་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་གི་ཡུལ་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ།
གཉིས། མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་འཕེལ་འགྱུར།
བོད་སིལ་བུར་འཐོར་བའི་རྗེས་ནས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་རྩུབ་མོའམ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རང་རང་གི་ལག་ཟོན་གྱི་དཔྱད་གཞི་རྒྱུ་ཆ་སོགས་གང་ཡིན་བཤད་དཀའ་མོད། གང་ལྟར་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་དུས་རབས་སྔོན་མ་དང་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་《ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་》དུ་བླ་ཆེན་ཁམས་པ་ཡིན་པས། ད་ལྟ་ཁམས་པ་ལ་ཨ་མིར་འབོད་པ་དེ་ལྟར་རོ་ཞེས་བླ་ཆེན་མདོ་སྨད་པ་ཡིན་རུང་ཁམས་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱུང་བ་ལས་སྐབས་དེར་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་པའི་འབོད་ཚུལ་ཆགས་པ་གསལ་བ་སྟེ། 《རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་》དུ་དམར་གཡོ་གཙང་གསུམ་ཁམས་སུ་བྲོས་སོ། ། ཞེས་གླང་དར་གྱིས་ཆོས་སྣུབས་དུས་མཁས་པ་མི་གསུམ་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བྲོས་པར་ཁམས་སུ་ཞེས་བྱུང་བ་དང་། ཕྱིས་སུ་ཁམས་ནས་ཕྱོགས་འདིར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བྱོན་པ་མཐོང་མ་ཐག་དགའ་ཆེས་ཏེ། ……ཁམས་ནས་བོད་ཡུལ་དབུས་སུ་དགེ་འདུན་བྱོན་པའི་དུས་ཞེས་མདོ་སྨད་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དབུས་སུ་བྱོན་པར་ཡང་ཁམས་ནས་ཞེས་བྱུང་ལ། ཁམས་སུ་སྡོམ་པ་ལེན་དུ་རྫངས་པ་བླ་ཆེན་པོས་མཁན་པོ། གཙང་དང་གཡོ་གཉིས་ཀྱིས་ལས་སློབ་དང་གསང་སྟོན་ཞེས་དང་། མཁས་བཙུན་དེ་རྣམས་དང་མཇལ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བས། མིང་ཡང་བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་དུ་གྲགས་སོ། ། དེ་ལྟར་ཁམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དར་ཞེས་མདོ་སྨད་ནས་ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེས་གྲོགས་བྱས་ཏེ་བླ་ཆེན་མཁས་པ་མི་གསུམ་དང་མཇལ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སོགས་བསྟན་པའི་མེ་རོ་མདོ་སྨད་ནས་གསོས་པ་སོགས་ལ་ཁམས་ནས་ཞེས་བྱུང་བ་ལས་བར་སྐབས་ཞིག་ལ་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་འབོད་ཚུལ་ཆགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ལ། འབོད་ཚུལ་དེ་ཆེས་ཐོག་མར་མཁས་པ་ལྡེའུ་མཛད་པའི་ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་རྒྱས་པར་བྱུང་བས་ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོས་དཔེ་དེབ་དེ་དཔྱད་གཞིར་བཟུང་བ་གང་ཡིན་མི་གསལ་རུང་། རྩོམ་པ་པོ་མཁས་པ་ལྡེའུ་དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་ཡར་སྔོན་དུ་ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་རྩོམ་འབྲི་གནང་དུས་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་དངོས་སུ་བྱུང་བ་གསལ་བས། ཕྱིས་ཀྱི་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་དང་བཅོ་ལྔ། བཅུ་དྲུག་བཅས་ཀྱི་ནང་བརྩམས་ནས་གྲུབ་པའི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་《རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་》དང་། 《དེབ་སྔོན་》 《དེབ་དམར་གསར་བ་》སོགས་སུ་ཡང་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་བྱུང་ཡོད་པའི་གནད་ཀྱང་དེ་དཔྱད་གཞིར་བཟུང་བར་སྙམ། 《རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་》དུ་རང་རེ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཆགས་ཚུལ་ལ་སྟོད་མངའ་རིས་བསྐོར་གསུམ་རྫིང་གི་ཚུལ། ། བར་དབུས་གཙང་རི་བཞི་ཡུར་བ་འདྲ། ། སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཞིང་དང་འདྲ། ། ཞེས་བོད་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཞེས་པ་བྱུང་ཞིང་། ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་རུ་སྨད་ཀྱི་མདོ་ཁམས་སྒང་ལ་རྨ་བྱ་ཟབ་མོ་སྒང་། ཚ་བ་སྒང་། སྤོམ་ར་སྒང་སྟེ་སྒང་གསུམ་མམ། ཡང་ན་གོང་སྨོས་སྒང་གསུམ་གྱི་ཐོག་ཏུ་དམར་ཁམས་སྒང་། མི་ཉག་སྒང་། གཡེར་མོ་སྒང་བཅས་བསྣན་པས་སྒང་དྲུག་ཅེས་དང་། བྱང་གི་ལ་དགུ་སྒང་དང་གཅིག