དབྱར་ཟླ་དྲུག་པའི་མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་བེེཌཱུརྱའི་ཞུན་མའི་མདངས་ལྡན་འཆི་མེད་ལྷའི་ལམ་བཟང་ས་རུ་འཕོས་པ་ལྟར་ལྟ་བས་མི་དཔོག་པར་སྔོ་ལྡེམ་མེར་བྱེད་ལ།མཚོ་མོའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་ཡུལ་ལྗོངས་དག་ནི་ཁྲ་ཚོམ་མེ་ཏོག་རྣམ་པར་བཞད་ཅིང་གོས་ལྗང་གཡུ་ལོ་ཐགས་སུ་བཀྲ་བས་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀུན་གྱི་ལྟད་མོ་བ་དག་གི་མིག་གི་རྒྱལ་མོ་རང་དབང་མེད་པར་འཕྲོག་པར་ངེས་སོ།།...

ཡར་ཉང་རྒྱལ་ཁབ་བརླན་སའི་སྤྱི་གླིང་གི་ཆེས་མཛེས་པའི་ལྗོངས་གཟིགས་བགྲོད་ལམ་ཆེན་མོ་སྟེ་བོད་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་སྨན་གླིང་གནམ་ཐང་མཐོ་རིམ་གཞུང་ལམ་གཟིགས་ཚེ་དེའི་ཡུལ་ལྗོངས་ནི་ལྟ་བས་མི་ངོམ་པ་ཞིག་ཡིན།ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཡར་ཉང་རྒྱལ་ཁབ་བརླན་སའི་སྤྱི་གླིང་གི་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས།རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་ཆས་དང་ཡུལ་སྐོར་ལས་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་།།...

བྱང་ཐང་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ཉིད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྱུང་ཁམས་བདེ་འཇགས་མ་ལག་ཁྲོད་ཀྱི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་འབྱུང་ཁམས་སྲུང་རའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཡིན་པའི་ངོས་ནས།མིག་སྔར་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དཔྱད་དཔོག་གི་ལས་འགན་ཁག་ལེགས་འགྲུབ་ཟིན་ནས་བདེ་བླག་ངང་མཆན་འགོད་བཀའ་ལན་ཞུ་བའི་དུས་མཚམས་སུ་སླེབས་ཡོད།འཛུགས་སྐྲུན་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་རྗེས།བྱང་ཐང་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ཉིད་རང་རྒྱལ་གྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་དང་།ས་བབ་མཐོ་ཤོས།དངོས་རིགས་དམིགས་བསལ་ཆེ་ཤོས་བཅས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་རེད།...

ཟླ6པའི་ཟླ་དཀྱིལ་དུ།“མཐོ་སྒང་གི་ཨིནྡྲ་ནི་ལ”ཞེས་མིང་ཐོགས་པའི་མཚོ་སྔོན་པོ་རུ་ཆུ་བྱ་མང་བོས་ལྡིང་སྐོར་བྱེད་ཅིང་།གསེར་ཉ་མང་བོས་མཚོ་མོའི་ནང་དུ་འཁྱུག་རྩལ་ངོམ།གསེར་ཉ་ཁྲི་མ་འབུམ་མཚོ་སྔོན་པོར་འབབ་པའི་ཆུ་བོ་ཁག་གི་མདོ་རུ་འདུས་ནས་ཆུ་བོའི་འབབ་རྒྱུན་དང་ལྡོག་ནས་རྐྱལ་ཏེ་རིགས་རྒྱུད་སྤེལ་རྒྱུ་ལ་བརྩོན་པ་དང་།དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་ལམ་བུ་འདི་བརྒྱུད་ནས་ཚེ་སྲོག་གསར་བ་ལ་བསུ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།...

