མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་རྔམ་བརྗིད་ལྡན་པའི་ན་གཞོན་ཞིག་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་གཟུགས་དྲང་ལ་གཞོན་ཤ་དོད་པ་དང་།འཛད་མཐའ་མེད་པའི་བརྗིད་ཉམས་ཀྱིས་ཁེངས་ཏེ།ང་ཚོར་རྣམ་པ་དང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ས་གཤིས་ཁྱད་རྟགས་མངོན་བཞིན་ཡོད།མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ས་ཆ་རེ་རེ་ཡིས་ལོ་ངོ་ཁྲི་དུང་ཕྱུར་རིང་གི་ས་གཤིས་རིམ་འགྱུར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་རྗོད་བཞིན་ཡོད་ལ།དེས་ང་ཚོར་གུས་ཞེད་ཀྱི་བསམ་པ་ཞིག་བཟུང་སྟེ།མུ་མཐུད་དུ་ངོ་མཚར་བའི་ས་ཆ་འདིའི་འཛད་མཐའ་བྲལ་བའི་འགུག་ཤུགས་འཚོལ་རྟོག་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད།...

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ས་གཤིས་ལོ་རྒྱུས་ནི་ལོ་ངོ་དུང་ཕྱིར4--5སྔོན་གྱི་ཨོ་ཐོ(奥陶)དུས་རབས་ས་གཏུག་ཆོགསྐབས་དེར་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་སྔར་བཞིན་མུ་མཐའ་མེད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཞིག་ཡིན་ལ་དེར་ས་གཤིས་རིག་པས་ཐེ་ཏི་སི་རྒྱ་མཚོ(特提斯海)ཟེར།གནའ་བོའི་གྷི་རིག་གི་ལྷ་སྒྲུང་དུ་ཐེ་ཏི་སི་ནི་མཚོ་བྱུང་ལྷ་མོའི་ཁྱོ་ག་ཡིན་པར་བཤད།ས་གཤིས་རིག་པ་བས་ཐེ་ཏི་སི་ལ་ཡ་ཡོབ་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་ལྷོ་མཐར་འཕྲེད་བཅད་དུ་ཆགས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་མོ་ཞེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཞག་ཡོད།དེ་ན།མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་མུ་མཐའ་མེད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཞིག་ནས་སྐམ་སའི་མཐོ་རིའི་ཁུལ་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེ་ན་གླིང་དུམ་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་གཞུང་ལུགས་ནས་གླེང་བར་བྱའོ།།...

གསར་འགོད་པས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུས་ནས་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་བ་ལྟར་ན།2022ལོ་ནས་བཟུང་།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུས་དང་པེ་ཅིང་ནགས་ལས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་ཞིབ་འཇུག་རུ་ཁགམཚོ་སྔོན་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འདབ་ཆགས་ལྟ་ཞིབ་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་སྒོས་འཁོར་སྐར་རྗེས་འདེད་དང་སྲོག་ཆགས་སྐྱེ་ཁམས་རིག་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་རྟགས་འགོད་བསྐྱར་འཛིན་སོགས་ཞིབ་འཇུག་ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་སོགས་མཚོ་སྔོན་དུ་ཁྱབ་པའི་ཁྲུང་ཁྲུང་རིགས་གསུམ་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱས།...

“མདོ་ལ་རིང་མོར་ཉི་ཟླ་ཚེས།།འོད་སྣང་སྤྲིན་གྱི་རྒྱ་མཚོར་འཕྲོས།།”ཞེས་པ་ལྟར།འཕྲེད་གཞུང་བསྣོལ་ཞིང་མུ་མཐའ་བྲལ་བའི་མདོ་ལ་རིང་མོའི་ས་བབ་ཀྱིས་གནས་འདིའི་སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རང་བྱུང་ཡུལ་ལྗོངས་བསྐྲུན་ཡོད་ལ།དེ་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་འཚོ་གནས་བྱེད་སའི་ཁྱིམ་གཞིས་ཀྱང་ཡིན།མཚོ་འཕགས་མཐོ་བའི་ས་བབ་དང་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་ནམ་ཟླས་མི་རྣམས་གནས་འདིར་འོང་འདོད་ཀྱི་དཔའ་སྤོབས་ཞུམ་པར་བྱས་ཡོད་ལ།རྒོད་གཤིས་ཀྱིས་ཁེངས་པའི་ཞིང་ཁམས་ཤིག་ཀྱང་བསྐྲུན་ཡོད།དེ་ལྟ་ན།ང་ཚོ་རྒོད་གཤིས་ཀྱིས་ཁེངས་པའི་ཞིང་ཁམས་འདིའི་རྣམ་ཤེས་དང་བླ་ཟོག་འཚོལ་བར་འགྲོ།...

མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་ནི་འབྱུང་ཁུངས་ལྔའི་རྩ་བའམ་འབྱུང་ཁུངས་ལྔ་ཡིན་ཏེ།དེ་ལ་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་མང་པོས་འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེ་ཞེས་འབོད་ལ།སའི་གོ་ལའི་གླིང་སྣེ་གསུམ་པ་ཡིན་པ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད།གནས་འདི་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་རིག་གནས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་།འབྱུང་ཁུངས་ལྔ་ནི་གྲང་ངར་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང་།ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས།སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས།ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་ཁུངས།ཤེས་རིག་གི་འབྱུང་ཁུངས་བཅས་ཡིན་པས།རྩོམ་པ་པོས་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལུས་པའི་འཕེལ་འགྱུར་དང་ཁྱད་ཆོས།ཉམས་ཉེན་སོགས་གནད་དུ་བཟུང་སྟེ་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད།མུ་མཐུད་དུ་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་རི་ཆུའི་རིག་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དང་བྱེད་མུས་སུ་ཡོད།...