ལྷོ་སྐྱེ་བ་ཤིང་གི་སྒང་དང་གཉིས། ནུབ་མོན་པ་ལྕགས་ཀྱི་སྒང་དང་གསུམ་སྟེ་སྒང་གསུམ་མམ། དངུལ་ཟླ་བྱིས་མོ་སྒང་། (ཟླ་སྒང་། ) འབྲི་ཟླ་ཟལ་མོ་སྒང་། (འབྲི་སྒང་། )རྨ་རྫ་བྱེ་མའི་སྒང་(རྨ་སྒང་)སྟེ་སྟོད་ཀྱི་སྒང་གསུམ་དང་། ཤར་སྤོ་འབོར་སྒང་། མེ་ཉག་རབ་སྒང་། སྨར་ཁམས་ཁོ་ལ་སྒང་སྟེ་སྨད་ཀྱི་སྒང་གསུམ་བསྡོམས་པས་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཅེས་སྒང་གསུམ་མམ་དྲུག་གི་བརྩི་ཚུལ་ལམ་ཡང་ན། མདོ་ཁམས་སྒང་བཞི་བྱ་བ་ནི། ལྷོའི་སྨད་སྒང་རིང་མོ་དང་། འབྲི་སྒང་རིང་མོ་དེ་དང་གཉིས། ཟླ་སྒང་རིང་མོ་དེ་དང་གསུམ། རྨའི་བོ་སྒང་རིང་མོ་བཞི། སྒང་བཞི་རྟ་རྒྱབ་གཤིབས་པ་འདྲ་ཞེས་སྨད་མདོ་ཁམས་ལ་སྒང་གསུམ་མམ་བཞི། དྲུག་བཅས་ཀྱི་བརྩི་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་འགའ་བྱུང་རུང་། དེ་དག་གཙོ་བོ་ནི་ས་གཤིས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་རྣམ་པ་གཞིར་བཟུང་བའི་མིང་འདོགས་ཚུལ་ཞིག་ལས། ཡུལ་ཁམས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཆོག་པར་སྙམ་པ་སྟེ། བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་སྨད་ཕྱོགས་ཀྱི་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ནི་ཟལ་མོ་སྒང་དང་ཚ་བ་སྒང་། སྨར་ཁམས་སྒང་། དམར་རྫ་སྒང་། སྤོ་འབོར་སྒང་། མི་ཉག་རབ་སྒང་བཅས་དྲུག་སྟེ། དེ་རྣམས་རི་ཆུའི་རྒྱུག་ཕྱོགས་ལ་བསྟུན་ནས་ཞིབ་བུར་བཤད་ན། འབྲི་ཆུ་(ཅིན་ཧྲ་ཆུ་བོ་)དང་ཉག་ཆུའི་བྱང་རྒྱུད་བར་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་ཟལ་མོ་སྒང་དང་། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་དང་རྫ་ཆུའི་བར་ལ་ཚ་བ་སྒང་། རྫ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུའི་བྱང་རྒྱུད་བར་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་སྨར་ཁམས་སྒང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྨ་ཆུའི་ལྷོ་ནས་ཉག་ཆུའི་སྟོད་ཀྱི་ཤར་རྒྱུད་བར་ལ་དམར་རྫ་སྒང་། འབྲི་ཆུ་དང་ཉག་ཆུའི་བྱང་རྒྱུད་བར་གྱི་ས་ཁུལ་ལ་སྤོ་འབོར་སྒང་། ཉག་ཆུའི་ཆུ་སྐེད་ཀྱི་ཤར་རྒྱུད་མི་ཉག་རབ་སྒང་བཅས་དང་། ཟལ་མོ་སྒང་ནི་སྤྱིའི་ཆ་ནས་འབྲི་ཆུ་(ཅིན་ཧྲ་ཆུ་བོ་)ཆུ་བོ་དང་ཉག་ཆུའི་སྟོད་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དང་། ཚ་བ་སྒང་ནི་ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་དང་རྫ་ཆུ་གཉིས་བར་ཁུལ་གྱི་ས་ཆ། སྨར་ཁམས་སྒང་ནི་ཧ་ལམ་ཅིན་ཁྲིན་གཙང་བོ་དང་མིན་ཅང་གཙང་བོའི་སྟོད་ཕྱོགས། འབྲུག་དཀར་གཙང་བོའི་སྨད་ཕྱོགས། དམར་རྫ་སྒང་ནི་རྨ་ཆུའི་སྟོད་ཕྱོགས་དང་། འཇུ་ལག་ཆུ་བོ། ཙོང་ཆུ། ཀླུ་ཆུ། ཝེ་ཆུ་སོགས་ཀྱི་སྟོད་ཁུལ། སྤོ་འབོར་སྒང་ནི་ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་དང་། འབྲི་ཆུ། ཉག་ཆུའི་བར་སྨད་ཕྱོགས་དང་ཨན་ནེ་ཆུ་བོའི་འབབ་རྒྱུད་ས་ཆ་བཅས་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ལས་སྨད་ཀྱི་སྒང་ལ་བགྲང་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཡོད་རུང་། ཡུལ་ཁམས་གཙོ་བོ་ནི་འབྲི་ཆུ་དང་ཉག་ཆུ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ། རྫ་ཆུ་བཅས་གཙང་བོ་བཞིའི་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ཏུ་ཆགས་པའི་ས་ཁུལ་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ལ། མངའ་རིས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱང་དེང་གི་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན། ཡུན་ནན། ད་དུང་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོངས་གཏོགས་ཆབ་མདོ་སོགས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་གཏོགས་པ་དེ་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཧ་ལམ་མཚུངས་བར་སྙམ་པས། གོང་གི་དམར་གཡོ་གཙང་གསུམ་ཁམས་སུ་བྲོས་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་པ་དེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཙོ་བོ་མདོ་སྨད་རྨོ་ཐང་(平安)གི་ཉེ་འཁོར་ཡུལ་ཁམས་ལ་དེ་འདྲའི་འབོད་སྟངས་ཤིག་ཆགས་པ་ཨེ་ཡིན་སྙམ།
བོད་ཡུལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་ཚུལ་ནི་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་བྱུང་ཚུལ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གི་དགོངས་པ་གཅིག་མཐུན་ཏུ་སྣང་བ་དང་། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ་མངའ་རིས་གུང་ཐང་ནས་སོག་ལ་སྐྱ་བོ་ཡན་ཆད་དབུས་གཙང་ཆོས་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་དང་། དེ་ནས་རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་ཡན་མདོ་སྟོད་མིའི་ཆོལ་ཁ། དེ་ནས་རྒྱའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་བོ་ཡན་མདོ་སྨད་རྟའི་ཆོལ་ཁར་བྱེད་པའི་རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་མན་དང་རྒྱའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་བོ་ཡན་གྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གི་ངོས་འཛིན་གནང་ཚུལ་མི་འདྲ་སྟེ། རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་ཞེས་པ་ལ་ལས་རྨ་ཁུག་དང་པོ་སྟེ་དེང་སང་གི་རྨ་ཆུ་དང་མཛོད་དགེ་ཐང་འཁོར་ས་མཚམས་ཀྱི་ཁུག་མགོ་དེར་ངོས་འཛིན་པའི་བཤད་རྒྱུན་ཡོད་རུང་། རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ་དྲུག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་གི་རྨ་ཆུར་ཁུག་པ་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཡོད་སྲིད་པས། དེ་ལས་གང་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་འོས་པ་ཧ་ཅང་བཤད་དཀའ་བའི་གནས་སུ་འཁུམས་པ་དང། རྒྱའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་ནི་གོང་གུ་རྨེ་རིར་ངོས་འཛིན་མཁན་རེ་འགའ་དང་། སྐུ་ཞབས་བོའི་ཅིན་(吴均)སོགས་ཀྱིས་ཤིང་ཀུན་རྫོང་གི་ལུའུ་ཅ་ཆུ་འགག་ས་ཚིགས་ཀྱི་གནས་དེར་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད། ཕྲན་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་འདིར་རྗེས་མའི་ངོས་འཛིན་་ཚུལ་སོར་འཇོག་བྱས་ཡོད། 《ཨ་བློ་སྤུན་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་》ཏུ་མདོ་སྨད་ཅེས་རླུང་ལྟར་གྲགས་པའི་ཡུལ་གྲུ་འདི་ནི་ཀན་སུའུ་དང་། སི་ཁྲོན། མཚོ་སྔོན། ཁམས་སོགས་ཞིང་ཆེན་བཞིའི་འདྲེས་མཚམས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་ཆགས་པའི་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ལ་བྱ་ཞིང་། དེ་ལ་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་བསང་ཆུ་རྫོང་དང་། བཱ་ཙེ་རྫོང་། ཅོ་ནེ་རྫོང་དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་རེབ་སྐོང་དང་། ར་རྒྱ། ཁྲི་ཀ མགོ་ལོག སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་ཟུང་ཆུ་དང་། ལིས་ཧྥན། ཁམས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་སུ་སེ་ཤུལ་རྫོང་སོགས་འདུའོ། ། (ཡུལ་གྲུ་འདི་དག་ལས་རྫོང་མིང་འགའ་རེ་ནི་སྔ་ན་མ་ཡོད་པར་ཕྱིས་བྱུང་། ) ཞེས་སྐབས་དེར་བོད་ཡུལ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་དབུས་ཕུད་པའི་མདོ་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཀན་སུའུ་དང་མཚོ་སྔོན། སི་ཁྲོན་བཅས་ཞིང་ཆེན་གསུམ་ལས་གཞན་ཁམས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ་ལ། ད་དུང་དེང་གི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སེ་ཤུལ་རྫོང་ནི་ཞིང་ཆེན་དེར་གཏོགས་པའང་ཤིན་ཏུ་གསལ། དེ་བཞིན་ཏུ་ཀན་སུའུ་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྨ་ལྷོ་དང་མཚོ་ལྷོ། མགོ་ལོག་དང་ར་རྒྱ་སོགས་དང་། སི་ཁྲོན་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟུང་ཆུ་དང་ཤར་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སེ་ཤུལ་རྫོང་སོགས་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་མ་ཟད། མངའ་ཁོངས་དེ་ནི་གོང་གི་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཅེས་པའི་ཡུལ་ཁམས་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་མེད་པར་སྙམ། དེ་བས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྟེང་ནས་ཞིབ་བསྡུར་སྒོས་ཅུང་དཔྱད་ན་རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་ཞེས་པ་དེ་མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ་རྨ་ཆུ་མཚོ་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་གཞུང་བརྒྱུད་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཁྱོག་པའི་ཁུག་སོ་མན་ཆད་ཨ་མདོ་ལ་ངོས་འཛིན་པའི་རྨ་ཁུག་དེར་ངེས་བཟུང་ན་ཧ་ཅང་འཚམ་པར་འདོད་ལ། རྒྱུ་མཚན་གཤམ་གྱི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པར་བྱ།
བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར་མདོ་སྨད་ནི་གཡེར་མོ་ཐང་གི་མིང་གཞན་ཏེ་ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མཚོ་སྔོན་པོའི་ལྷོ་ནུབ་རྒྱུད་དང་རྨ་ཆུ་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིན་པའི་ས་རྒྱུད་སྤྱིའི་མིང་ཞེས་པ་ལས་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་དབྱར་མོ་ཐང་ཞེས་འབོད་པ་གསལ། ཡིན་ན་ཡང་། དབྱར་(གཡར་རམ་ཡང་ན། གཡེར། དབྱང་ལྟ་བུའི་འབྲི་ཚུལ་མི་མཐུན། ) མོ་ཐང་ཞེས་པར་དེང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་སོ་སོས་ངོས་འཛིན་་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་སྟེ། གཅིག་ནས་སྐུ་ཞབས་བོ་རེས་(乌瑞)གཙོ་བྱས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རེ་འགས་《བཀའ་ཐང་སྡེ་ལྔ་》དང་ཞོལ་རྡོ་རིང་དུ་བྱུང་བ་གཙོར་བཟུང་ནས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཤར་ནུབ་རྒྱུད་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་དང་། གཉིས་ནས་ཁ་སྒང་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་གིས་མཚོ་སྔོན་པོ་ལྟེ་བར་གྱུར་བའི་གཡར་མོ་ཐང་ནི་ཉི་ཟླ་རི་བོའི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གནས་པས། ལྟོས་འཇོག་སྒོས་བཤད་ན། ཤར་ཉི་ཟླ་རི་བོ་ནི་གཡར་མོ་ཐང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་བློན་པོ་གསེར་ཆེན་དང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཚ་འདམ་གཞུང་ལ་ཐུག་གི་བར། བྱང་ངོས་སུ་མདོ་ལ་རིང་མོ་བཅས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཡུལ་ནི་དུས་རབས་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་གཡར་མོ་ཐང་ཞེས་དམིགས་སུ་བཀར་བའི་ཡུལ་ཁམས་དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཡིན་སྙམ་པ་དང་། གསུམ་ནས་ཞིན་ཅི་ཧྲིན་(谢继胜)དང་ཧོང་ཨུད་ཀྲུང་(黄维忠)སོགས་ཀྱིས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་བསང་ཆུའི་འགྲམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་འབྲེལ་ཆགས་ཐུབ་པ་སྟེ། དབྱར་མོ་ནི་ཏ་ཞ་(大夏)དང་། ཐང་ནི་ཁྲོན་(川)ལ་འབྲེལ་ཆགས་པས། དབྱར་མོ་ཐང་ཁྲོམ་ཆེན་པོ་དེ་ཧིན་ཀྲུའུ་(河州)ཁྲོམ་ཆེན་པོ་དང་གཅིག་པར་ངེས་བཟུང་བ་སོགས་མང་མོད། ཕྲན་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་འདིར་བསང་ཆུའི་འགྲམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ངོས་འཛིན་ཚུལ་སོར་འཇོག་བྱས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་བསང་ཆུའི་གཡས་གཡོན་རྒྱུད་དུ་རྒན་གྱའི་གསེར་ཆེན་ཐང་། འབོ་ར་སྔོན་པོ་ཐང་། ཨ་མཆོག་བདེ་མོ་ཐང་། ཙ་ཡུས་རྒྱ་དཀར་ཐང་། ཀ་ཅུའི་དབྱར་མོ་ཐང་ལྟ་བུའི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་འབོད་ཚུལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་དབྱར་མོ་ཐང་གི་སའི་ཆ་ཤིང་ཀུན་ཞེས་བྱུང་བ་ལས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་བསང་ཆུའི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡུལ་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། ད་དུང་དེང་གི་ཧོར་གཙང་དང་རྡོ་སྦིས་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་དུ་ཀ་ཅུའི་དབྱར་མོ་ཐང་གི་ལོ་འབྲེག་རན་སོང་ཞེས་སྟོན་འགོ་ཚུགས་པའི་དཔྱད་ཚུལ་ཡོད་པ་སོགས་ལས། སྐུ་ཞབས་ཞིན་ཅི་ཧྲིན་(谢继胜)དང་ཧོང་ཨུད་ཀྲུང་(黄维忠)སོགས་ཀྱིས་དབྱར་མོ་ཐང་ནི་བསང་ཆུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ངོས་འཛིན་་བྱས་པ་དོན་ལ་གནས་པར་བསམ།
《བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་》སུ་སྨད་དུ་ཁམས་ལ་མང་ན་ཡང་། ས་ཁམས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་བསྟོད། དབྱང་མོ་ཐང་ནི་བར་གྱི་ཁམས་ཞེས་པ་ལས་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་ཁམས་གསུམ་རེ་རེར་ཡང་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་བཅས་བསྡོམས་པས་ཁམས་དགུས་གྲུབ་པའི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བར་ཁམས་ནི་དབྱར་(དབྱང་)མོ་ཐང་གི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། སྐབས་ཤིག་ལ་དབྱར་མོ་ཐང་དང་མདོ་སྨད་གཉིས་ཡུལ་ཁམས་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་པའང་《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་མདོ་སྨད་ལ་དབྱར་མོ་ཐང་བཏགས་པ་ཁམས་གཅིག་ཅེས་བྱུང་བ་ལས་ཤེས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བར་ཁམས་སམ་དབྱར་མོ་ཐང་ཁོ་ནར་འཇུག་པའང་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་ཙོང་ཁ་ལ་གྱི་ཐང་བཏགས་པ་ཁམས་གཅིག་ཅེས་དང་། 《བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་》ཏུ་སྨད་དུ་ཁམས་ལ་མང་ན་ཡང་། ། ས་ཁམས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་བསྟོད། ། དབྱང་མོ་ཐང་ནི་བར་གྱི་ཁམས། ། ཡོག་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སྨད་ཀྱི་ཁམས། ། ཤོད་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སྟོད་ཀྱི་ཁམས། ། ཞེས་པ་ལས་བོད་ཡུལ་ཁམས་དགུར་ཕྱེ་བའི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྨད་ཁམས་དང་གྱི་ཐང་ཡུལ་ཁམས་གཉིས་ནི་མངའ་རིས་གཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་རིགས་འདེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཡོག་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ནི་ཡུལ་ཁམས་དེའི་མངའ་རིས་སུ་གཏོགས་པ་ཤེས། དེ་བས་ཆབ་སྲིད་དང་མངའ་ཁོངས་དབང་སྒྱུར་གྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ནས་ཏུན་ཧོང་དུ་བྱུང་བའི་ས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཁོད་ཡངས་པའི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའང་དབྱར་མོ་ཐང་ཁྲོམ་ཆེན་པོ། ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་ལྟ་བུ་སོགས་དམག་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་རབ་དང་རིམ་པ་བྱུང་བ་དང་བསྟུན་ཡུལ་ཁམས་བྱེ་བྲག་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་འགོ་བརྩམ་པར་སྙམ།
གསུམ་པ། མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དང་ཁྱད་པར།
