མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི“སའི་གོ་ལའི་ཐོག་གི་ཆེས་དམིགས་བསལ་གྱི་ས་གཤིས–ས་ཁམས–ཐོན་ཁུངས–སྐྱེ་ཁམས་ཚན་པ་ཡིན་ཞིང་།དེ་ནི་སའི་གོ་ལའི་རིམ་འགྱུར་དང་ཁྱུད་རིམ་བར་གྱི་ཕན་ཚུན་ནུས་པ།སྣོད་བཅུད་འབྲེལ་བ་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་རང་བྱུང་ཚོད་ལྟ་ཁང”ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད།ད་དུང“སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྲུང་ཡོལ་དང་འཐབ་ཇུས་ཐོན་ཁུངས་གསོག་ཉར་གྱི་རྟེན་གཞི་གལ་ཆེན”ཞིག་ཀྱང་ཡིན།...

ཟླ་བཞི་པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི3000ཙམ་གྱི་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུའི་ཐོན་ཁུལ་དུ་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་བརྐོ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་ཟླ་ལྔ་པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི5000ལྷག་ཙམ་གྱི་རྩྭ་ཐང་གི་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་གསར་པ་ཁྲོམ་རར་འདོན་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།ཉིན་ཤས་གོང་གསར་འགོད་པར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུའི་ཉོ་ཚོང་ཁྲོམ་ར་ཞིག་ལས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན།དེའི་རིང་མཚོ་སྔོན་ནས་ཐོན་པའི་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུའི་བྲིན་ཁ་རྒྱུག་པ་མ་ཟད།ད་དུང་བོད་ལྗོངས་དང་ཀན་སུའུ་སོགས་ཐོན་ཁུལ་གྱི་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་ཡང་ཡོད་པ་རེད།...

ཉེ་ཆར།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་ཨ་མདོ་རྫོང་གི་རྩྭ་རིང་གྲོང་རྡལ་སྒོ་ལྕག་གྲོང་ཚོ་ཡི་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་ལ་ཉེ་བའི་རི་སྒང་ཞིག་གི་ལྷོ་ངོས་སུ།ཨ་མདོ་རྫོང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཅུས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་ཉམས་ལྡན་དང་གསར་འགོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོག་མའི་རྩད་ཞིབ་བྱས་པ་ན།གནས་དེ་ནས་བང་སོ་ལ་འདྲ་བའི་གནའ་ཤུལ70ཙམ་གསར་རྙེད་བྱུང་བ་རེད།ཉམས་ལྡན་གྱིས་རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུའི་མགོ་ཁུངས་ས་ཁོངས་ན་གནས་པའི་ཨ་མདོ་རྫོང་དུ་གནའ་བོའི་བང་སོ་སོགས་གནའ་ཤུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་དང་།དེ་དག་ལ་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་རིན་ཐང་གལ་ཆེན་ལྡན་ཞེས་གསར་འགོད་པར་བཤད།...

འདིར་ཆེད་དུ་གསལ་འདེབས་བྱེད་རྒྱུ་ཞིག་ནི།བཟའ་ཟླ་གཉིས་ལས་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མི་སྒེར་རྒྱུ་ནོར་ལས་ཐོབ་པའི་ཡོང་སྒོའི་སྐྱེད་ཀ་དང་རང་བྱུང་འཕར་ཐང་ཕུད་པའི་ཡོང་སྒོ་དེ།བཟའ་ཟླའི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ནོར་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་འོས།གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་གཉེན་མ་བསྒྲིགས་པའི་སྔོན་གྱི་སྒེར་གྱི་ཁང་ནོར་ལ་གཉེན་བསྒྲིགས་རྗེས་གླ་དངུལ་ཐོབ་པ་དེ།ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་དུས་ཚོད་དང་སེམས་ཤུགས་བཏོན་ནས་གཉེར་སྐྱོང་བྱས་པ་ལས་ཐོབ་པ་ཡིན་པས།དེའང་བཟའ་ཟླའི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ནོར་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན།...