སྤྱི་ཟླ4པའི་ཚེས22ཉིན།སི་ཁྲོན་ཞིང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ།ཞིང་དཔོན་ཧོང་ཆང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ནོར་དཔལ་འཕྲིན་ལམ«གླེང་མོལ»ཞེས་པའི་ལེ་ཚན་ནང་སི་ཁྲོན་གྱི་གདོད་མའི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་མཛེས་ཉམས་ལྡན་པའི་དཀར་མཛེས་ཁུལ་འདབ་པའི་ཉི་སྟེང་འོས་སྦྱོར་བྱས།དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཁོང་གིས་འཛམ་གླིང་རིམ་པའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་གསར་པ་སྟེ་འདབ་པའི་ཉི་སྟེང་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཡག་པོ་གཏང་ཆེད།ཉེ་ཆར་ཉི་སྟེང་གྲོང་ཚོའི་རིག་གནས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་གསར་པ་སླར་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བཤད།...

མིག་སྔ་ནི་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ཏུན་ཧོང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཡུལ་སྐོར་པ་ཆེས་མང་བའི་དུས་ཚིགས་ཡིན་ལ།འཛམ་གླིང་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་མའོ་ཀའོ་བྲག་ཕུག་དང་མིན་ཧྲ་རི་བོའི་ཡུའེ་ཡ་ཆོན་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་སོགས་མཛེས་ལྗོངས་ཀྱིས་ཡུལ་སྐོར་པ་མང་པོ་བཀུགས་ཡོད།ཟླ6པའི་ཚེས7ཉིན་ཉིན་བར་དུ།ཏུན་ཧོང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ད་ལོར་བསྡོམས་པས་ཡུལ་སྐོར་པ་མི་ཐེངས་ཁྲི135.5སྣེ་ལེན་བྱས་ཡོད།...

ད་ལོ་མཚོ་སྔོན་པོས་སྐྱེ་ཁམས་གཞི་གཅིག་སྲུང་སྐྱོང་དང་།སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་།ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་འཕེལ་རྒྱས།དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ་བཅོས་སྒྱུར་སོགས་ཀྱི་ཐད་མུ་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས2023ལོར་གསར་གཏོད་ལས་འགན་ལེགས་སྒྲུབ་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད།2024ལོར་མཚོ་སྔོན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་རེ་ཞུ་བྱས་ནས་འཛུགས་ཐུབ་པར་བརྩོན་ལེན་བྱ་རྒྱུ།རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གཏོད་པའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་མཚོ་སྔོན་པོའི་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་སྲུང་སྐྱོང་བེད་སྤྱོད་དོ་དམ་ཅུའུ་ཡིས་སྐྱེ་ཁམས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་སྣ་ཚོགས་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ།མཚོ་སྔོན་པོའི་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་།རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་མྱུར་སྐྱོབ་མ་ལག་དང་རིམས་ནད་འབྱུང་ཁུངས་དང་རིམས་ནད་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་འགོག་ཟོན་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ།སྐྱེ་ཁམས་དྲ་རྒྱའི་ཤེས་ཚོར་མ་ལག་འཛུགས་པ་བཅས་བྱས་ནས“གནམ་ས་མཁའ་དབྱིངས”གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་མ་ལག་དང་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཚིགས་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ནུས་པ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རེད།...

