ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ།

     བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༣༦༡ལོར་དེང་སང་ལྟར་ན་ལྷ་སའི་ངམ་རིང་རྫོང་མདོ་སྤེལ་ཤང་གི་ཁོངས་སུ་རུས་མི་ཉག་ལས་ཆད་པ་ལྡོང་གི་རྒྱུད་པ་ཡབ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་དང་ཡུམ་རྒྱ་གར་ལྷ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། ཆུང་དུས་ནས་དགོན་པ་བྱང་སྡིངས་ནང་སློབ་གཉེར་མཛད་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་རྗེས་མུ་མཐུད་ནས་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མིན་གྱི་རིག་པའི་གནས་ལ་འབད་པ་མཛད་ཀྱིན་བལ་པོ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གདན་ས་མང་པོར་ཕེབས། ཐེངས་གཅིག་ལ་ལྷ་སར་ཕེབས་པའི་ལམ་བར་དུ་ལྷ་གདོང་ཤན་ཁར་གྲུ་དཔོན་ལ་གླ་ཆ་སྟེར་རྒྱུ་མེད་པས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་ནས་བཟུང་། ཉམ་ཐག་པའི་མི་མང་པོས་རང་དང་འདྲ་བའི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་དགོས་པ་ལ་ཐུགས་ཀྱིས་མ་བཟོད་དེ་ལྕགས་ཟམ་འཛུགས་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བཞགདེ་ནས་ཀོང་པོ་སོགས་ས་ཆ་སོ་སོ་ལ་ལྕགས་སློང་དུ་ཕེབས་ཏེ་སྦྱིན་བདག་མང་པོས་གནང་བ་དང་རང་གིས་གཏེར་ལས་བཏོན་པའི་ལྕགས་རྣམས་མགར་ཏེ་ལྕགས་གུག་རྐང་བུ་དང་ལྕགས་ཕུར་མང་པོ་གྲ་སྒྲིག་བྱས་རྗེས་དགུང་ལོ་བདུན་ཅུའི་ཐོག་ལ་ལྷ་གདོང་ཤན་ཁར་ལྕགས་ཟམ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་། དེ་ནས་བཟུང་གྲུབ་ཐོབ་ལྕགས་ཟམ་པ་ཞེས་སྙན་གྲགས་ཁྱབ། ཡིག་ཆ་ནང་བཀོད་པ་ལྟར་ན། དམ་པ་ཁོང་གིས་འཛུགས་སྐྲུན་གནང་བའི་ལྕགས་ཟམ་ལ་ཁག་གསུམ་དབྱེ་ཆོག་སྟེ་ཐད་ཀར་ཇུས་འདོན་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱིས་བསྐྲུན་པ་ལྷ་ས་སྐྱིད་ཆུའི་ལྕགས་ཟམ་ལྟ་བུ་དང་། ཇུས་འགོད་དང་གཞི་འདིང་བ། ལྕགས་ཐག་འཐེན་པ་སོགས་འགག་རྩའི་གནས་སྐབས་སུ་རང་ཉིད་སྐུ་དངོས་ཞུགས་ཤིང་། བར་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྒྲུབ་ཏུ་བཅུག་པ་ཆུ་བོ་རིའི་ལྕགས་ཟམ་ལྟ་བུ། བུ་སློབ་རྣམས་མངགས་ནས་བསྐྲུན་པ་ཡར་ལུང་ཉ་མགོ་གྲུ་ཁའི་ལྕགས་ཟམ་ལྟ་བུའོ། ། ཁོང་གིས་དབུས་གཙང་ཁམས་གསུམ་ལ་བཞེངས་པའི་ལྕགས་ཟམ༥༨དང་ཤིང་ཟམ༦༠ཡོད་ཅེས་གྲགས། ཟམ་པ་འཛུགས་པ་ལ་མཐུན་རྐྱེན་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ལྷ་མོའི་ཟློས་གར་གསར་གཏོད་གནང་སྟེ་སློང་མོ་བྱས་པ་དེ་ལ་དེང་སང་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ཞེས་ཀུན་གྱི་ངག་ལ་རླུང་ལྟར་གྲགས།
     ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནི། ། ཁྱབ་གདལ་ཆེན་པོའི་ཐང་ཆེན་ན། ། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། ། འཇིག་རྟེན་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུར་བཞུགས། དེ་ཕྱིར་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་ཐོབ། ། ཅེས་པ་ལྟར་དམ་པ་ཁོང་ནི་གནས་མཆོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞིག་ལགས་པས་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་བཅས་ས་ཆ་མང་པོར་ཕེབས་ཏེ་འགྲོ་དོན་མཛད་མྱོང་བར་གྲགས། འགྱུར་མེད་བདེ་ཆེན་གྱིས་བརྩམས་པའི་ཐང་རྒྱལ་རྣམ་ཐར་ནང་གསལ་བ་ལྟར་ན། ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་བྱོན་ཏེ་རྫ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུ། ཉག་ཆུ་ལ་ལྕགས་ཟམ་བཙུགས་པ་དང་། ལི་ཐང་དང་སྡེ་དགེའི་ཕྱོགས་ལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་བཞེངས་པ་ལས་སྡེ་དགེ་ལྷུན་གྲུབ་སྟེང་གི་སྲིབ་དགོན་ཐང་སྟོང་ལྷ་ཁང་སྐབས་དེ་དུས་བཞེངས་པར་གྲགས། དེ་དུས་ཁོང་དགུང་ལོ་གྱ་དྲུག་ལ་སོན་པ་རེད་ཅེས་ཟེར། དེ་ནས་དར་རྩེ་མདོ་ལ་ཕེབས་དུས་མི་བཅུས་མི་གཅིག་རུབ་ནས་གསོད་རྩིས་བྱེད་པ་དང་འཕྲད། དམ་པ་ཁོང་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་མི་བཅུ་པོའི་ལག་ནང་གི་མཚོན་ཆ་ཤོར་བར་བྱས་ཏེ་གསོད་ལ་རན་པའི་མི་དེའི་སྲོག་བསྐྱབས་པས་མི་རྣམས་ལ་དད་པ་སྐྱེས་ཏེ་དར་མདོ་ལ་ས་གཡོ་མི་ཡོང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་མཛད་དགོས་ཞུས་པ་ལ་ཁོང་གིས་ས་གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པའི་ས་ཆོག་དང་ཞལ་བཀོད་མཛད་རྗེས་ཁོ་རང་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་ལ་ཕེབས།  རི་བོ་རྩེ་ལྔ་ལ་མཆོད་མཇལ་ཚར་རྗེས་ཕྱིར་དར་རྩེ་མདོ་ལ་ལོག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་གྲུབ་འདུག་པ་ལ་རབ་གནས་མཛད། མཆོད་རྟེན་དེ་ནི་ད་ལྟ་ཡང་མདོ་གྲོང་གི་དར་ཆུ་དང་རྩེ་ཆུ་གཉིས་འདུས་མཚམས་ལ་ཡོད།  ཀུན་གྱིས་དབལ་གསས་སྐྱབས་པའི་མཆོད་རྟེན་ཞེས་འབོད།  སྐབས་དེར་དར་རྩེ་མདོ་པ་ཚོས་གསེར་དངུལ་གྱི་འབུལ་བ་མང་པོ་ཕུལ། མི་ཉག་ཕྱོགས་ལ་ནོར་རྫས་མང་པོ་བརྐུས་པའི་རྐུན་མ་གསུམ་བདག་པོས་རྩད་ཆོད་དེ་སྲོག་ལ་ཐུག་གྲབས་བྱེད་སྐབས། རྐུན་མ་གསུམ་པོས་གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ་བཞུགས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩིག་པ་ལ་ཁ་སྦྱར་ནས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དམ་པ་ཁོང་གིས་མཁྱེན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྐུན་མ་གསུམ་པོ་རང་གྲོལ་དུ་བྱུང་། དེ་ནས་མི་ཉག་གི་ཡུལ་མཁར་གླིང་དུ་ཕེབས། མི་ཉག་པ་མང་པོས་མདའ་རྩེ་སོགས་རྩེད་མོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གྲུབ་ཐོབ་ལྕགས་ཟམ་པ་ཕེབས་བྱུང་ཞེས་དགའ་བསུ་ཚད་མེད་བྱས། ཡུལ་དེ་ནའང་རལ་གྲི་ལ་མདུད་པ་བརྒྱབ་པ་སོགས་གྲུབ་རྟགས་བསྟན་པ་དང་། འཐབ་རྩོད་མང་བའི་མི་ཉག་གི་ཡུལ་སྡེ་མང་པོའི་ནང་དམེའི་འཁྲུག་པ་ཞི་བར་མཛད། དེ་ནས་ཡར་ཁམས་རི་བོ་ཆེ་ལ་ཕེབས་པ་རེད། ཚུལ་དེ་ལ་བལྟས་ན། ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་ཁམས་མི་ཉག་ཕྱོགས་ལ་ངེས་པར་དུ་ཕེབས་མྱོང་ལ་ཕེབས་དུས་ཀྱང་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡིན་དགོས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ནི་དམ་པས་ལྷ་གདོང་ཤན་ཁར་ཐོག་མར་ལྕགས་ཟམ་བཞེངས་དུས་ནི་དགུང་ལོ་བདུན་ཅུ་ཡིན་ལ། ཁམས་སྡེ་གེར་ཕེབས་དུས་ནི་དགུང་ལོ་གྱ་དྲུག་ལ་སོན་ཞེས་ཟེར་སྲོལ་ཡོད་པས་སོ། དེས་ན་མི་ཉག་ལྕགས་ཟམ་ཁ་ལ་སྤྱི་ལོ༡༤༠༠ཡས་མས་ལ་བཞེངས་པ་རེད་ཅེས་པ་ནི་ནོར་ཏེ། འགྱུར་བདེ་ཆེན་གྱིས་རྣམ་ཐར་དུ་དམ་པ་འཁྲུངས་དུས་ནི་རབ་བྱུང་དྲུག་པའི་ལྕགས་མོ་གླང་གི་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ༡༣༦༡གསུངས་པ་ལྟར་ན་དགུང་ལོ༢༩ལ་མི་ཉག་ཏུ་ཕེབས་དགོས་པ་དང་། མཁས་པ་ལ་ལ་ཡིས་སྤྱི་ལོ༡༣༨༥ལོར་འཁྲུངས་པར་འདོད་པ་ལྟར་བརྩིས་ནའང་དུས་ཚོད་སྔ་ཕྱི་དང་མི་མཐུན་ནོ། །  ལ་ལས་དགུང་ལོ་དེ་འདྲ་མཐོན་པོའི་དུས་སུ་གཞི་ནས་མི་ཉག་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཏེ་ཟམ་པ་བཙུགས་པར་དོགས་པ་ཟ་སྲིད་མོད། དམ་པ་ཁོང་ནི་གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་དགུང་ལོ་བརྒྱ་དང་ཉེར་ལྔ་བར་དུ་བཞུགས་ཏེ་རབ་བྱུང་བརྒྱད་པའི་ཤིང་མོ་སྦྲུལ་ལོ༡༤༨༥ལ་ད་གཟོད་འདས་པས་དེ་ཡང་ཡོད་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། རྣམ་ཐར་དེའི་ནང་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་ཁམས་མི་ཉག་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཏེ་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཆོས་འབྲེལ་མཛད་ཚུལ་ཙམ་ལས་ས་ཆ་གང་ལ་ཕེབས་ཚུལ་དང་ལྕགས་ཟམ་ཇི་ལྟར་འཛུགས་ཚུལ་བཤད་མེད་མོད། དམ་པ་ཞིག་གི་རྣམ་ཐར་ནང་སྤྱི་དང་བྱེ་དྲག་ཚང་མ་བྲིས་མི་སྲིད་པས་རྣམ་ཐར་ན་མེད་པས་མི་ཉག་ལྕགས་ཟམ་དེ་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོས་བཙུགས་པ་མ་རེད་ཅེས་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་རུང་། དེ་མིན་མི་ཉག་ཕྱོགས་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་དུའང་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོའི་སྐོར་གྱི་ངག་རྒྱུན་མང་པོ་ཡོད།