སྐུ་ཞབས་རང་སྒྲར་བརྩམས་སྒྲུང་ཐད་ནས་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།

སྐུ་ཞབས་རང་སྒྲ།

འབའ་སྨད་རྒྱལ་ལོ་ཚེ་རིང༌། ཐོག་མར་ཉིད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གར་སྟེགས་སྟེང་གི་ད་ལྟའི་བརྩམས་སྒྲུང་གི་གནས་སྟངས་དང་གོ་གནས༌།རིན་ཐང་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་ཙམ་བརྗོད་པར་ཞུ།
རང་སྒྲ། ལྟོས་འཇོག་གིས་བཤད་ན། ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་རྩོམ་སྟེགས་སྟེང་ནས་རང་མོས་སྙན་ངག་འབྲི་མཁན་མང༌། སྒྲུང་གཏམ་འབྲི་མཁན་ཉུང༌། དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་ཁོ་བོའི་རྩོམ་གྲོགས་ཤིག་གིས་བཤད་པ་ལྟར། “སྙན་ངག་འབྲི་རྒྱུར་དགའ་ཞིང༌། སྒྲུང་གཏམ་འབྲི་རྒྱུར་སྐྲག་པའི”རྩོམ་པ་པོ་མང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། རྩོམ་ལུས་རིགས་བཞིའི་ངོས་ནས་ཞུས་ན། སྒྲུང་གཏམ་ནི་མི་མང་གི་འཚོ་བར་ཆེས་ཉེ་བའི་རྩོམ་ལུས་ཤིག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྒྲུང་གཏམ་གྱིས་སྤྱོད་པའི་སྐད་ཆ་ནི་སྙན་ངག་གི་སྐད་ཆ་ལྟར་གོ་དཀའ་བ་མིན་ལ། ལྷུག་རྩོམ་གྱི་སྐད་ཆ་ལྟར་བརྗོད་དོན་སྦས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་མེད། དེ་བཞིན་དུ་འཁྲབ་གཞུང་གི་སྐད་ཆ་ལྟར་ནང་སེམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྟོན་མི་ཐུབ་པ་ཡང་མིན། མི་ཚོས་རྩོམ་རིག་གི་སྐད་ཆ་འགྲེལ་སྐབས། དེ་ནི་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱིས་སྤྱོད་པ། རྩོམ་པ་པོས་ཞུན་བརྡར་བྱས་ཡོད་པ་ཞེས་པའི་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་ཡང་མདོར་ན་སྒྲུང་གཏམ་ལ་དམིགས་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུང་གཏམ་ནི་བྱུང་རིམ་གཏམ་རྒྱུད་མང་པོས་གྲུབ་པས་བལྟ་མཁན་མང་བ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཡིན་ནའང༌། ད་ལྟ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་སྤྱིར་རྩོམ་རིག་མི་བྲིན་པ་དང༌། རྩོམ་སྟེགས་ལས་བརྩམས་སྒྲུང་མི་བྲིན་པ་ནི་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་དང༌། ད་ལྟའི་རྩོམ་རིག་གི་གནས་བབ་ཀྱིས་ཐད་ཀར་ཐག་བཅད་པ་རེད། རྩོམ་རིག་ནི་ཡང་ན་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་མིན་པའི་དུས་སུ་དར་བ་དང༌།ཡང་ན་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཆེ་བའི་དུས་སུ་དར་བ་ཡིན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཏེ་འགྲན་རྩོད་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐབས་སུ་མི་རྣམས་འཚོ་བར་བསམ་བཞིགས་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད་ལ། སྤྱི་ཚོགས་