འགྱུར་མེད་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི1967ལོར་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྲ་ནང་རྫོང་དུ་འཁྲུངས།1986ལོར།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱིས་གྲ་ནང་རྫོང་དུ་ལོ་རྒྱུས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟག་ཞིབ་གནང་སྐབས།འགྱུར་མེད་ཚུལ་ཁྲིམས་བོད་ཡིག་གི་ལས་རོགས་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་ཐོག་མར་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ལེགས་སྦྱར་སྐད་སྦྱངས།1991ལོར།འགྱུར་མེད་ཚུལ་ཁྲིམས་པེ་ཅིང་དུ་ཡོད་པའི་ཀྲུང་གོ་བོད་བརྒྱུད་མཐོ་རིམ་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་བསྐྱོད་ནས།ལེགས་སྦྱར་སྐད་རྒྱུད་རིམ་ལྡན་པར་སློབ་སྦྱོང་བྱས།...

ཉེ་སྔོན།བོད་ལྗོངས་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡིས་རྩ་འཛུགས་བྱས་ནས་འཚོགས་པའི2022ལོའི་བོད་ལྗོངས་རིག་དངོས་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་གྲུབ་འབྲས་མཉམ་སྤྱོད་སྙན་ཞུའི་ཚོགས་འདུ་ཡི་ཐོག་ཏུ།འོན་ཅང་དོའི་གནའ་ཤུལ་གྱི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གསར་ཤོས་གསལ་སྟོན་བྱས་པ་རེད།འོན་ཅང་དོའི་གནའ་ཤུལ་ནས་ཐོན་ཞིང་།དེའི་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་མཚམས་སུ་གནས་པའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་ཁྱིའུ་དབྱིབས་སོ་ཕག་ནི་སོ་ཕག་གྲུ་བཞི་མ་ལ་གཏུབ་གཞོག་ལས་སྣོན་བྱས་ཏེ་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ།སྣེ་གཅིག་མཐུག་པ་དང་སྣེ་གཅིག་སྲབ་མོར་གནས་ཤིང་།ཕྱི་གཟུགས་ནི་ཁྱིའུ་དབྱིབས་ལྟར་ཡོད།འདི་ནི་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུས་མགོ་ནས་དར་རྒྱས་ཆེ་བའི་དུས་སྐབས་བར་གྱི་ཚད་རིམ་མཐོ་བའི་བཟོ་བཀོད་ཐོག་ཏུ་སྤྱོད་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་བཟོ་རྩལ་ཞིག་ཡིན།...

གུང་གཞོན་ཚོགས་པ་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ན་གཞོན་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་མ་ཞའོ་ཡུན་དང་ཆོས་དབྱིངས་སྐྱིད།ཏེང་ཞའོ་ཡན་སོགས་བློ་མཐུན30ལ་སྐབས27པའི་ཀྲུང་གོའི་ན་གཞོན་ལྔ་བཞིའི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་རྒྱུ་དང་།མཁའ་འགྲུལ་བཟོ་ལས་ཧྲེན་ཧྥེ་གྲུ་འདེགས་གནམ་གྲུ་ཞིབ་འཇུག་གསར་བཟོ་བྱས་པའི་ལུའོ་དབྱང་ན་གཞོན་འཕྲལ་རྒོལ་རུ་ཁག་དང་བོད་ལྗོངས་རྒྱལ་མཚམས་ནས་འགྲོ་འོང་མཐའ་སྲུང་ཞིབ་བཤེར་སྤྱི་ཁྱབ་ས་ཚིགས་གཞིས་རྩེའི་མཐའ་མཚམས་དོ་དམ་ཉིང་ལག་རུ་ཁག་གི་ཇོ་རིའི་མཐའ་མཚམས་མངག་གཏོང་ཁང་།ཀྲུང་གོ་གྲུ་གཟིངས་སྡེ་ཚོགས་བདུན་བརྒྱད་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡི་དམག་གྲུ་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་ཇུས་འགོད་ཚོགས་པ་སོགས་ན་གཞོན་ཐུན་མོང་ཚོགས་པ19ལ་སྐབས27པའི་ཀྲུང་གོའི་ན་གཞོན་ལྔ་བཞི་ཐུན་མོང་ཚོགས་པའི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་རྒྱུ་གཏན་འབེབས་བྱས།...