འཁྱགས་ཀླུང་འགྲམ་རྒྱུད་ཀྱི་གདུག་རྩུ་ཆེ་བའི་ནམ་ཟླའི་ཆ་རྐྱེན་འོག་ཏུ"དཔུང་བསྒྲིགས"ཏེ་གནས་འཆའ་བའི་རྩི་ཤིང་རིགས་ཤིག་དཔའ་ངར་ཞུམ་མེད་ངང་སྐྱེ་བཞིན་ཡོད་དེ།དཔེར་ན་རྡོ་སྨྱུག་གི་ཚན་དང་ཐུམ་རྩྭའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཐུམ་རྩྭ་དང་ཨ་ཀྲོང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྤང་ཨ་ཀྲོང་སོགས་ལྟ་བུའོ།།རྩི་ཤིང་འདིའི་རིགས་ལ་དཔེ་མཚོན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡོད་པ་ནི་ས་འོག་ཏུ་སྦོམ་ཞིང་མཁྲེགས་པའི་ཤིང་གི་རྩད་པ་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་ལ།མངོན་གསལ་མིན་པའམ་ཧ་ཅང་ཐུང་བའི་གཞུང་རྟ་མང་པོ་ཚགས་དམ་པའི་ངང་ས་ངོས་དང་བྲག་རྡོ་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་འབྱར་ཏེ་སྐྱེས་ཡོད།ལོ་མང་བོར་འགྱེད་འཕྲོའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་འཚར་བྱུང་བ་བརྒྱུད།ཡལ་ག་ཕྲ་མོ་རྣམས་ཚགས་དམ་པའི་ངང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཚངས་པ་ལས་དབྱིབས་ཟླུམ་ཕྱེད་དང་སྒོར་དབྱིབས་ཅི་རིགས་ཀྱི་ཚོགས་སྤྱིའི་ཁྱད་རྟགས་གྲུབ་ཡོད་ལ།རྒྱང་ནས...

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་སའི་གོ་ལའི་གླིང་སྣེ་གསུམ་པ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས།ཡུལ་འདིའི་མཚོ་འཕགས་མཐོན་པོས་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེ་བའི་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་ཀླུང་འགྲམ་རྒྱུད་ཅིག་གྲུབ་ཡོད་ལ།ཚེ་སྲོག་གི་རྒྱུད་འདི་ནི་མཚོ་འཕགས་སྨི3900ནས་སྨི5200ཡི་བར་དུ་ཁྱབ་ཡོད་པ་དང་།སྐམ་སའི་རྩི་ཤིང་སྣ་མང་རང་བཞིན་དར་ཁྱབ་ཆེ་སའི་མཚོ་འཕགས་ཆེས་མཐོ་བའི་ཁོར་ཡུག་མཐར་ཐུག་པ་ཞིག་ཡིན།གནས་འདིའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ནི་འཁྱགས་ཀླུང་གི་སྨད་འགྲམ་དང་མཐོ་རི་སྤང་སའི་སྟོད་འགྲམ་དུ་ཡོད་པས།མཐོ་རིའི་འཁྱགས་ཀླུང་འགྲམ་རྒྱུད་ཅེས་འབོད།གནས་འདིར་གྲང་ངར་དང་ཐན་སྐམ།སྨུག་ཕྱིའི་འོད་བཅས་འགོག་པའི་ནུས་པ་ཆེས་ཆེར་ལྡན་པའི་མཐོ་སྒང་གི་ཁྱད་ལྡན་རྩི་ཤིང་དཀོན་གྲས་མང་པོ་ཡོད་ལ།སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་།ལྡོག་སྲོན་གཞི་རྒྱུ་དང་སྐྱེ་དངོས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་གཏེར་མཛོད་ཅིག་ཡིན་པས།འདི་ལ“སྦས་པའི་རྩི་ཤིང་གི་རྒྱལ་ཁབ”ཅེས་ཀྱང་འབོད།...

གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་ཀྱི་ཆུ་འགོ་ནི་གངས་ཏི་སེ་དང་མཚོ་མ་ཕམ་གྱི་ནུབ་ཕྱོགས་རི་གླང་ཆེན་འགྱིང་འདྲའི་ཁ་ནས་བབས་ཏེ་པྲེ་ཏ་པུ་རི།ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་ཏེ་མཁར་གདོང་།མ་ནང་།མཐོ་ལྡིང་དགོན་པ།གུ་གེའི་མཁར་འདབས་ནས་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོའི་ཡུམ་གྱི་ཕ་ཡུལ་གཏི་ཡག་བརྒྱུད་དེ་ཁུ་ནུའི་ཕྱོགས་སུ་བབས།ཁ་འབབ་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡི་བཞུར་རྒྱུན་ལ་སྲིད་པའི་གཉའ་རབས་ཀྱི་གཞུང་གླུ་བཞི་དར་བ་ལས་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་ཀྱི་བཞུར་རྒྱུན་ལ་གུ་གེའི་ཝ་མའི་ཁྱུང་ཆེན་གྱི་གཞུང་གླུ་དར་ཡོད། ...