2019ལོའི་ཟླ11པར།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་གྱིས་ཁམས་ར་རྒྱལ་ཁབ་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་རྨང་གཞིར་བྱས་ཏེ།ཁམས་ར་འཛམ་གླིང་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་གསར་འཛུགས་སྙན་ཞུའི་ལས་དོན་སྤེལ་མགོ་བརྩམས།2022ལོའི་ཟླ3པར།མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སློབ་གསོ་ཚན་རིག་རིག་གནས་རྩ་འཛུགས་གཞུང་ཕྱོགས་དྲ་བས་སྤྱི་བསྒྲགས་སྤེལ་ཏེ།གསར་འཛུགས་སྙན་ཞུ་བྱས་པའི་ཁམས་ར་འཛམ་གླིང་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་དེ2021ལོ་ནས2022ལོའི་བར་གྱི་གོ་ལ་ཡོངས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་གི་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་འདེམ་སྒུག་ས་ཁུལ17གྲས་སུ་ཚུད་ཡོད།འཆར་གཞི་ལྟར་ན།མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སློབ་གསོ་ཚན་རིག་རིག་གནས་རྩ་འཛུགས་འཛམ་གླིང་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་གི་ཆེད་མཁས་པས་ད་ལོའི་ཟླ7པར་ཡུལ་དངོས་སུ་རྟོག་ཞིབ་དཔྱད་འཇོག་ལས་དོན་སྤེལ་རྒྱུ་རེད།ཁམས་ར་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་གསར་འཛུགས་སྙན་ཞུ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་རྗེས་དེ་ནི་ཁུ་ནུ་རི་བོ་འཛམ་གླིང་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་གི་རྗེས་སུ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་འཛམ་གླིང་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་ཨང་གཉིས་པར་འགྱུར་རྒྱུ་རེད།།...

ཉེ་ཆར།པར་ལེན་དགའ་མཁན་གྱིས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མང་ནེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་ནས“སྐར་མ་སྤེན་པའི་སྒོར་རིས”ས་དབྱིབས(“土星环”地貌)ཀྱི་ཡུལ་ལྗོངས་ཆེན་པོ་ཞིག་པར་ལེན་ཐུབ་ཡོད་པ་དང་།པར་རིས་ནང་དུ།ས་དབྱིབས་ཐོག་གི་སྒོར་རིས་དང་སྐར་མ་སྤེན་པའི་སྒོར་རིས་གཉིས་ཀ་ཧ་ཅང་འདྲ་བར་མ་ཟད།ད་དུང“སྐར་མ་སྤེན་པའི་སྒོར་རིས”འགའ་ཞིག་གོ་རིམ་ལྟར་བསྒྲིགས་ནས་ཀྱང་ཡོད་པ་རེད།...

སྐྱ་སྡུག་དང་སྔོ་ལྗང་གི་མཛེས་པ་མཉམ་དུ་གནས་པ་དང་།ལུང་སྟོང་དང་ནོར་མཛོད་ལྷན་སྐྱེས་སུ་ལྡན་ཞིང་།བྱེ་ཐང་དང་མཚེའུ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་དུ་ཆགས་ལ།རྩྭ་ཐང་དང་གངས་རི་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་ནས་ཡོད་པ་བཅས་ནི།མེས་རྒྱལ་གྱི་ནོར་གཞོང་དང་ངོ་མཚར་བའི་ཚྭ་འདམ་ཅེས་འབོད་པའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཡིན།མཚོ་ནུབ་ཀྱི་ས་དབྱིབས་ནི་རྣམ་པ་སྣ་མང་ཡིན་ཞིང་།རང་བྱུང་ཡུལ་ལྗོངས་སྡུག་ཅིང་བརྗིད་ཆགས་ལ།ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་བྱེ་ཐང་ནི་མཐའ་ཡས་པ་དང་།ཟངས་རིའི་ས་དབྱིབས་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་དུ་ཆགས་ཡོད།ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་།མཚོ་ནུབ་ཁུལ་གྱིས་ཚྭ་མཚོ་དང་ཁུ་ནུ།ཟངས་རི་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དྲ་གྲགས་ཡུལ་ལྗོངས་དར་སྤེལ་དུ་བཏང་སྟེ།མཁའ་ལམ་ཡུལ་སྐོར་དང་དར་གོས་ཚོང་ལམ།གསར་བརྗེའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་བཅས་ཚྭ་འདམ་གཞོང་གི་ཡུལ་སྐོར་ལམ་ཐིག་ལེགས་ཤོས་ལ་གསོན་ཤུགས་དང་འཕེལ་རྒྱས་གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད།།...