དེང་སང་མདོ་སྨད་སྤྱི་ལ་ཨ་མདོ་ཞེས་འབོད་པའི་མིང་འདི་འགྲེལ་ལུགས་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་བྱུང་པས། ས་མིང་ཞིབ་འཇུག་མཁན་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱུང་བ་དཔྱད་དགོས་པའི་གནད་ཅིག་ཏུ་སྙམ། འོན་ཀྱང་ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་དང་རྡོ་རིང་ཡི་གེ ཁྲམ་ཤིང་སོགས་ཉེ་ལམ་ལག་སོན་བྱུང་བའི་ཚད་ལྡན་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་པས། དེ་ལ་གནད་དུ་འཁེལ་བའི་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་སླ་མོ་ཞིག་མིན་པ་རྟོགས། ཐོག་མར་ཨ་མདོ་ཞེས་པར་འགྲེལ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཡོད་པ་སྟེ། བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་འདིའི་སྔོན་འཇུག་མ་ཡིག་གསལ་པོར་ཀློག་དུས་ཨ་སྒྲ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་བྱུང་བས་ཨ་མདོ་ཟེར་ཞེས་པ་ཨ་ཡིག་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་བྱུང་བ་སོགས་ཐ་སྙད་དེའི་བྱུང་ཚུལ་ཙམ་ལས་ས་མིང་ཁྱབ་ཁོངས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་བར་མི་གཏོགས། ཨ་མདོ་ནི་བོད་ལྗོངས་ཤར་བྱང་གི་རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་ལ་ཟེར། རྨ་ཆུས་ཉིན་སྲིབ་ལས་ཨ་མདོ་ལྷོ་ཁུལ་དང་བྱང་ཁུལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ཡོད། ཨ་མདོ་བྱང་ཁུལ་ལ་རྒྱུན་ཏུ་སོག་སྐད་དུ་ཁུའུ་ཁུའུ་ནོ་ཨ་(ནོ་ཨ་ནི་མཚོ་དང་། ཁུའུ་ཁུའུ་ནི་སྔོན་པོའི་མིང་། )སྟེ་བོད་སྐད་ཀྱི་མཚོ་སྔོན་པོ་ཟེར། མཚོ་སྔོན་གྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་མཚོ་སྔོན་པོ་ཉེ་འགྲམ་གྱི་མངའ་རིས་ཡིན་ཞིང་། གནའ་དུས་མིང་ལ་འ་ཞ་(ནུབ་བྱང་ས་ཁུལ་གྱི་མི་རིགས་གཞན་པས་མཚོ་སྔོན་ཐུ་ལུ་ཧན་གྱི་འབོད་ཚུལ་ཡིན། )ཟེར་བ་དང་། དུས་རབས་བཅུ་དྲུག་ནས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་བར་ལ་སོག་པོ་ཞེས་པའི་འབོད་ཚུལ་ཆགས་པའི་ཚིག་ཟུར་ལས་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་ཨ་ཡིག་འདི་འ་ཞ་ཞེས་པའི་འ་ཡིག་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཚུལ་གསལ་མོད། 《དེབ་དཀར་》དུ་ཞང་བློན་སྣ་བོ་ཆེ། བཙན་ཁ་བོ་ཆེ། ཨ་ཞ་མགོ་བོ་ཆེ་ཞེས་ཨ་དང་འ་གཉིས་ཕན་ཚུན་གོ་བརྗེ་བའི་སྣང་ཚུལ་བྱུང་བ་སོགས་ལས་འ་ཞ་འམ་ཨ་ཞ་དང་མདོ་སྨད་གཉིས་རིམ་འགྱུར་གྱིས་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་བསྡུས་མིང་བྱུང་བའི་བཤད་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་དེ་ནི་ས་གནས་དབང་སྒྱུར་མཁན་དང་ས་མིང་གཉིས་ཀྱི་རིམ་འགྱུར་གྱིས་ས་མིང་གཞན་ཞིག་གྲུབ་པའི་འགྲེལ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པར་སྙམ། 《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ་》རུ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རུས་རྒྱུད་སྐོར་ཞེས་པའི་ཚན་པ་རུ་ཆེ་དྲུག་མཚན་ན་བཙུན་དྲུག་དེ། ། བི་རི་འ་མདོ་དང་གླིང་པ་གཉིས། ། རོ་མཛེ་(འཛེ་)ལ་ཕུ་པ་དང་མདའ་པ་གཉིས། ། ཞེས་འ་མདོ་ནི་ལྡོང་ལ་ཆེ་དྲུག་མཚན་ན་བཙུན་དྲུག་གི་ནང་གསེས་ཤིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ། དེ་ནི་འ་འདོ་ཞེས་པ་བོད་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་ཐོག་མར་བྱུང་བ་དང་། དེ་དེང་གི་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ནི་གནད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་འཁུམས། དེ་བས་ཕྲན་གྱིས་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་བོད་ཁུལ་དུ་རྩད་གཅོད་བྱས་པ་ལས། མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྲི་ཀའི་ཨ་ཚོགས་སྡེ་བ་དང་ཆབ་ཆའི་ཨ་རོལ་ཚོ་བ། རེབ་གོང་གི་ཨ་བར་ཐེ་བར། མགོ་ལོག་གི་ཨ་རིག་ཚོ་བ་དང་ཨ་སྐྱོང་ཁག་གསུམ་སོགས་དང་། ཀན་ལྷོའི་བསང་ཆུ་དང་སི་ཁྲོན་ཁྱུང་མཆུའི་ཨ་མཆོག་ཚོ་བ། ཀན་ལྷོའི་ཀླུ་ཆུའི་ཨ་གསལ་ཚོ་བ་དང་ཨ་ལ་ཤོག་པ་ལྔ། ཅོ་ནེ་ཨ་འཁོར་ཚོ་བ། དཔའ་རིས་ཀྱི་ཨ་དགེ་ཚོ་བ་དང་ཨ་ལོད་ཚོ་བ། སུའུ་ནན་གྱི་ཨ་འབྲུགགཙོས་མཛོད་དགེའི་ཨ་ཡོན་ཚོ་བ་སོགས་ལྟ་བུའི་ཨ་ཡིག་གི་མགོ་དྲངས་པའི་སྡེ་མིང་དང་ཚོ་མིང་དེང་སང་ཡང་ཤིན་ཏུ་མང་བ་དེ་གོང་གི་ལྡོང་ལ་བཙུན་དྲུག་གི་ནང་གསེས་འ་མདོ་ཞེས་པར་འབྲེལ་བ་ཆེ་སྙམ་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་གི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱང་དེ་ཨེ་ཡིན་སྙམ་སྟེ། 