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ཏེ་མི་རྣམས་ལ་དངོས་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཚིམས་པའི་སྐབས་སུ་འཚོ་བར་བསམ་གཞིགས་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད། འཕེལ་རྒྱས་དེ་གཉིས་ལས་སྔ་མ་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྒུལ་ཤུགས་མེད་པས་འཕེལ་རྒྱས་བརྟན་པོ་མིན་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ནི་དཔལ་འབྱོར་རྨང་གཞི་ངེས་ཅན་ལ་བརྟན་ཡོད་པས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན་ཡིན། དེས་ན་ད་ལྟའི་དུས་སུ་བརྩམས་སྒྲུང་འཕེལ་རྒྱས་མིན་པ་འདི་ཐད་ཀར་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་འབྱོར་རྨང་གཞི་ལ་རག་ལས་ཡོད། འབྱུང་འགྱུར་བརྩམས་སྒྲུང་གིས་རང་ཁ་རང་གསོ་བྱེད་པའི་དུས་སུ་སླེབས་ཚེ། ད་གཟོད་བརྩམས་སྒྲུང་གི་གོ་གནས་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་ཞིང༌།བརྩམས་སྒྲུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་རིན་ཐང་ཡང་མངོན་འགྱུར་བྱས་པ་རེད།
འབའ་སྨད་རྒྱལ་ལོ་ཚེ་རིང༌། སྐུ་ཉིད་སྒྲུང་གཏམ་གསར་རྩོམ་གྱི་ལས་ལ་ཞུགས་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། སྒྲུང་གཏམ་གྱིས་བྱིན་པའི་སྐྱོ་སྣང་དང་སྤྲོ་སྣང་ཅི་ཡིན། ཡང་ན་དེ་ལས་གཞན་དགེ་བ་འདྲ་འཆད་རྒྱུ་ཡོད་དམ།
རང་སྒྲ། སྒྲུང་གཏམ་གསར་རྩོམ་ལ་ཞུགས་ནས་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་འགོར་ཡང་ད་དུང་སྒྲུང་གཏམ་ལ་སུན་སྣང་སྐྱེས་མ་མྱོང༌། དེ་ནི་རྩོམ་མཁན་ཞིག་ལ་ཡོད་འོས་ཤིང་ཡོད་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ཡིན་ནའང༌། སྒྲུང་གཏམ་འབྲི་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་ལས་ཀ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། གཞན་སྨྲ་མི་དགོས་པར་ཡི་གེའི་བམ་གྲངས་ཁོ་ནའི་སྟེང་ནས་ཀྱང་སྙན་ངག་དང་ལྷུག་རྩོམ་ལས་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བ་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་རེད།སྤྱིར་ཡོན་ཏན་ལས་གོ་ས་བྲིན་ཞིང་དེ་ལས་སྒོར་མོ་བྲིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འདེམ་རྒྱུའི་ཚོང་མི་འདེམས་པར་རྩོམ་འདེམས་པ་དང༌། དེ་ལས་ཀྱང་འབྲི་རྒྱུར་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་བརྩམས་སྒྲུང་འདེམས་པ་ནི་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད། སྐྱོ་སྣང་གཞི་ནས་མེད་པ་ཞིག་ཀྱང་མ་རེད། བོད་ལ་དེང་རབས་བརྩམས་སྒྲུང་འབྲི་སྲོལ་འདི་དར་འཕྱི་བ་དང༌། ལྷག་པར་དུ་རྩོམ་གཞུང་མེད་པ།དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་རྩོམ་ཡིག་སྦྱོང་སའི་མ་ལག་མི་ཚང་བ། སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་ཆེད་ལས་རྩོམ་པ་པོའི་ལས་གནས་མེད་པ་སོགས་ལ་དམིགས་ན། ཡིད་ཀྱི་དགུ་ནས་སྐྱོ་སྣང་ཞིག་མི་སྐྱེས་རང་སྐྱེས་རེད། ཡིན་ནའང༌། འཇིག་རྟེན་དུ་རྩོམ་རིག（སྒྲུང་གཏམ）ཅེས་པ་འདི་དར་རྐྱེན་ཕྱོགས་བཅུའི་ཆ་རྐྱེན་མཐའ་དག་འཛོམས་པའི་ཆེད་མ་ཡིན་པར། རྩོམ་རིག་ནི་མི་ལ་མཁོ་བ་དང་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མཁོ་བ།རང་ལ་མཁོ་བ་དང་གཞན་ལ་མཁོ་བ། ཇི་སྲིད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྤྱི་ཚོགས་དང་མཐུན་པའི་རྩོམ་རིག་ཡོད་སྲིད་པས་ན། མ་འོངས་པར་ཡང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སྟོན་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་འབྱུང་སྲིད་ལ།རྩོམ་པ་པོའི་དཔུང་སྡེ་ཡང་མང་ཉུང་ཅི་རིགས་པ་ཐོན་སྲིད་ངེས་ཡིན། དེ་ཡང་ཡིན་མོད། ང་ཚོས་དེ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་མི་བསྒྲིགས་པར་རྟེན་འབྲེལ་རང་འགྲིག་ཅིག་ལ་སྒུག་བསྡད་པས་འགྲིག་ཐབས་ཡེ་མེད་པས་ཐ་ན་ཁྱེད་ཀྱི་དེ་རིང་བཅར་འདྲིའི་ལས་ཀ་འདི་ཙམ་ཡང་ཕྱོགས་དུ་མ་ནས་རྩོམ་རིག་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་འགྲོ་ངེས་པས་ང་ཚོ་རང་རང་གང་ལ་འཇོན་པ་དེ་ལ་འབད་ན་འབྲས་བུས་མི་བསླུ་བར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།
འབའ་སྨད་རྒྱལ་ལོ་ཚེ་རིང༌། ད་ལྟའི་དུས་སུ་བོད་ཡུལ་ན་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ལམ་འདིར་འཇུག་མཁན་ཤིན་ཏུ་ཉུང༌།ལྷག་ཏུ་བུད་མེད་དང་སློབ་མ་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་ཉུང༌། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི།
རང་སྒྲ། འདི་ནི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་གནས་བབ་ཀྱིས་ཐག་བཅད་པ་ཞིག་རེད། རྩོམ་རིག་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་ནས་དཔྱད་ན། མི་རིགས་ཤིག་ལ་རྩོམ་རིག་ཆེས་དར་བའི་དུས་ཀྱི་རྟགས་མཚན་ནི་སྒྲུང་རིང་གིས་མཚམས་འབྱེད་པའི་སྲོལ་ཡོད་ཅིང༌། མི་རིགས་དེ་ལ་སྒྲུང་རིང་མང་པོ་བྱུང་བའི་དུས་སྐབས་ནི་མི་རིགས་དེ་ལ་རྩོམ་རིག་ཆེས་ཆེར་དར་བའི་དུས་སྐབས་ཡིན། ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་གནས་བབ་ལ་བལྟས་ན། སྤྱིར་རྩོམ་འབྲི་མཁན་ཉུང་བ་དང༌། སྒོས་སུ་བརྩམས་སྒྲུང་འབྲི་མཁན་ཉུང་བ། དེ་ལས་ཀྱང་སྒྲུང་རིང་འབྲི་མཁན་སྲིད་མཐའ་ཙམ་ཡིན་པ་ནི་ད་དུང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་མཁོ་ཡིན་མེད་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་སློབ་མ་དང་བུད་མེད་ཚོའི་གྲས་ན་བརྩམས་སྒྲུང་འབྲི་མཁན་མང་པོ་མ་བྱུང་བ་རེད།