ཟླ4བའི་ཚེས26ཉིན།མཚོ་བྱང་ཁུལ་མདོ་ལ་ཚགས་པར་ཁང་གིས་གཙོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་གངས་ལྗོངས་འཕྲིན་གསར་དྲ་བ་དངོས་སུ་ཤར་གཏོང་བྱས་ལ།དྲ་བ་ཤར་གཏོང་བྱས་པ་དེས་མཚོ་བྱང་ཁུལ་ལ་སྨྱན་སྦྱོར་བོད་ཡིག་དྲ་བ་མེད་པའི་སྟོང་ཆ་གསབ་ཅིང་།མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་གསར་འགྱུར་དྲིལ་སྒྲོག་གི་མ་ལག་དང་སྒྲིག་གཞི་འཐུས་ཚང་དང་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་ལམ་བུར་བསྐྱོད་པར་མཚོན་ལ།དེས་ཏང་གི་སྲིད་ཇུས་དྲིལ་སྒྲོག་དང་སྔོན་ཐོན་ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བརྒྱུད་སྒྲོགམཚོ་བྱང་གི་སྙན་པ་མཐོ་རུ་གཏོང་བར་ནུས་པ་བླ་ལྷག་ཐོན་སྲིད།...

བང་སོའི་བཟོ་དབྱིབས་དང་དུར་འཇུག་རྫ་ཆས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་གཞིགས་ནས་ཚོད་དཔག་རགས་ཙམ་བྱས་ན།བང་སོ་དེའི་ལོ་དུས་ནི་ད་བར་ལོ2000-1500བར་ཡོད་པ་དང་།གནད་ལ་འཁེལ་བའི་ལོ་རབས་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པར་ད་དུང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཞིབ་དཔྱད་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།མིག་སྔར་ཨར་ལས་བྱ་ཡུལ་གྱི་མྱུར་སྐྱོབ་རང་བཞིན་གྱི་གཙང་སེལ་ལས་དོན་མཇུག་འགྲིལ་བ་དང་།ས་ངོས་སྤུངས་རིམ་གྱི་མ་དཔེ་ལེན་པའི་ལས་དོན་བདེ་བླག་ངང་ལེགས་སྒྲུབ་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།...

ཡོངས་འཛིན་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་གིས་རིམ་གསུམ་ཚད་ལེན་དཔྱད་འཇོག་དང་ཡོངས་འཛིན་འཇུག་ཐབས་ཀྱིས་རིམ་གཉིས་ཚད་ལེན་དཔྱད་འཇོག་བརྒྱུད་དེ།རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་གི་བརྙན་ལམ་ཆེད་སྒྲིག་ལེ་ཚན་ཇེ་མང་དུ་བཏང་ནས།ཡོངས་འཛིན་གྱི་ཕྱོད་མཐོའི་ནུར་འབུ་དང་བཅས་པའི་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་ལེགས་བསྒྱུར་དང་འདུས་གྲུབ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཞིང་།དུས་མཚུངས་སུ་ཡོངས་འཛིནAPPདང་ཡོངས་འཛིན་འཇུག་ཐབས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གསར་སྒྱུར་བྱས་པས།ཡོངས་འཛིན་གྱི་སྟེགས་བུའི་ནུས་པ་ཟམ་མི་ཆད་པར་མཐོར་འདེགས་བཏང་ཡོད།...