《མདོ་ཁམས་དགེ་འབྲོང་ལོ་རྒྱུས་》སུ་སྨད་ན་ཆབ་མདོ་དང་ཆུ་མདོ། ཨ་མདོ་སྟེ་མདོ་གསུམ་མམ། ཡང་ན་མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ཚོང་འདུས་སྒ་སྐྱེ་རྒུ་མདོ་དང་། རྒྱ་བོད་ཀྱི་ས་མདུད་དར་རྩེ་མདོ། ཟླ་ངོམ་ཆུ་གཉིས་མདུད་ནོན་ཆབ་མདོ་སྟེ་མདོ་ཆེན་གསུམ་ཞེས་གནའ་བོའི་ཚོང་འདྲེན་གྱི་འདུ་གནས་སམ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་སྐྱེ་རྒུ་མདོ་དང་། ལུང་བ་གསུམ་གྱི་འདྲེས་མདོ་རུ་ཆགས་ཤིང་། ལུང་བ་དེ་གསུམ་ལ་གཡག་རྭ་རྟགས་སྒོ་དང་། མི་ཉག་རྟགས་སྒོ། རྒྱ་ཡུལ་རྟགས་སྒོ་ཞེས་པའི་ངག་རྒྱུན་དེང་སང་ཡང་མ་ཉམས་གནས་ཡོད་པ་ལྟར་གནའ་དུས་སུ་རྒྱ་ཡུལ་གྱི་ཇ་དང་དར་རས་སོགས་ཡར་དར་རྩེ་མདོའི་བར་དུ་འབོར་འདྲེན་བྱེད་ཅིང་། བོད་ནས་པགས་རིགས་དང་སྨན་རྫས་སོགས་དར་མདོ་བར་ཕར་འདྲེན་པས། རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ཚོང་རའི་ས་མཚམས་བརྗེ་ལེན་གྱི་འདྲེས་མདོ་ལ་དར་རྩེ་མདོ་དང་། ངོམ་ཆུ་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནང་ཆེན་རྫོང་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རི་བོ་ཆེ་རྫོང་བརྒྱུད་དེ་ཆབ་མདོ་རུ་ཟླ་ཆུར་འདྲེས་པས། ཟླ་ཆུ་ངོམ་ཆུ་གཉིས་ཀྱི་འདྲེས་མདོ་ལ་ཆབ་མདོ་ཞེས་མིང་ཐོགས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་ལས་མདོ་ཚིག་གྲོགས་ཡིན་པའི་ས་མིང་མང་པོ་ཞིག་ས་བབ་ཀྱི་སྟེང་ནས་ལུང་བ་དང་ཆུ་སྣ་མང་པོའི་འདྲེས་མདོ་དང་། ཡང་ན་སྔོན་གྱི་ཆབ་སྲིད་དང་དམག་དོན་ལྟེ་གནས་སམ་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་གྱི་ལྟེ་གནས་ལྟ་བུར་མངོན་པས། གོང་གི་ལྡོང་ལ་བཙུན་དྲུག་གི་ནང་གསེས་འ་མདོ་ལ་འབྲེལ་བའི་ཡུལ་ཚོ་དང་སྡེ་བ་སོགས་གཞིས་སྡོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུའམ་ཡང་ན་དེ་དག་གི་ཆབ་སྤེལ་རིག་གསུམ་སྤེལ་བའི་ལྟེ་གནས་ལ་ཨ་མདོ་ཞེས་མིང་ཐོགས་པར་སྙམ་ལ། རིམ་གྱིས་ཙོང་ཁའམ་གྱི་ཐང་ལ་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་འབོད་ཚུལ་ཆགས་པར་འདོད་པ་སྟེ། ཡང་སྐུ་འབུམ་གདན་རབས་སུ་སྟོད་ཁམས་བར་ཁམས་ཨ་མདོ་བཅས་པ་ལ་སྒང་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་ལས་སྟོད་ཁམས་ནི་གོང་གི་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཏུ་གསལ་བའི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྟོད་ཁམས་དང་། བར་ཁམས་ནི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བར་ཁམས་སམ་མདོ་སྨད། དབྱར་མོ་ཐང་གསུམ་དང་། ཨ་མདོ་ནི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྨད་ཁམས་སམ་གྱི་ཐང་། ཙོང་ཁ་གསུམ་བཅས་ནི་སྐབས་བབ་ཀྱི་ས་གནས་དབང་སྒྱུར་མཁན་དང་དམག་དོན་སྒྲིག་འཛིགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་མི་འདྲ་བར་བྱུང་བའི་མིང་ཡིན་པ་ལས་མདོར་དྲིལ་ན་ཡུལ་ཁམས་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ག་འདྲ་ཡིན་ཞེ་ན། 《འཛམ་གླིང་སྤྱི་བཤད་》དུ་སྡེ་དགེ་ནས་ཤར་དུ་ཧོར་ཁོག་ཟེར་བའི་ལུང་པ་ཡོད་པ་དེར་ཁང་གསར་དང་མ་ཟི། བྲག་མགོ དཔེ་རི། དྲིའོ་ཟེར་བའི་དཔོན་ཁག་ལྔ་དང་། ཧོར་གམ་རྩི་དགོན་པ་དང་། བྲག་མགོ་དགོན། རྟ་བོ་ཉ་མཚོ་དགོན། རྫ་དགོན་གསར་སོགས་ཡོད། དེ་དག་ནས་ཤར་དུ་སྟོང་སྐོར་ཟེར་བའི་སྡེ་ཡོད་པ་དེ་འདས་པ་ན། མདོ་སྨད་ཨ་མདོའི་ས་ཆར་སླེབས་ཡོད་ཅེས་དང་། ཡང་དེ་རུ་སྟོང་སྐོར་གྱི་ཤར་དུ་རྡོ་ཁོག་དང་འཛི་ཁོག སྨར་ཁོག་ཟེར་པའི་ལུང་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེའི་མི་རྣམས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྟོང་སྐོར་ཞེས་པ་ནི་དེང་གི་དཀར་མཛེས་རྫོང་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཞིང་། བྲག་འགོ་དང་གསེར་རྟ། དཀར་མཛེས་གསུམ་གྱི་ས་མཚམས་སུ་གནས་པས། སྟོང་སྐོར་ཟེར་བའི་སྡེ་འདུས་པ་ན་མདོ་སྨད་ཨ་མདོར་སླེབས་ཡོད་ཅེས་པ་ལས། དེང་གི་བྲག་འགོ་དང་གསེར་རྟ་གཉིས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། སྟོང་སྐོར་ཤར་ཕྱོགས་འཛམ་ཐང་གི་རྡོ་ཁོག་དང་འཛི་ཁོགསྨར་ཁོག་ཟེར་པའི་ལུང་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེའི་མི་རྣམས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཞེས་པ་ལས་སི་ཁྲོན་གྱི་འཛམ་ཐང་དང་རྔ་བ་སོགས་ཀྱི་ཤར་རྒྱུད་ས་ཁུལ་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་གསལ། དེ་བས་དེང་གི་ཟི་ལིང་སྟེ་ཙོང་ཁའམ་གྱི་ཐང་ལྟེ་བ་བྱས་པའི་ནུབ་རྒྱུད་ཁུལ་གྱི་བྲག་འགོ་དང་གསེར་རྟ། འཛམ་ཐང་དང་རྔ་བ་སོགས་ཨ་མདོའི་ཡུལ་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། མདོ་སྨད་ཨ་མདོར་སླེབས་ཞེས་པ་ལས་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་ནི་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མིན་པའང་ཤེས་ཐུབ། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》དུ་འབྲུ་ཆུའི་སེ་བོ་ལུང་རིང་བརྒལ་བའི་བ་ཡན་ཧ་རིའི་ཤར་ངོས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་རི་དང་། མདོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་མིང་བསྡོམས་པས་དེ་མན་ཆད་ལ་ཨ་མདོ་ཟེར་ཞེས་བ་ཡན་ཧ་རིའི་ཤར་ངོས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཅེས་པར་ཁ་སྒང་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བ་ཡན་ཧ་རི་ཞེས་པ་སོག་པོའི་སྐད་ཀྱི་མིང་ཞིག་ཡིན་ལ། དོན་འགྲེལ་བྱས་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རི་བོར་གོ། བོད་སྐད་དུ་ཁྲ་ལ་རི་བོ་ཞེས་འབོད། ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲ་ལ་རི་བོ་ནི་རི་རྒྱུད་ཧ་ཅང་རིང་མོ་ཞིག་ཡིན་པས། སྟོད་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་སྨད་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་མོ་དར་རྩེ་མདོ་ལ་ཐུག་གི་བར་ཏུ་གནས་ཡོད་པར་གསུངས། ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ནི་དེང་གི་ས་ཁྲའི་སྟེང་ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད་ཀྱི་བར་དང་ཤར་རྒྱུད་ལ་ཨ་ཆེན་གངས་ཆེན་རི་རྒྱུད་ཟེར་བ་དང་། ཡུལ་ཤུལ་ལོ་རྒྱུས་སུ་ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད་དེའི་བོད་སྐད་ཀྱི་མིང་ལ་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཟེར་བ་སོགས་ལས་ཨ་ཆེན་རི་རྒྱུད་ནི་དེང་གི་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ནུབ་བྱང་དང་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། རི་རྒྱུད་འདིའི་མིང་ལ་སོག་སྐད་དུ་“ཨ་ཁུ་ཏ་ཆིན་ཨོལ་”ཟེར་བ་དང་། དེ་ནི་“ཅང་ཤེས་ཀྱི་ཕ་ས་”ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་སྟེ། ཨ་ཁུ་ཏ་ནི་ཅང་ཤེས་ཀྱི་མིང་དང་། ཆིན་ནི་རྟ་བ། ཨོལ་ནི་རི་བཅས་ཀྱི་མིང་ཡིན། དེ་བས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་རི་དང་། མདོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་མིང་བསྡོམས་པས་དེ་མན་ཆད་ལ་ཨ་མདོ་ཞེས་བར་བརྟག་ན་མདོ་སྨད་རྟའི་ཆོལ་ཁ་ཞེས་འདོགས་པའི་གནད་ཀྱི་གཙོ་བོའང་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ལ་འབྲེལ་ཆེ་ཞིང་། ཆོལ་ཁའང་སོག་སྐད་ཀྱི་དར་སའི་དོན་ཡིན་པའི་བཤད་རྒྱུན་ལའང་བདེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་སྙམ། དེ་བཞིན་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་བ་ཡན་ཧ་རི་གཉིས་ནི་སོག་སྐད་ཡིན་པ་སྟེ། “ཨ་ཁུ་ཏ་ཆིན་ཨོལ་”དང“པ་ཡན་ཧཱར་ཨོལ་”ཞེས་པའི་ཨ་ཁུ་ཏ་ཆིན་ནི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་དང་། པ་ཡན་ཧཱར་དང་བ་ཡན་ཧ་ཞེས་པའི་སྒྲ་འགྱུར་དང་། ཨོལ་ནི་རི་བོའི་དོན་འགྱུར་ཡིན་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ། རང་རྒྱལ་གྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ས་བབ་དང་གནམ་གཤིས་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་དུས་རླུང་ས་ཁུལ་དང་། ནུབ་བྱང་སྐམ་པའི་ས་ཁུལ་ལམ་ཕྱེད་སྐམ་པའི་ས་ཁུལ། མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གྲང་ཁུལ་བཅས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ལས་མདོ་ལ་རིང་མོ་ནི་གྲང་ཁུལ་དང་སྐམ་ཁུལ་ལམ་ཕྱེད་སྐམ་ཁུལ་གཉིས་གྱི་མཚམས་ཐིག་ལྟ་བུ་མངོན་པས། དེ་ངོས་ཀྱི་ཆུ་རྣམས་ཕྱོགས་འདྲེས་ཀྱི་རྨ་གཡང་ཕྱུག་མོའི་གཞུང་དུ་འབབ་པ་ལ་རྨ་ཆུར་གྲགས་པ་མཚོ་སོ་ལོའམ་མཚོ་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཁྱོག་པའི་ཁུག་སོ་མན་ཆད་ཨ་མདོ་ཟེར་ཞེས་མདོ་ལ་རིང་མོའི་སྲིབ་ངོས་སུ་རྨ་ཆུ་མཚོ་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཁྱོག་པའི་ཁུག་སོ་མན་ཆད་ཅེས་པ་དེ་དེང་གི་མགོ་ལོག་རྨ་སྟོད་དང་དར་ལག་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཨ་མདོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ།
བོད་ཀྱི་ཡུལ་སྐད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཞིར་བཟུང་ནས་དབུས་གཙང་དང་། ཁམས། མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ཡུལ་ཁམས་དབྱེ་ཚུལ་བྱུང་བ་ནས་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཕལ་ཆེར་དེང་གི་མཚོ་སྔོན་གྱི་མཚོ་ལྷོ་དང་རྨ་ལྷོ། མཚོ་བྱང་། མཚོ་ཤར། མཚོ་ནུབ། མགོ་ལོག ཀན་སུའུ་ཀན་ལྷོ། སི་ཁྲོན་གྱི་རྔ་བ་སོགས་ཕལ་ཆེར་ཨམ་སྐད་བཤད་པའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་སྤྱི་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པས། སྐབས་འདིའི་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་ཨ་མདོ་དང་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་མེད། དེ་བས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་བོད་བཙན་པོ་སྐབས་དང་། བོད་སིལ་བུ་ཐོར་བ། བོད་ལྗོངས་བཅིངས་འགྲོལ་སོགས་དུས་མཚམས་རེ་རེར་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པ་ཧ་ཅང་གསལ་བས། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》རྒྱ་འགྱུར་མའི་དཔེ་མིང་གི་“མདོ་སྨད་”ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ་“ཨ་མདོ་”ཞེས་བཏགས་པ་དེ་མ་ཡིག་གི་བརྗོད་དོན་ཁྱབ་ཁོངས་དང་འོས་མཚམ་མིན་པར་སྙམ་སྟེ། 