འབའ་སྨད་རྒྱལ་ལོ་ཚེ་རིང༌། སྒྲུང་རིང་དང༌། སྒྲུང་འབྲིང༌། སྒྲུང་ཐུང་བཅས་ཀྱི་རིང་ཐུང་ལ་ཡིག་འབྲུའི་ཆ་ནས་བལྟ་མཁན་དང༌། ནང་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བལྟ་མཁན་གཉིས་ཡིད་པས།ཉིད་ཀྱིས་འདི་དག་ཇི་ལྟར་དབྱེ་བ་ཡིན།
རང་སྒྲ། སྒྲུང་རིང་དང༌། སྒྲུང་འབྲིང༌། སྒྲུང་ཐུང༌། ད་དུང་སྒྲུང་ཐུང་ཡིག་བརྒྱ་མ་བཅས་ཀྱི་དབྱེ་བ་འདི་རྩོམ་རིག་དཔྱད་བརྗོད་པས་བརྩམས་སྒྲུང（བརྩམས་ཆོས）ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་རྩོམ་རིག་གཞུང་ལུགས་ཁྲོད་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཙམ་ལས་རྩོམ་པ་པོས་འདི་ལ་དམིགས་ཡུལ་བཅིངས་ནས་གསར་རྩོམ་ལ་ཚད་བཀག་བྱེད་མི་རུང༌། རྩོམ་པ་པོས་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་བརྗོད་བྱ་བདམས་སྐབས་བརྗོད་བྱ་འགའ་རེ་སེམས་ལ་འཆར་ཙམ་བྱས་རྗེས་ནུབ་པ་དང༌། བརྗོད་བྱ་འགའ་རེ་གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་ཅིང་མུ་བསྐྱངས་ཏེ་གནས་པ། བརྗོད་བྱ་འགའ་སྣ་མང་རྙོག་འཛིང་ལྡན་པ། བརྗོད་བྱ་འགའ་རེ་རྐྱང་བར་གནས་པ་བཅས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲུང་རིང་སྒྲུང་ཐུང་སོགས་བྱུང་བ་ཡིན། འདི་ལྟར་བཤད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ནི་སྒྲུང་རིང་སྒྲུང་ཐུང་གི་ཁྱད་པར་བརྗོད་བྱས་འབྱེད་པ་དེའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པར་སྙམ་སྲིད་མོད། དེ་ལྟ་མ་ཡིན། སྒྲུང་རིང་སྒྲུང་ཐུང་ཡིག་འབྲུས་འབྱེད་ཅེས་པ་དང༌། སྒྲུང་རིང་སྒྲུང་ཐུང་བརྗོད་བྱས་འབྱེད་ཅེས་པ་གཉིས་ནི་རྩོམ་རིག་གཞུང་ལུགས་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གོ་ནོར་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། རྩོམ་རིག་གཞུང་ལུགས（དཔྱད་བརྗོད）པས་ཡིག་གྲངས་ལ་བལྟས་ནས་སྒྲུང་རིང་འབྲིང་ཐུང་གསུམ་འབྱེད་པ་ལས་བརྗོད་བྱ་ལ་བལྟས་ནས་སྒྲུང་རིང་སྒྲུང་འབྲིང་སྒྲུང་ཐུང་གསུམ་འབྱེད་མི་ཐུབ། ཡིག་འབྲུ་བརྒྱ་ཡས་མས་ཀྱི་ཡིག་བརྒྱ་མ་ཞིག་སྒྲུང་རིང་རེད་ཟེར་སྲོལ་མེད་ལ། ཡིག་འབྲུ་སུམ་འབུམ་གྱི་བརྩམས་སྒྲུང་ཞིག་སྒྲུང་ཐུང་རེད་ཟེར་སྲོལ་མེད། རྩོམ་པ་པོས་བརྗོད་བྱ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲུང་རིང་སྒྲུང་ཐུང་བདམས་དགོས། བརྗོད་བྱ་མུ་འབྲེལ་བ། རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིག་འབྲུ་བརྒྱས་མཚོན་མི་ཐུབ་ལ། བརྗོད་བྱ་སྣ་གཅིག་གམ་རྐྱང་བ་ཡིག་འབྲུ་སུམ་འབུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་དགོས་པ་མེད། གལ་ཏེ་ཡིག་འབྲུ་སུམ་འབུམ་གྱིས་བརྩམས་ཆོས（སྒྲུང་གཏམ）ཤིག་ཡིན་ན། དེའི་བརྗོད་བྱ་རྐྱང་བ་ཞིག་མིན་ཁོ་ཐག་ཡིན་ལ།གལ་ཏེ་བརྗོད་བྱ་སྣ་གཅིག་ལས་མེད་ན་ཡིག་འབྲུ་སུམ་འབུམ་ལོངས་ཐབས་མེད། གནད་འགག་འདིའི་སྟེང་ནས་སྒྲུང་རིང་སྒྲུང་ཐུང་གི་ཁྱད་པར་ལ་བལྟ་དགོས།