《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་》གི་བརྗོད་བྱ་ནི་འབྲི་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་བོ་ཏུ་(武都)དང་། བིན་ཞན། ཐེ་བོ། འབྲུག་ཆུ་སོགས་དང་། ཀླུ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཅོ་ནེ་དང་། བ་ཙེ། མིན་ཞན། ཤིང་གུན། ཧོ་ཀྲིན། ཁང་ལེན། ཀླུ་ཆུ་སོགས། བསང་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཀ་ཅུ་དང་། ཡོན་ཆིན། བསང་ཆུ། གཙོས་སོགས། སི་ཁྲོན་གྱི་སུང་ཆུ་དང་། རྔ་བ། བཙན་ལྷ་དང་ཆུ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས། མཚོ་སྔོན་གྱི་རྨ་ཆུ་དང་ཙོང་ཆུ། དགུ་ཆུ། འབྲུ་ཆུ་སོགས་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་འདུ་བས། ཨ་མདོའི་ཡུལ་སྤྱིའི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་རིང་དུ་བརྒལ་པ་དེ་ལས་ཀྱང་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་ནི་གཅིག་ཚབ་གཅིག་གིས་བྱེད་མི་འོས་པ་དཔག་ཐུབ་པ་དང་། ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོའི་《མདོ་སྨད་ཨ་མདོའི་ཆོས་འབྱུང་》ཞེས་པའི་དཔེ་མིང་ལས་ཡང་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་ཞེས་པའི་ཡུལ་མིང་གཉིས་ནི་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མིན་པར་སྐབས་དེར་ཨ་མདོ་ནི་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ།
དེ་བས་གནའ་དུས་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མདོ་ཁམས་ཡུལ་གྲུ་སྤྱི་ལ་མདོ་སྨད་ཅེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད་པའི་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་མདོ་ཁམས་ལ་ཡང་སྒང་གསུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི། མདོ་ཁམས་ལ་སྨད་ཁམས་བཏགས་པ་གཅིགམདོ་ཁམས་ལ་གཡེར་མོ་ཐང་བཏགས་པ་གཅིག ཙོང་ཁ་ལ་གྱི་ཐང་བཏགས་པ་སྒང་གཅིག་ཅེས་པའི་མདོ་ཁམས་ལ་སྒང་གསུམ་བྱེད་པ་དང་མདོ་ཁམས་ལ་སྨད་ཁམས་བཏགས་པ་གཉིས་ནི་དུས་མཚམས་མི་མཐུན་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཚུལ་གཉིས་སུ་སྣང་བས། མདོ་ཁམས་སྔོན་མའི་སྐབས་དེར་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ནི་སྨད་ཁམས་དང་། དབྱར་མོ་ཐང་། ཙོང་ཁ་བཅས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་སྤྱི་ལ་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་དང་། བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་དེ་དག་གི་སྤྱི་མིང་ལ་མདོ་སྨད་ཟེར་བས། བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆར་བྱུང་བའི་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྤྱི་མིང་ཡིན་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ། ཕྱིས་སུ་ཆབ་སྲིད་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མངའ་ཁོངས་དབང་བསྒྱུར་གྱི་ལྟེ་གནས། དམག་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་ལྟེ་བ་དང་ལམ་ལུགས་སོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ནས་མདོ་སྨད་ལ་ཁམས་ཞེས་པའི་འབོད་སྲོལ་ཆགས་པ་དང་། ཡང་སྐབས་ཤིག་ལ་སྨད་ཁམས་གསུམ་གྱི་བར་ཁམས་སམ་དབྱར་མོ་ཐང་གི་ཡུལ་ཁམས་འབའ་ཞིག་ལ་མདོ་སྨད་ཅེས་འབོད་སྲོལ་ཆགས་པ་སོགས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གཡུལ་ཁ་ནས་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་ས་མིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱང་ཟས་མི་ལག་བརྒྱུད་ནས་ཇེ་ཉུང་ལྟར་རིམ་གྱིས་ཇེ་ཆུང་ནས་ཇེ་ཆུང་དུ་གྱུར་བ་ཧ་ཅང་མངོན་གསལ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ལྡོག་ནས་ཨ་མདོ་ཅེས་པ་ཙོང་ཁའམ་གྱི་ཐང་གི་ཡུལ་ཁམས་ལས་རྒྱ་ཆེར་བརྒལ་ནས་2013ལོར་མདོ་སྨད་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་སྣང་ཚུལ་བྱུང་བ་མ་ཟད། དེ་གཙོ་བོ་བོད་ཁམས་སྤྱི་ལས་ཨམ་སྐད་བཤད་པའི་ཡུལ་ཁམས་ཡོངས་ཀྱི་མིང་ལ་ཨ་མདོའམ་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་འབོད་ཚུལ་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཉེ་བའི་ལོ་འགར་ཨ་མདོ་ཞེས་པ་མིང་བཀོལ་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པ་མངོན་ཞིང་། དེ་བཞིན་མདོ་སྨད་ཅེས་པའི་མིང་གི་བཀོལ་སྤྱོད་རིན་ཐང་ཡང་ཇེ་ཆུང་ནས་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྱུར་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་ཡིན་ནོ། །
གསལ་བཤད། རྩོམ་འདི་ནི་2013ལོའི་ནུབ་བྱང་ཡིག་ཚང་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས་གཞིའི་བར་སྐབས་ཀྱི་དཔྱད་འབྲས་ཡིན་ཞིང་། ལས་གཞིའི་ཨང་རྟགས། WXJD-YB-2013-7
འབྲེལ་ཡོད་འོས་སྦྱོར།
-
暂无相关信息roking
འབྲེལ་གཏུག་ཁ་པར།:0974-8512858
འཕྲིན་སྐུར་ཡིག་ཟམ།:amdotibet@163.com
ཚ་ཤོས།
བརྗེ་སྒྱུར།
བརྙན་རིས།
འོས་སྦྱོར།
བརྗེ་སྒྱུར།
པར་རིས་ལོངས་སྤྱོད།